Chizma geometriya va muhandislik grafikasi

Ushbu o'quv qo'llanma

Asosiy mavzular

1-MAVZU: Kirish. Chizma geometriya fani, uning vazifalari va bakalavrlar tayyorlashdagi o’rni.: Mazmunda chizma geometriya fani, uning vazifalari va bakalavrlar tayyorlashdagi o’rni ko'rib chiqilgan. Jumladan, markaziy, parallеl va ortogonal proyеksiyalar hamda ularning asosiy xossalari, koordinatalar usuli, G.Monjning kompleks chizmasi va aksonometriya tushunchalari yoritilgan.
2-MAVZU: Monj chizmasida nuqta, to`g`ri chiziq, tekislik va ko`pyoqliklarning berilishi.: Mazmunda Monj chizmasida nuqta, to`g`ri chiziq va tekislikning berilishi, shuningdek, to`g`ri chiziqning haqiqiy uzunligi va proeksinya tekisliklari bilan hosil qilgan burchaklarini aniqlash kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
3-MAVZU:Vaziyati aniqlanadigan(pozitsion) masalalar. Nuqta, to`g`ri chiziq va tekisliklarning o`zaro tegishliligiga oid masalalar: Mazmunda nuqta, to`g`ri chiziq va tekisliklarning o`zaro tegishliligi, proyeksiyalar tekisliklariga parallel va perpendikulyar bo`lgan holatlari, shuningdek, ularning fazodagi vaziyatini aniqlash va chizish usullari bayon etilgan.
4-MAVZU: O`lchami aniqlanadigan metrik masalalar. Ortogonal proyeksiyalarning metrik xossalari, to`g`ri burchakning tekislikka proyeksialanishi haqidagi teorema, tekislikning eng katta og`ma chiziqlari, tekislikka perpendikulyar chiziqlar: Mazmunda metrik masalalar, ortogonal proyeksiyalarning metrik xossalari, tekislikning eng katta og`ma chiziqlari va tekislikka perpendikulyar chiziqlar hamda ularning o`zaro parallel va perpendikulyarligi kabi mavzular yoritilgan.
5-MAVZU: Ortogonal proyeksiyalarni qayta tuzish usullari.: Mazmunda ortogonal proyeksiyalarni qayta tuzish usullari, jumladan, tekis-parallеl harakat usuli, proyeksiyalovchi chiziq va boshchiziqlar atrofida aylantirish usuli, yordamchi proyeksiyalash, proyeksiyalar tekisliklarini almashtirish usuli, aylantirish usuli va joylashtirish usuli ko'rib chiqilgan.
6-MAVZU: Ko`pyoqliklarning tekisliklar va to`g`richiziqlar bilan kesishuvi: Mazmunda ko`pyoqliklar, ularning turlari, xossalari, tekisliklar va to`g`richiziqlar bilan kesishishi, shuningdek, kesim va qirqimlarni belgilash usullari bayon etilgan.
7-MAVZU. Tekis va fazoviy egri chiziqlar.: Mazmunda tekis va fazoviy egri chiziqlar, ularga urinma va normal o‘tkazish, evolyuta va evolventa, shuningdek, egri chiziq nuqtalarining klassifikatsiyasi va ikkinchi tartibli egri chiziqlar ko'rib chiqilgan.
8-MAVZU: Sirtlar tasnifi. Aniqlovchi, uning geometrik va algoritmik qismlari. Sirtlarning kinematik va karkas usullarda berilishi.: Mazmunda sirtlarning tasnifi, aniqlovchi va ularning geometrik hamda algoritmik qismlari, sirtlarni kinematik va karkas usullarda berilishi, sirtlarning diskret va uzluksiz karkaslari, sirtlar tasvirlarining to`liqligi kabi mavzular yoritilgan.
9-MAVZU: Aksonometrik proyeksiyalar.: Mazmunda aksonometrik proyeksiyalar, jumladan, qiyshiq burchakli va to`g`ri burchakli aksonometrik proyeksiyalar, izlar uchburchagi va unga tegishli teoremalar, aksonometrik proyeksiyalarning standart turlari, aylanishning umumiy va xususiy vaziyatlari hamda masalalar yechish algoritmlari ko'rib chiqilgan.
10-MAVZU: Muhandislik grafikasi. Konstruktorlik xujjatlar. Standartlar. U fan va texnika rivojlanishining asosiy omillaridan biri.: Mazmunda muhandislik grafikasi, konstruktorlik hujjatlar, standartlar va ularning ahamiyati, jumladan, buyumlar va konstruktorlik hujjatlarining turlari, chizmalarni taxt qilish va pardozlash, formatlar, masshtablar, chiziq turlari, shriftlar va o`lchamlar qo`yish qoidalari kabi mavzular yoritilgan.
11-MAVSU: Detal elementlarining geometriyasi: Mazmunda detal elementlarining geometriyasi, jumladan, detal qiyofasining geometrik asoslari, jism sirtlarining kesishuvi, sirtlarning to`g`ri chiziq va tekislik bilan kesishishi kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
12 – MAVZU: Tasvirlar, yozuvar va belgilashlar.: Mazmunda tasvirlar, yozuvlar va belgilar, jumladan, tasvirlarni bajarishning asosiy qoidalari, ko`rinishlar, qirqimlar, kesimlar, ularning turlari, chiqaruvchi elementlar va chizmalarni maqbul joylashtirish kabi mavzular yoritilgan.
13-MAVZU. Detallarning aksonometrik proyeksiyalari: Mazmunda detallarning aksonometrik proyeksiyalari, jumladan, texnik rasmlarning asoslari, sirtlarga soya berish usullari va ularning turlari ko'rib chiqilgan.
14 Mavzu: Detallarning elementlarini tasvirlash.: Mazmunda detallarning elementlarini tasvirlash, jumladan, biriktirish detallari, ularning elementlari, birikmalar, rezbalar va ularning turlari, boltli va shpilkali birikmalar, shuningdek, vintlar, shpilkalar va gaykalar kabi mavzular yoritilgan.
15.MAVZU : Rezbalar: Mazmunda rezbalar, ularning tasvirlanishi va belgilanishi, rezbaning asosiy parametrlari, silindrik va konussimon rezbalar, rezbaning texnologik parametrlari hamda ajraladigan va ajralmaydigan birikmalarni tasvirlash kabi mavzular ko'rib chiqilgan.
17.1 Uzatmalar va ularni tasvirlash.: Mazmunda uzatmalar va ularning tasvirlash usullari hamda yig'ma chizmalarida shartliliklar va soddalashtirishlar ko'rib chiqilgan.
18-MAVZU: Buyumlarning yig`ish chizmalari.: Mazmunda buyumlarning yig'ish chizmalari, ularning umumiy ko'rinishini o'qish, spesifikasiya va uning tarkibi, yig'ma birlik tarkibiga kiruvchi detallarni ajratish kabi mavzular yoritilgan.