Baslawısh klass oqıwshılarına barlıqtı ańlaw shınıǵıwların alıp barıwǵa úyretiw usılları

Ushbu kitob "Boshlang'ich sinflarda tabiatni tasvirlash usullari va kompozitsiyasi" mavzusiga bag'ishlangan bo'lib, boshlang'ich sinf o'quvchilariga tabiatni kuzatish, uni tasvirlash ko'nikmalarini o'rgatishga qaratilgan. Unda o'quvchilar uchun zarur bo'lgan nazariy va amaliy bilimlar, jumladan, ranglar, kompozitsiya, perspektiva asoslari, shuningdek, tabiat manzaralarini chizish uslublari tushuntirilgan. Kitobda turli texnikalar (akvarel, guash), tabiatni kuzatish yo'llari, mavsumiy o'zgarishlar, ranglar nazariyasi hamda rassomchilik tarixi kabi mavzular ham qamrab olingan. Shuningdek, o'quvchilarni ijodiy fikrlashga, go'zallikni his qilishga o'rgatishga urg'u berilgan. Kitob oxirida foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati keltirilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: Ushbu bo'limda ta'lim tizimidagi islohotlar, tabiatni o'rganishning ahamiyati, xususan, tabiatni kuzatish va tasvirlashning maktab ta'limida tutgan o'rni haqida so'z yuritiladi. Shuningdek, ishning maqsadi va vazifalari, uning dolzarbligi va ilmiy jihatdan yangiligi ham bayon etilgan.
  • Súwretlew óneri haqqında túsinik: Bu bo'limda surat yoki tasviriy san'atning insoniyat taraqqiyoti, madaniyatdagi o'rni, uning tarixiy ildizlari, shuningdek, turli uslub va janrlari haqida ma'lumot berilgan. Tasviriy san'atning estetik tarbiya va ma'naviyatni shakllantirishdagi roli ta'kidlangan.
  • Baslawısh klaslarda alıp barilatuģin súwretlew óneri shınığıwları: Ushbu bo'limda boshlang'ich sinflarda tasviriy san'at darslarida qo'llaniladigan o'qitish metodlari, o'quvchilarning ijodiy va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirish yo'llari yoritilgan. O'qituvchiga qo'yiladigan talablar, dars jarayonini tashkil etish, o'quvchilarning bilimini baholash mezonlari ham o'rin olgan.
  • Súwretlew-óneri shınığıwlarına zamanagóy talaplar: Bo'limda mamlakatimiz ta'lim standartlariga mos ravishda tasviriy san'at darslarini tashkil etish bo'yicha zamonaviy talablar, O'zbekistonning o'ziga xos madaniyati va san'atining ahamiyati, jahon standartlariga moslashuv zarurati haqida so'z boradi.
  • Tiykarğı bólim: Bu asosiy bo'limda boshlang'ich sinflarda tasviriy san'at o'qitishning davlat ta'lim standartlari, majburiy minimal talaplari, tabiatni kuzatish va tasvirlash qoidalari, kompozitsiyaning o'rni, ranglar nazariyasi va ulardan foydalanish usullari kabi muhim mavzular qamrab olingan. Shuningdek, har bir mavzu bo'yicha o'quvchilarning egallashi lozim bo'lgan bilim va ko'nikmalar aniqlangan.
  • Mámleketlik tálim standartında súwretlew óneri tálimi mazmunına bolgan májbúriy minimal talaplar: Ushbu qismda davlat ta'lim standartlari talablariga muvofiq, tasviriy san'at ta'limining mazmuni, aniqrog'i, o'quvchilar egallashi zarur bo'lgan majburiy minimal talablar bayon etilgan. Bu talablar o'zbek xalqining o'ziga xos madaniyati, san'ati, urf-odatlarini o'z ichiga oladi va ularni o'rganishning ahamiyati ta'kidlanadi.
  • Barlıqtı ańlaw shınıĝıwları: Bo'limda tabiatni kuzatish, uni tahlil qilish va tasvirlash jarayonida o'quvchilarning kuzatish, zehn, tafakkur, xotira kabi qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan mashqlar va uslublar bayon etilgan. Tabiatning turli mavsumiy o'zgarishlari, ranglar va shakllarning o'ziga xosliklari tahlil qilinadi.
  • Tábiyattı súwretlewdiń nizam qaģiydaları: Ushbu bo'lim tabiat manzaralarini chizishda rioya qilinishi lozim bo'lgan umumiy qonun-qoidalar, jumladan, perspektiva, ranglar nisbati, kompozitsiya asoslari kabi muhim jihatlarni ochib beradi. Tabiatni kuzatish va uni to'g'ri tasvirlash usullari o'rgatiladi.
  • Baslawısh klasslarda barlıqtı ańlaw shınığıwlarında kompozicyanıń tutqan ornı: Kompozitsiya boshlang'ich sinflarda tabiatni tasvirlashda muhim rol o'ynaydi. Ushbu bo'limda kompozitsiyaning asosiy qonun-qoidalari, uning elementlari (ritm, simmetriya, assimetriya), hamda turli janrlarda (peyzaj, portret, natyurmort) kompozitsiya tuzish usullari tushuntirilgan.
  • Tábiyat kórinisin súwretlew usılları: Bo'limda tabiat manzaralarini akvarel va guash kabi ranglar bilan chizish uslublari, ranglar nazariyasi, ranglarni aralashtirish va ulardan foydalanish texnikalari batafsil yoritilgan. Tabiatni kuzatish orqali ranglarni to'g'ri tanlash va ulardan ijodiy foydalanish ko'nikmalari shakllantiriladi.
  • Barlıqtı ańlaw temasına tán shınıĝıw islenbeleri: Ushbu bo'lim kuzgi tabiat manzaralarini o'rganish va tasvirlash mavzusiga bag'ishlangan. Dars jarayonida o'quvchilardan kuz mavsumining o'ziga xos xususiyatlarini kuzatish, kuzgi manzaralarni ranglar va kompozitsiya asosida tasvirlash talab etiladi. Mavsumiy o'zgarishlar, kuzgi ishlar va ularning tasviri muhokama qilinadi.
  • Reprodukciyalar: Kitobda tabiat manzaralarini tasvirlashga oid turli rassomlarning asarlaridan namunalar keltirilgan. Bular o'quvchilarga perspektiva, kompozitsiya, ranglardan foydalanish bo'yicha qo'shimcha bilim va ko'nikmalar berishga xizmat qiladi.
  • Juwmaq: Xulosa qismida boshlang'ich sinflarda tasviriy san'at o'qitishning umumiy maqsadlari, o'quvchilarning ijodiy va aqliy rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar, o'qituvchiga qo'yiladigan talablar va ularning kasbiy mahoratini oshirish yo'llari haqida fikr yuritilgan. Shuningdek, ta'lim jarayonida shaxsni har tomonlama rivojlantirish muhimligi ta'kidlangan.
  • Paydalanilgan ádebiyatlar: Kitobni tayyorlashda foydalanilgan ilmiy-metodik adabiyotlar, o'quv qo'llanmalar va boshqa manbalarning ro'yxati keltirilgan.