Педагогика назарияси

Pedagogika nazariyasi

Asosiy mavzular

Kadrlar tayyorlash milliy modeli. O'qituvchilik kasbi va uning jamiyatda tutgan o'rni: Ushbu mavzu kadrlar tayyorlash milliy modelining mohiyati, o'qituvchilik kasbining jamiyatdagi o'rni hamda O'zbekiston Respublikasining Ta'lim to'g'risidagi qonuni va Kadrlar tayyorlash milliy dasturi asosida ta'lim tizimining asosiy tamoyillari, mazmuni va rivojlanishiga bag'ishlangan. Ushbu mavzuda ta'lim-tarbiya jarayonini tashkil etishning asosiy printsiplari, bilim olish, pedagogik faoliyat bilan shug'ullanish huquqlari, ta'lim muassasalarining huquqiy maqomi, DTS, ta'lim berish tili kabi masalalar o'z ifodasini topgan. Pedagogika nazariyasi va tarixi kursi bo'yicha o‘quv rejada ko'rsatilgan mavzularni umumiy qilib, takrorlash va munozara uchun savollar berilgan.
Pedagogikaning predmeti, maqsadi va vazifalari: Ushbu mavzu pedagogika fani, uning predmeti, asosiy kategoriyalari va tushunchalari, boshqa fanlar bilan aloqasi va pedagogika fanlari tizimi hamda milliy g‘oya va milliy mafkurani shakllantirishda pedagogikaning o‘rni kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Pedagogik jarayonning mohiyati, uning ijtimoiy tarbiyada o'ziga xos xususiyatlari va bola tarbiyasida ta'sir ko'rsatish shakllari haqida ma'lumot berilgan.
Milliy istiqlol g'oyasi, milliy mafkuraning pedagogik asoslari. Mutaxassislik: Ushbu mavzu milliy istiqlol g‘oyasining ma’nosi va pedagogik mohiyati, milliy mafkura va uning pedagogik asoslari, shuningdek, o'quvchilarning ma’naviy-intellektual rivojlanishining asosiy yo'nalishlari va rag'batlantirish uslublari haqida ma'lumot beradi.
Shaxs kamoloti ijtimoiy-biologik hodisa, pedagogik jarayon obyekti va subyekti sifatida: Ushbu mavzu shaxsning biologik va psixologik rivojlanishi, shaxs shakllanishiga ta’sir etuvchi asosiy omillar: irsiyat, muhit, ta’lim va tarbiya, faoliyat va faollik hamda bolalaming yosh davrlari xususiyatlari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Pedagogik jarayon va shaxsning o'z-o'zini shakllantirish o'rtasidagi aloqadorlik ochib beriladi.
Ilmiy pedagogik tadqiqot metodlari. Pedagogik jarayon va mutaxassislik: Ushbu mavzu pedagogik tadqiqot metodlari, ularning turlari, maqsadlari va ahamiyati, pedagogik jarayonning asosiy tamoyillari, shakllari va vositalari, shuningdek, pedagogik diagnostika va korreksiya vazifalari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Pedagogik tadqiqot bosqichlari hamda ularning ahamiyati bayon etiladi.
Tarbiya jarayonining jamiyat taraqqiyotidagi o'rni. Ijtimoiy tarbiyaning maqsadi, vazifalari va mazmuni: Ushbu mavzu tarbiya jarayonining mohiyati, uning ijtimoiy tarbiyada o'ziga xos xususiyatlari hamda jamiyat taraqqiyotida tarbiya jarayonining rolini ochib beradi. Ijtimoiy tarbiyaning maqsadi, vazifalari va mazmuni haqida ma'lumot beriladi.
Mustaqil O'zbekiston rivojlanishining ma’naviy, axloqiy negizlari: Ushbu mavzu O'zbekistonning ma’naviy rivojlanishining asosiy yo'nalishlari, ma’naviy-axloqiy negizlari, jumladan, insonparvarlik, adolat, axloqiy tarbiya va milliy istiqlol g'oyasi kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Oila va mahallaning tarbiyaviy roli hamda milliy mafkura shakllanishi ham yoritilgan.
Tarbiya qonuniyatlari, prinsiplari va metodlari: Ushbu mavzu tarbiya jarayonining qonuniyatlari, prinsiplari va metodlari, jumladan, tarbiyaning maqsadi, insonparvarlik va demokratiya, milliy va umuminsoniy qadriyatlarning ustuvorligi, izchillik, tizimlilik, uyg'unlik va uzluksizlik qoidalarini o'z ichiga oladi. Tarbiya usullari, jumladan, suhbat, hikoya, namuna, jazo, rag'batlantirish va boshqa usullar tahlil qilinadi.
O'quvchilar jamoasi. Tarbiya jarayonida ularning o'zaro aloqadorligi: Ushbu mavzu o'quvchilar jamoasi, uning shakllanishi, rivojlanishi va o'zaro aloqadorligi, hamda jamoaning bolalar tarbiyasiga ta'sir ko'rsatishi kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Sinf jamoasini jipslashtirish yo'llari va jamoaga qo'yiladigan talablar ham yoritilgan.
Oilada tarbiya asoslari. Oila tarbiyasining asosiy funksiyalari: Ushbu mavzu oila tarbiyasining mohiyati va asosiy funksiyalari, jumladan, iqtisodiy, reproduktiv, tarbiyaviy, rekreativ, kommunikativ, regulativ funksiyalari, shuningdek, oilada tarbiyaning ahamiyati va oila a’zolarining interpersonal xulqlaridagi asosiy omillar haqida ma'lumot beradi.
Ilmiy dunyoqarash, kadrlarda milliy ong, mafkura va demokratik tafakkurni shakllantirish: Ushbu mavzu ilmiy dunyoqarash, uning shakllari, milliy ong, mafkura va demokratik tafakkurning mohiyati va ularni shakllantirish yo'llari kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Milliy istiqlol mafkurasi va uning ahamiyati ham tahlil qilinadi.
Ma’naviy-axloqiy tarbiya. Komil inson. Mustaqil fikrlashni tarbiyalash: Ushbu mavzu axloq va axloqiy tarbiya mazmuni, komil insonning ma’naviy sifatlari va ulami tarbiyalash yo'llari hamda mustaqil fikrlashni shakllantirish yo'llari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Yagona o‘quv-tarbiya jarayonida fuqarolik va vatanparvarlik tarbiyasi: Ushbu mavzu fuqarolik va vatanparvarlik tarbiyasi jarayonida milliy istiqlol g'oyasining mazmuni va mohiyati, O'zbekiston fuqarosining o'z Vatanini sevishi, Qur’oni Karim va hadislarda huquqiy tarbiya, shuningdek, yagona o'quv-tarbiya jarayonida fuqarolik va vatanparvarlik g'oyasini yoshlar qalbi va ongiga singdirish yo'llari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
O'quvchilarning mehnat, kasb va jismoniy tarbiyasi: Ushbu mavzu yosh avlodni tarbiyalashda mehnat tarbiyasining o'rni, yoshlarni kasbga yo'naltirish, sog'lom avlodni tarbiyalashda jismoniy tarbiyaning ahamiyati hamda O'zbekistonni dunyoga tanitishda sportning o'rni kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Ta’lim-tarbiya jarayonida pedagogik diagnostika va korreksiya vazifalari: Ushbu mavzu pedagogik diagnostika va korreksiya tushunchasi, uning mohiyati, vazifalari, shakllari va usullari hamda pedagogik diagnostikada qo'llaniladigan usullar, vositalar va shakllar kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Ta’lim jarayonining ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantirish funksiyalari: Ushbu mavzu ta’lim jarayonining ta’limiy, tarbiyaviy va rivojlantirish funksiyalari, jumladan, bilim berish, tarbiya va shaxsni rivojlantirish kabi masalalarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, ta’limning asosiy mazmuni, davlat ta’lim standartlari va o‘quv rejalarining mohiyati ham yoritilgan.
Ta’lim mazmuni. Davlat ta’lim standartlari. O‘quv rejalar va vositalari: Ushbu mavzu ta’lim mazmunini aniqlash va uning rivojlanishiga qaratilgan davlat ta’lim standartlari hamda o‘quv rejalar va vositalarning mohiyati, turlari va ularning ahamiyati kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Ta’lim tamoyillari (prinsiplari): Ushbu mavzu ta’lim tamoyillari va ularning mohiyati, jumladan, ta’limning ustuvorligi, demokratlashuvi, insonparvarlashuvi, ijtimoiylashuvi, milliy yo‘naltirilganligi kabi printsiplar hamda ularning tizimli va izchil bo‘lishi, nazariy va amaliyotning bog'liqligi kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Ta’lim metodlari va vositalari: Ushbu mavzu ta’lim metodlari va vositalari, ularning turlari, qo'llanilishi va ahamiyati hamda o'quvchilarning turli bilimlarni va ko'nikmalarni egallashiga yordam beradigan turli metodlar va vositalar tahlil qilinadi.
Ta’lim-tarbiyani tashkil etish shakllari (noan’anaviy shakllar): Ushbu mavzu ta’lim-tarbiyani tashkil etish shakllari, jumladan, an’anaviy va noan’anaviy shakllar, darsning turlari va tuzilishi hamda seminar va amaliy tajriba ishlari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Yoshlarning ma’naviy-intellektual sifatlarini aniqlash va rag‘batlantirish uslublari: Ushbu mavzu yoshlarning ma’naviy-intellektual rivojlanishini aniqlash va rag‘batlantirish uslublari, jumladan, nazorat turlari, testlar, reyting tizimi, ularning afzalliklari hamda o‘quvchilarning bilimini baholash nazariyasi kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Yangi pedagogic texnologiyalaming mohiyati va ahamiyatiga zamonaviylik kontekstida baho berish: Ushbu mavzu pedagogik texnologiya tushunchasi, mohiyati, ahamiyati, zamonaviylik hamda uning rivojlanish tarixi va xorijiy mamlakatlarda ta’lim-tarbiya tizimi rivojlanishining asosiy yo'nalishlari kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
Xorijiy mamlakatlarda ta’lim-tarbiya tizimi chet el ta’limi taraqqiyotining asosiy yo‘nalishlari: Ushbu mavzu xorijiy mamlakatlarda ta’lim-tarbiya tizimi rivojlanishining asosiy yo'nalishlari, jumladan, Yevropa, AQSH, Fransiya, Germaniya va Yaponiya kabi mamlakatlarning ta’lim tizimi va tajribalari haqida ma’lumot beradi.