"Дизайн методология асослари" фанидан маъруза матни
Ushbu kitob G.P. Shchedrovitskiyning "Dizaynerlik amaliyoti, dizayn ilmi, metodologiya" maqolasidan olingan bo'lib, dizayn ilmini tizimli ravishda qurish va uning amaliyot bilan bog'liqligini tushuntiradi. Muallif dizaynni "mashina" kabi ko'rib chiqadi, uning rivojlanishi uchun aniq loyiha va tezkor qurilish zarurligini ta'kidlaydi. Kitobda dizaynning turli xil bilimlar va ularning qo'llanilishi tahlil qilinadi, dizaynerlik amaliyoti uchun zarur bo'lgan ilmiy va amaliy bilimlar o'rtasidagi farq ko'rsatiladi. Shuningdek, dizayn fanini loyihalashda metodologiyaning roli, struktura-funksional tahlil, faoliyat nazariyasi kabi tushunchalar yoritilgan. Qolaversa, eskizlar chizish san'ati, ularning turlari, belgilanishi va chizish qoidalari, jumladan, qalamlar qattiqligini belgilash va fasadlarni chizish texnikasi ham batafsil bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Dizayn ilmini qurish va amaliyot bilan bog'liqligi: Muallif dizayn ilmini tezkor va tizimli ravishda qurish kerakligini ta'kidlaydi, uni muhandislik yondashuvi bilan mashina yaratishga o'xshatadi. Dizayn amaliyoti uchun zarur bo'lgan bilimlar va ularni ishlab chiqish mexanizmlari tushuntiriladi.
- Dizaynerlik amaliyoti va bilimlar: Dizaynerlik amaliyotining turli sohalari va ularga kerak bo'ladigan bilimlar tahlil qilinadi. Ilmiy va amaliy bilimlarning farqi, ularning dizaynerlik faoliyatidagi o'rni haqida so'z boradi.
- Metodologiyaning dizayn fanini loyihalashdagi roli: Dizayn fanini loyihalash va qurish jarayonida metodologiyaning muhimligi ochib beriladi. Metodologik tadqiqotlar va loyihalash vositalari, jumladan, faoliyat nazariyasi va struktura-funksional tahlil kabi tushunchalar yoritiladi.
- Eskiz chizish san'ati: Eskizlarni chizishning ahamiyati, usullari va samaradorligi tushuntiriladi. Eskizlar – bu fikriy jarayonni ifodalash vositasi ekanligi, ularni chizish uchun maxsus iste'dod shart emasligi, balki mashq qilish muhimligi ta'kidlanadi.
- Qalamlar va ularning qattiqlik darajalari: Grafikli qalamlarning turlari, ularning qattiqligini bildirish belgilarining dunyo standartlari va Rossiya tizimidagi farqlari haqida ma'lumot beriladi (M - yumshoq, T - qattiq, TM - yumshoq-qattiq).
- Fasadlarni chizish qoidalari: Binolarning jabhalarini (fasadlarini) chizishning umumiy va xususiy qoidalari, jumladan, ko'rinishlarni tanlash, o'lchamlarni qo'yish, fasad nomlarini belgilash va soyalarni ko'rsatish usullari tushuntiriladi.