Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартлари
Ushbu kitob «Moliyaвий hisobotning xalqaro standartlari» fanining nazariy va amaliy mashg'ulotlari bo'yicha O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan o'quv dasturiga asoslanib tayyorlangan. "Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari" kursi O'zbekiston iqtisodiyoti uchun asosiy nazariy va amaliy bilimlarni shakllantirishga qaratilgan bo'lib, magistrlarning kasbiy mahoratini oshirishga yordam beradi. Kitobda moliyaviy hisobotning xalqaro standartlarining mohiyati, mazmuni va qo'llanilishi, shuningdek, ularning O'zbekistonning milliy buxgalteriya hisobi tizimiga integratsiyalashuvining nazariy va amaliy jihatlari tahlil qilingan. Kitobning asosiy maqsadlaridan biri bu O'zbekistonda milliy buxgalteriya hisobi tizimini xalqaro standartlarga muvofiq ravishda transformatsiya qilishdir.
Asosiy mavzular
- Moliyaвий hisobotning xalqaro standartlariga kirish: O'zbekiston Respublikasi Oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan "Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari" fani dasturi asosida tayyorlangan. Kitobda "Moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari" fanining predmeti, ob'ekti va metodi, fanning maqsadi va vazifalari, sifat jihatdan tavsifi, moliyaviy hisobotning elementlari, ularni o'lchash va aniqlash kabi mavzular yoritilgan.
- Moliyaвий hisobotning xalqaro standartlarida umumiy masalalar: Ushbu mavzuda xalqaro moliyaviy hisobotning mazmuni, maqsadi va vazifalari, sifat jihatdan tavsifi, moliyaviy hisobotning elementlari, ularni o'lchash va aniqlash kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Tushumlarni hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda 11-son BXXC "Qurilish shartnomalari" va 15-son MXXC "Xaridlar bilan shartnomalar bo'yicha tushum" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi yoritilgan.
- Nomoliyaviy aktivlarni hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda 2-son BXXC "Zahiyalar", 16-son BXXC "Asosiy vositalar", 38-son BXXC "Nomoddiy aktivlar", 23-son BXXC "Qarzlar bo'yicha xarajatlar", 40-son BXXC "Investitsion mulk" hamda 5-son MXXC "Sotish uchun mo'ljallangan uzoq muddatli aktivlar va davom ettirilmaydigan faoliyat" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi tahlil qilingan.
- Baholashni hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda 36-son BXXC "Aktivlarning qadrsizlanishi" va 13-son MXXC "Haqqoniy qiymatni baholash" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi ko'rib chiqilgan.
- Nomoliyaviy majburiyatlarni hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda BXXC (IAS) 37 "Rezervlar, shartli majburiyatlar va shartli aktivlar" hamda BXXC (IAS) 12 "Foida soliqlar" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi yoritilgan.
- Moliyaвий instrumentlarni hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda 32-son BXXC "Moliyaiviy instrumentlar: taqdim etish" va 39-son BXXC "Moliyaiviy instrumentlar: tan olish va baholash" hamda 7-son MXXC "Moliyaiviy instrumentlar: ma'lumotlarni ochilash" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi tahlil qilingan.
- Konsolidasiyalash asoslarini hisobga oluvchi standartlarning tavsifi: Ushbu mavzuda 27-son BXXC "Alodida moliyaiviy hisobot" va 28-son BXXC "Assotsiatsiyalashgan kompaniyalarda investitsiyalar va qo'shma korxonalar", 10-son MXXC "Jamlangan moliyaiviy hisobotlar" standartlarining mazmuni va qo'llanilishi yoritilgan.
- Moliyaiviy hisobot transformatsiyasi: Ushbu mavzu MXXC bo'yicha hisobotni tuzish uslublari va moliyaiviy hisobotni transformatsiya qilish bo'yicha tartibga solish masalalarini qamrab oladi.
- Mustaqil ishlar: Kitobda Magistrlar uchun moliyaviy hisobotning xalqaro standartlariga oid mustaqil ish mavzulari keltirilgan bo'lib, ular ma'ruzalar asosida tayyorlanadi va taqdim etiladi. Jumladan, Xalqaro moliyaviy hisobot standartlarining tarixi, asosiy mazmuni, tushumlar, nomoliyaviy aktivlar, baholash, majburiyatlar va boshqa mavzularni o'z ichiga oladi.