Сояни шўрланишга мойил тупроқлар шароитида суғориш технологияси элементларини ишлаб чиқиш (Бухоро вилояти мисолида)

Mazkur avtoreferat, Falsafa doktori (PhD) ilmiy darajasini olish uchun Qodirov Zainiddin Zaripovichning ilmiy-tadqiqot ishiga bag'ishlangan. Tadqiqotda O'zbekistonning Buxoro viloyati sharoitida, tuprog'i sho'rlanishga moyil bo'lgan tabiiy-iqlim sharoitlarida, suv tejovchi sug'orish texnologiyasi elementlarini joriy etish orqali, no'xat (so'ya) ekinidan yuqori va sifatli hosil olish usullari tadqiq etilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi – sho'rlanishga moyil tuproqlarda sug'orish texnologiyasi elementlarini ishlab chiqish hamda resurslarni tejash usullaridan samarali foydalanishni o'rganishdan iborat. Ishda, ayniqsa, suv oqimi tezligi, sug'orish usullari, qora plyonka va somon bilan mulchlash, gidrogel qo'llash kabi texnologiyalarning no'xatning o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta'siri tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari O'zbekiston qishloq xo'jaligi uchun suvdan samarali foydalanish va hosildorlikni oshirish bo'yicha amaliy tavsiyalar beradi.

Asosiy mavzular

So'ya yetishtirishda suv tejovchi sug'orish texnologiyalari: Tadqiqotning asosiy yo'nalishi Buxoro viloyati sharoitida, sho'rlanishga moyil tuproqlarda no'xatni (so'ya) sug'orishning suv tejovchi usullari va elementlarini o'rganish. Bunda suv oqimi tezligi, sug'orish usullari (borozkali, qora plyonka, somon mulch, gidrogel), ularning no'xatning hosildorligiga ta'siri tadqiq etilgan.
Tuproqning suv-fizik xossalari va sug'orish rejimining ta'siri: Tuproqning suv o'tkazuvchanligi, namlik sig'imi va boshqa suv-fizik xossalarining sug'orish texnologiyalari ta'sirida qanday o'zgarishi, hamda bu omillarning no'xat rivojlanishiga va hosildorligiga ta'siri tadqiq qilingan.
Iqtisodiy samaradorlikni baholash: Turli sug'orish usullarining iqtisodiy samaradorligi, xususan, toza foyda va rentabellik ko'rsatkichlari tadqiq etilgan. Suv tejovchi texnologiyalarning qishloq xo'jaligi ishlab chiqarishida qo'llanilishining iqtisodiy samarasi tahlil qilingan.