Сояни суғоришда ресурс тежамкор технологияларидан фойдаланишнинг ҳосилдорлигикка таъсири

Mazkur ishda O‘zbekiston sharoitida soyani sug‘orish va oziqlantirish me’yorlarini to‘g‘ri tanlashning hosildorlikka ta’siri ilmiy jihatdan o‘rganilgan. Tadqiqot davomida

Asosiy mavzular

• Kirish: O‘zbekistonda aholi sonining o‘sib borishi va oziq-ovqatga bo‘lgan talabning ortishi, shu jumladan, protein bilan ta’minlash muammolari ko‘rib chiqiladi. Soyaning biologik xususiyatlari, tuproq unumdorligini oshirishdagi ahamiyati va O‘zbekiston sharoitida uni yetishtirish istiqbollari bayon etiladi. Ushbu tadqiqotning maqsadi va vazifalari ham belgilab berilgan.
• Adabiyotlar tahlili: Soyaning kimyoviy tarkibi, ozuqa moddalari, uning dunyo va O‘zbekistondagi ahamiyati, shuningdek, dunyoda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashda tutgan o‘rni haqida xorijiy va mahalliy olimlarning ilmiy-tadqiqot ishlari tahlil qilingan. Soyani yetishtirish texnologiyasi, undan olinadigan hosilning yuqori bo‘lishiga ta’sir etuvchi omillar, xususan, sug‘orish va oziqlantirish me’yorlari yuzasidan olib borilgan tadqiqotlar ko‘rib chiqilgan.
• Tajriba o‘tkazilgan joyning tabiiy sharoitlari va tajriba uslubiyati: Tajriba O‘zbekiston Qishloq xo‘jaligi Vazirligi tizimidagi ilmiy-tadqiqot instituti kaliy institutining tajriba xo‘jaligida o‘tkazilgan. Tajriba o‘tkazilgan hududning tuproq-iqlim sharoitlari, tuproqning agrokimyoviy tarkibi hamda mavjud iqlim sharoiti batafsil tavsiflangan. Tajribaning uslubiyoti, varianlar soni, o‘lchash usullari va olingan ma’lumotlarni qayta ishlash metodikasi ko‘rsatib o‘tilgan.
• Tajriba natijalari: Tadqiqot natijalari bo‘yicha har bir variantda olingan ko‘rsatkichlar tahlil qilingan. Xususan, soyada turli sug‘orish va oziqlantirish me’yorlarining o‘simlikning rivojlanish fazalariga, tuproqdagi tuqnak bakteriyalarining faolligiga, vegetativ va generativ organlarning shakllanishiga, shuningdek, hosildorlikka ta’siri ko‘rsatilgan. Eng optimal sug‘orish va oziqlantirish me’yorlari aniqlangan.
• Xulosa: Olingan natijalarga asoslanib, soyani O‘zbekiston sharoitida sug‘orish va oziqlantirishning optimal me’yorlari belgilab berilgan. Xususan, sug‘orish me’yorlari 80-80-80% va №50P100K50 kg/ga oziqlantirish me’yorida eng yuqori hosil olinganligi ta’kidlangan. Ushbu me’yorlar nafaqat hosildorlikni, balki oqsillar va yog‘ miqdorini ham oshirishga yordam berishi ko‘rsatilgan.
• Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: Tadqiqot jarayonida foydalanilgan ilmiy adabiyotlar, maqolalar va boshqa manbalar keltirilgan.