Валеология
Ushbu kitob `Valoelogiya asoslari` nomli bo'lib, unda inson salomatligini saqlash va mustahkamlashga qaratilgan nazariy va amaliy ma'lumotlar berilgan. Unda sog'lom turmush tarzi, uning ahamiyati, salomatlikka ta'sir etuvchi omillar, irsiy kasalliklar, OIV/OITS kabi global muammolar, ovqatlanish va uni to'g'ri tashkil etish, jismoniy tarbiya va uning turlari, shuningdek, onggni tarbiyalash, salomatlikni saqlashning muhim jihatlari atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Valoelogiya fanining predmeti va vazifalari: Valoelogiya – inson salomatligini o'rganuvchi fan bo'lib, uning asosiy maqsadi sog'lom turmush tarzini shakllantirish, salomatlikni saqlash va mustahkamlashdan iborat. Unda salomatlikka ta'sir etuvchi omillar, kasalliklarning oldini olish usullari, organizmning imkoniyatlari o'rganiladi.
- Irsiyat va uni saqlash: Irsiyat – organizmlarning irsiy belgilar va xususiyatlarning ota-onadan avlodlarga o'tish qobiliyati. Unda irsiy kasalliklar, ularning oldini olish yo'llari, jumladan, yaqin qondoshlar nikohining salbiy oqibatlari va reproduktiv salomatlik masalalariga urg'u berilgan.
- OIV/OITS va global muammolar: Kitobda OIV/OITSning kelib chiqishi, tarqalish yo'llari, diagnostikasi va oldini olish choralari atroflicha tahlil qilingan. Shuningdek, chekish, ichkilikbozlik, giyohvandlik kabi illatlarning salomatlikka ta'sir etuvchi global muammolar ekanligi ko'rsatilgan.
- Ovqatlanish va salomatlik: Ovqatlanishning inson hayoti uchun muhimligi, ratsional ovqatlanishning asosiy tamoyillari, vaznni nazorat qilish, semizlik va uning oldini olish yo'llari, ovqatlanish va kasalliklar o'rtasidagi bog'liqlik chuqur o'rganilgan.
- Jismoniy tarbiya va sog'lomlashtirish: Jismoniy tarbiya va mashqlarning salomatlikni mustahkamlashdagi roli, ularning turlari, shaxsning tipologik xususiyatlari va jismoniy faollikning ahamiyati, shuningdek, qomatni baholash mezonlari tahlil qilingan.