Муҳаммад Порсо тасаввуфий таълимотининг фалсафий асослари
Ushbu dissertatsiya Муҳаммад Порсонинг фалсафий-ирфоний қарашларини, хусусан, унинг тасаввуфий таълимотининг фалсафий асосларини тадқиқ этишга бағишланган. Тадқиқотда Муҳаммад Порсонинг «Фаслул-хитоб», «Таҳқиқот», «Рисолаи қудсия» каби асарлари таҳлил қилиниб, унинг фалсафа тарихидаги ўрни, бошқа тасаввуф таълимотлари билан ўхшаш ва фарқли жиҳатлари қиёсий ўрганилган. Тадқиқот инсон камолоти, маънавияти ва ижтимоий муносабатлар масалаларига оид Муҳаммад Порсонинг қарашларини замонавий билимлар билан уйғунлаштириб, унинг ирфоний меросини илмий-назарий жиҳатдан асослашга қаратилган. Унда Муҳаммад Порсонинг «нафс ҳаққи ва нафс насибаси» концепцияси, «Ҳазрати дил» тушунчаси, билишнинг турли босқичлари каби масалалар чуқур таҳлил қилинган.
Asosiy mavzular
- Муҳаммад Порсонинг фалсафий-ирфоний қарашлари: Диссертация Муҳаммад Порсонинг фалсафий-ирфоний меросини, хусусан, унинг тасаввуфий таълимотининг фалсафий асосларини тадқиқ этишга бағишланган. Унда Муҳаммад Порсонинг «Фаслул-хитоб», «Таҳқиқот», «Рисолаи қудсия» каби асарлари таҳлил қилиниб, унинг фалсафа тарихидаги ўрни, бошқа тасаввуф таълимотлари билан ўхшаш ва фарқли жиҳатлари қиёсий ўрганилган.
- Тасаввуф таълимотининг фалсафий асослари: Тадқиқотда Муҳаммад Порсонинг тасаввуфий таълимотининг фалсафий асослари, жумладан, онтологик масалалар, гносеология, антропология каби масалалар чуқур таҳлил қилинган. Унинг «нафс ҳаққи ва нафс насибаси» концепцияси, «Ҳазрати дил» тушунчаси, билишнинг турли босқичлари каби қарашлари ўрганилган.
- Инсон камолоти ва маънавий-ахлоқий ривожланиш: Муҳаммад Порсонинг инсон камолоти, унинг маънавий-ахлоқий ривожланишига оид қарашлари, жумладан, «ахлоқи авсат» (ўртача ахлоқ) тушунчаси, комил инсон тарбиясига оид ғоялари тадқиқ этилган. Унинг қарашлари замонавий ёшларни тарбиялашда муҳим аҳамият касб этади.