Инсон тараққиёти
Ushbu "Inson taraqqiyoti" darsligi insonning jamiyatdagi o'rni, uning ulkan salohiyati va taraqqiyotga hissasini keng yoritib beradi. Unda iqtisodiy o'sish va inson taraqqiyoti, inson kapitali, demografik omillar, tenglik, ta'lim, sog'liqni saqlash, atrof-muhit va gender tengligi kabi muhim mavzular qamrab olingan. Darslikda, shuningdek, BMTning Inson taraqqiyoti indeksi, Mingyillik rivojlanish maqsadlari kabi global mezonlar va ularning O'zbekiston sharoitida tatbiqi keng yoritilgan. Iqtisodiy rivojlanishning turlari, ish bilan bandlik, makroiqtisodiy ko'rsatkichlar hamda ish haqi va pensiya masalalariga oid nazariyalar hamda amaliy jihatlar batafsil yoritib berilgan. Xususan, kitobda O'zbekistonning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining makroiqtisodiy modellarining o'rganilishi, demografik vaziyatning tahlili va uning inson taraqqiyotiga ta'sirining tahlili, gender tengligining muhimligi hamda ta'lim va sog'liqni saqlash tizimlarining rivojlanishining iqtisodiy ahamiyati chuqur ochib berilgan. Inson taraqqiyoti, uning omillari, mezonlari hamda jahon tajribalari va O'zbekistonning bu boradagi tajribasini qiyosiy tahlil qilgan holda keng tushunchalar beradi. So'nggi boblarda mamlakatimizda ish bilan bandlikning holati, bandlikni ta'minlash va sohaga oid qonunchilik, demografik jarayonlar va ularning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishga ta'siri, shuningdek, BMTning Mingyillik rivojlanish maqsadlari va ularning O'zbekistondagi tatbiqi yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Inson taraqqiyoti: Darslikning bosh mavzusi, insonning jamiyatdagi o'rni va taraqqiyotdagi roli.
- Iqtisodiy o'sish va inson taraqqiyoti: Iqtisodiy o'sishning nazariy asoslari va inson taraqqiyoti bilan bog'liqligi, ushbu jarayonni belgilovchi omillar.
- Inson kapitali: Inson kapitalining mohiyati, turlari, unga investitsiya kiritishning samaradorligi va uni rivojlantirish yo'llari.
- Ijtimoiy himoya tizimi: Aholining ijtimoiy himoya qilish tizimi, uning shakllari, mexanizmlari va davlatning roli.
- Bandlik: Ish bilan bandlikning nazariy asoslari, uning turlari va davlat siyosati, O'zbekistonda bandlikning holati va tendentsiyalari.
- Demografiya: Aholi sonining o'zgarishi, demografik jarayonlar, ularning iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishga ta'siri.
- Ta'lim va inson taraqqiyoti: Ta'limning roli, turlari, O'zbekistonda ta'lim tizimi va uning rivojlanishi.
- Sog'liqni saqlash va inson taraqqiyoti: Sog'liqni saqlash tizimi, uning omillari, ko'rsatkichlari va O'zbekistondagi holat.
- BMTning Mingyillik rivojlanish maqsadlari: BMTning Mingyillik rivojlanish maqsadlari, ularning vazifalari va O'zbekistonda amalga oshirilishi natijalari.