Фалсафа тарихи (Антик давр фалсафаси)

Ushbu kitob qadimgi dunyo falsafasi, jumladan, Yunon, Sharq va Rim falsafasi hamda ularning asosiy g'oyalari, ta'limotlari, tamoyillari va asosiy vakillari haqida batafsil ma'lumot beradi. Unda falsafaning paydo bo'lish sabablari, rivojlanish bosqichlari, turli maktablar (ion, eleya, pitagor, skeptitsizm, stoitsizm, neoplatonizm va boshqalar) va ularning asosiy vakillari (Tales, Geraklit, Platon, Aristotel, Epikur, Zenon, Pirron, Plotin va boshqalar)ning dunyoqarashlari va falsafiy tizimlari yoritilgan.

Asosiy mavzular

Falsafa tarixi fani sifatida: Falsafa tarixini o'rganishning ahamiyati, milliy g'oyani shakllantirishdagi o'rni, qadimgi Sharq va G'arb madaniyatining o'zaro ta'siri, falsafaning paydo bo'lishi va rivojlanishi haqida umumiy tushuncha beradi. Shuningdek, falsafaning dunyoqarash shakli sifatida ahamiyati, falsafiy tadqiqotlar usullari va dunyoqarash tiplari ko'rib chiqiladi.
Qadimgi Misr va Bobil: Qadimgi Misr va Bobil madaniyatlarining dunyoqarash va falsafiy fikrlar shakllanishidagi o'rni, ularning ijtimoiy-siyosiy tuzilmalari, ilm-fan kurtaklari, mifologiya va dastlabki falsafiy tafakkurning paydo bo'lishi haqida ma'lumot beradi. Bu qismlarda qadimgi davlatlar ma'naviy va moddiy hayotining falsafiy jihatlari tahlil qilinadi.
Qadimgi Hindiston: Qadimgi Hindiston jamiyatining varnalarga bo'linishi, Vedalar, Maxobxorat, Bhagavad Gita kabi falsafiy manbalar, Vedant, Mimansa, Niyay, Vaisheshika, Sankhya, Yoga, Budda, Jeyna falsafalari va ularning asosiy g'oyalari, tamoyillari va vakillari haqida batafsil ma'lumot beradi.
Qadimgi Xitoy: Qadimgi Xitoy falsafasining shakllanishi, mifologiya, Konfutsiy, Lao-Tsi, Moyzizm, Legizm, Yin-Yan maktablari va ularning ta'limotlari, falsafiy g'oyalari, qadimgi xitoy falsafasining o'ziga xos jihatlari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Ioniya falsafasi: Ioniya falsafasining yunon falsafasidagi o'rni, Mileti maktabi, Geraklit va uning falsafiy ta'limoti, uniung "hamma narsa oqadi" va "bir xil daryoga ikki marta tushib bo'lmaydi" kabi g'oyalari, shuningdek, uning dunyoqarashiga ta'sir etgan omillar haqida so'z yuritadi.
Italiya falsafasi. Pifagoreylar: Italiya falsafasining shakllanishi, Pifagor va uning maktabi, Pifagoreylarning falsafasi, sonlar nazariyasi, matematika, kosmologiya, etika va ularning ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Eleya falsafasi: Eleya maktabining shakllanishi, Ksenofon, Parmenid va Melisslarning falsafiy tizimlari, ularning borliq, tabiat, haqiqat va bilish nazariyalari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Demokrit falsafasi: Atomistik ta'limotning rivojlanishi, Demokrit va uning falsafiy qarashlari, atomlar va bo'shliq haqidagi nazariyalari, bilish nazariyasi, etikasi va ijtimoiy-siyosiy qarashlari hamda uning dunyoqarashi haqida batafsil ma'lumot beradi.
Sokrati falsafasi: Sokrat falsafasi, uning dunyoqarashi, maieutika metodi, bilish nazariyasi, etikasi va ijtimoiy-siyosiy qarashlari, shuningdek, uning shaxsiy hayoti va falsafiy tizimiga ta'sir ko'rsatgan omillar haqida ma'lumot beradi.
Mumtoz yunon falsafasi: Mumtoz yunon falsafasining rivojlanishi, dastlabki yunon faylasuflari (Mileti maktabi), Geraklit, Platon, Aristotel va ularning falsafiy tizimlari, g'oyalari va ta'limotlari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida batafsil ma'lumot beradi.
Ellin-Rum davri Antik falsafasi: Ellin-Rum davri falsafasining rivojlanishi, Epikur falsafasi (atomistik ta'limot, etika, rohatlanish va uning turlari), Skeptitsizm (Pirron, Timon, Enisidem, Arkessilay, Karnead va ularning falsafiy tizimlari) hamda Stoitsizm (Zenon, Kleanf, Xrisip va ularning falsafiy tizimlari, tabiat, axloq va ijtimoiy-siyosiy qarashlari) haqida batafsil ma'lumot beradi.
Neoplatonizm: Neoplatonizmning paydo bo'lishi, Plotin falsafasi (Yagona, Aql, Jon va Tana tushunchalari, etika, ijtimoiy-siyosiy qarashlar), Porfiy, Yamvlih, Prokl va ularning neoplatonizmga qo'shgan hissasi, shuningdek, qadimgi Misr va Sharq falsafasi ta'sirining yunon falsafasiga o'tishi haqida ma'lumot beradi.
O'rta asr falsafasi: O'rta asr falsafasining rivojlanishi, Sharq va G'arb falsafasining o'zaro ta'siri, xristianlik, islom, yahudiy falsafasi va ularning asosiy g'oyalari, tamoyillari hamda vakillari haqida ma'lumot beradi.
Qadimgi Hindiston falsafasi: Qadimgi Hindiston jamiyatining varnalarga bo'linishi, Vedalar, Maxobxorat, Bhagavad Gita kabi falsafiy manbalar, Vedant, Mimansa, Niyay, Vaisheshika, Sankhya, Yoga, Budda, Jeyna falsafalari va ularning asosiy g'oyalari, tamoyillari va vakillari haqida batafsil ma'lumot beradi.
Qadimgi Xitoy falsafasi: Qadimgi Xitoy falsafasining shakllanishi, mifologiya, Konfutsiy, Lao-Tsi, Moyzizm, Legizm, Yin-Yan maktablari va ularning ta'limotlari, falsafiy g'oyalari, qadimgi xitoy falsafasining o'ziga xos jihatlari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Ioniya falsafasi: Ioniya falsafasining yunon falsafasidagi o'rni, Mileti maktabi, Geraklit va uning falsafiy ta'limoti, uniung "hamma narsa oqadi" va "bir xil daryoga ikki marta tushib bo'lmaydi" kabi g'oyalari, shuningdek, uning dunyoqarashiga ta'sir etgan omillar haqida so'z yuritadi.
Italiya falsafasi. Pifagoreylar: Italiya falsafasining shakllanishi, Pifagor va uning maktabi, Pifagoreylarning falsafasi, sonlar nazariyasi, matematika, kosmologiya, etika va ularning ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Eleya falsafasi: Eleya maktabining shakllanishi, Ksenofon, Parmenid va Melisslarning falsafiy tizimlari, ularning borliq, tabiat, haqiqat va bilish nazariyalari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida ma'lumot beradi.
Demokrit falsafasi: Atomistik ta'limotning rivojlanishi, Demokrit va uning falsafiy qarashlari, atomlar va bo'shliq haqidagi nazariyalari, bilish nazariyasi, etikasi va ijtimoiy-siyosiy qarashlari hamda uning dunyoqarashi haqida batafsil ma'lumot beradi.
Sokrati falsafasi: Sokrat falsafasi, uning dunyoqarashi, maieutika metodi, bilish nazariyasi, etikasi va ijtimoiy-siyosiy qarashlari, shuningdek, uning shaxsiy hayoti va falsafiy tizimiga ta'sir ko'rsatgan omillar haqida ma'lumot beradi.
Mumtoz yunon falsafasi: Mumtoz yunon falsafasining rivojlanishi, dastlabki yunon faylasuflari (Mileti maktabi), Geraklit, Platon, Aristotel va ularning falsafiy tizimlari, g'oyalari va ta'limotlari hamda ijtimoiy-siyosiy qarashlari haqida batafsil ma'lumot beradi.
Ellin-Rum davri Antik falsafasi: Ellin-Rum davri falsafasining rivojlanishi, Epikur falsafasi (atomistik ta'limot, etika, rohatlanish va uning turlari), Skeptitsizm (Pirron, Timon, Enisidem, Arkessilay, Karnead va ularning falsafiy tizimlari) hamda Stoitsizm (Zenon, Kleanf, Xrisip va ularning falsafiy tizimlari, tabiat, axloq va ijtimoiy-siyosiy qarashlari) haqida batafsil ma'lumot beradi.
Neoplatonizm: Neoplatonizmning paydo bo'lishi, Plotin falsafasi (Yagona, Aql, Jon va Tana tushunchalari, etika, ijtimoiy-siyosiy qarashlar), Porfiy, Yamvlih, Prokl va ularning neoplatonizmga qo'shgan hissasi, shuningdek, qadimgi Misr va Sharq falsafasi ta'sirining yunon falsafasiga o'tishi haqida ma'lumot beradi.
O'rta asr falsafasi: O'rta asr falsafasining rivojlanishi, Sharq va G'arb falsafasining o'zaro ta'siri, xristianlik, islom, yahudiy falsafasi va ularning asosiy g'oyalari, tamoyillari hamda vakillari haqida ma'lumot beradi.