Тўқ қизил эхинацея ва тиканли артишок ўсимликлари асосида олинган янги дори препаратларини стандартлаш
Ushbu doktorlik dissertatsiyasi (DSc) O‘zbekiston farmatsevtika sanoatida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan dorivor o‘simliklar – qizil echinatsiya va qandag‘onli артишок асосида yangi dori vositalarini ishlab chiqish va ularni standartlashga bag‘ishlangan. Tadqiqotda ushbu o‘simliklarning kimyoviy tarkibi, biologik faol moddalari aniqlanib, ulardan olingan ekstraktlar, kapsulalar va boshqa dori shakllarining sifatini nazorat qilish hamda standartlash uchun zamonaviy usullar ishlab chiqilgan. «Cinaron Bio» kapsulalari va «Hepatonorm» preparatlari (filtr paketli choy va nastoyka)ning farmakopeya talablariga muvofiq ishlab chiqarilishi va nazorat qilinishi uchun zaruriy me’yoriy hujjatlar ham ishlab chiqilgan. Tadqiqot natijalari O‘zbekiston Respublikasida farmatsevtika sanoatini rivojlantirishga va aholiga sifatli dori vositalarini taqdim etishga qaratilgan.
Asosiy mavzular
- Qizil echinatsiya va qandag‘onli артишок asosida yangi dori vositalarini ishlab chiqish va standartlash: Dissertatsiya qizil echinatsiya (Echinacea purpurea) va qandag‘onli артишок (Cynara scolymus L.) o‘simliklarining kimyoviy tarkibi, biologik faol moddalari (BФM)ni aniqlash, ulardan olingan ekstraktlar, kapsulalar va boshqa dori shakllarining sifatini nazorat qilish va standartlash usullarini ishlab chiqishga bag‘ishlangan. Xususan, «Cinaron Bio» kapsulalari va «Hepatonorm» (filtr paketli choy va nastoyka) preparatlarining farmatsevtik sifatini ta’minlash bo‘yicha tadqiqotlar olib borilgan.
- Dori vositalarining kimyoviy tarkibi va sifatini aniqlash uchun zamonaviy usullarni ishlab chiqish: Tadqiqotda dorivor o‘simliklar asosida tayyorlangan preparatlarning kimyoviy tarkibini aniqlash va sifatini baholash uchun yuqori samarali suyuqlik xromatografiyasi (YuCSSX), spektrofotometriya (SF) va massa-spektrometriya kabi zamonaviy usullardan foydalanilgan. Ushbu usullar yordamida preparatlarning asosiy biologik faol moddalari (flavonoidlar, vitaminlar, kislotalar va boshqalar) aniqlangan va ularning miqdori belgillangan.
- «Cinaron Bio» va «Hepatonorm» preparatlarini standartlash va me’yoriy hujjatlarni ishlab chiqish: «Cinaron Bio» kapsulalari va «Hepatonorm» (filtr paketli choy va nastoyka) preparatlarini standartlash uchun zaruriy me’yoriy hujjatlar (farmakopeya maqolalari, texnik shartlar, sanoat reglamentlari) ishlab chiqilgan va tasdiqlangan. Ushbu hujjatlar preparatlarning sifati, xavfsizligi va samaradorligini ta’minlashga qaratilgan.