Термитларнинг (Anacanthotermes turkestanicus) кимёвий коммуникациясига таьсир этувчи биорегуляторларни структур-функционал боғлиқлигини ўрганиш
Ushbu dissertatsiya Anacanthotermes turkestanicus termitlarining kimyoviy kommunikatsiyasiga ta'sir etuvchi bioregulyatorlarning tuzilish-faollik munosabatlarini o'rganishga bag'ishlangan. Tadqiqotda turli kimyoviy birikmalarning termitlarga nisbatan atraktantlik va fagostimulyatorlik xususiyatlari, shuningdek, ularning toksik ta'siri o'rganilgan. Tadqiqot natijalari asosida termitlarga qarshi kurashda samarali vositalar, jumladan, ovqat tutqichlar ishlab chiqish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Tadqiqotda shuningdek, termitlarning iz feromonini aniqlash va uning tuzilishi ham o'rganilgan.
Asosiy mavzular
- Termitlar va ularning kimyoviy kommunikatsiyasi: Termitlarning ijtimoiy tuzilishi, ularning turlari va tarqalishi, kimyoviy kommunikatsiyasi, feromonlar va ularning ahamiyati haqida umumiy ma'lumot berilgan.
- Bioregulyatorlarning tuzilish-faollik munosabatlari: Turli kimyoviy tuzilishga ega bo'lgan bioregulyatorlarning (naftalin hosilalari, etilenglikol va dietilenglikolning monoefirlari, anabazin, gossypol va boshqalar) termitlarga nisbatan atraktantlik, fagostimulyatorlik va toksik ta'sirining o'rganilganligi bayon etilgan.
- Termitlarga qarshi kurashda samarali vositalarni ishlab chiqish: Tadqiqot natijalari asosida termitlarga qarshi kurashda samarali va ekologik toza ovqat tutqichlari, jumladan, naftalin hosilalari va glikol efirlari asosida yaratilgan tuzilmalarni ishlab chiqish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Shuningdek, 1-naftol-5-sulfoksiloitasining rentabelligi va ekologik samaradorligi ko'rsatilgan.
- Termitlarning iz feromonini aniqlash: Ishchi termitlarning qorin segmentidan olingan ekstraktda iz feromonining mavjudligi aniqlangan va uning molekulyar massasi aniqlangan. Ushbu ma'lumotlar termitlarning harakatini boshqarishda ishlatilishi mumkin.