Ma'lumotlar kommunikatsiyasi

Ushbu ma'ruzalar matni kompyuter tarmoqlarining asosiy tushunchalari va tashkil etilishi, kompyuter tarmoqlarida va ma'lumotlarni qayta ishlash, kompyuter tarmoqlari iyerarxiyasi, kommunikatsion qurilmalarining tuzilishi, hisoblash tarmoqlarining dasturiy boshqarilishi, kompyuter tarmoqlarida ma'lumotlarni parallel qayta ishlash, kompyuterlar va tizimlarni loyihalash va ularning asoslari, ko'p yadroli, ko'p prosessorli va super kompyuter tizimlari haqidagi mulohazalarni o'z ichiga oladi. Kitobda ma'lumotlarni kodlash va uzatish, multiplekslash va demultiplekslash, tarmoq bog'lamalarini manzillashtirish, kompyuterlarning o'zaro ishlashi, kanallar kommutasiyasi va paketlar kommutasiyasi, TCP/IP protokollari va IP manzillar kabi mavzular ham yoritilgan.

Asosiy mavzular

1-Mavzu. Ma’lumotlar kommunikatsiyasi fanining mazmuni, predmeti va metodi.: Bu mavzu "Ma'lumotlar kommunikatsiyasi" fanining predmeti va vazifalari, aloqa chiziqlari orqali ma'lumotlarni fizik uzatish, kompyuter tarmoqlari va tizimlarida axborot almashish jarayonlarini tashkil qilish tamoillari va usullarini o'rganadi. Kommunikatsion tarmoq, informatsion tarmoq, hisoblash tarmog'i, global hisoblash tarmog'i, protocol, domen, uzel, trafik, tarmoq topologiyasi, marshrutlash kabi tayanch iboralar va tushunchalar ko'rib chiqiladi.
2-Mavzu. Aloqa tizimlarining vositalari: Ushbu mavzu aloqa tizimlarining vositalari va ma'lumotlarni uzatish kanallari: analog va raqamli kanallar, fizik kanallarning xarakteristikalari, ma'lumotlarni uzatish va kommutatsiya usullari hamda vositalari, kanallar va paketlarni kommutatsiya qilish, kompyuter tarmoqlarida ma'lumotlarni uzatish qurilmalari, konsentratorlar, kommutatorlar va marshrutizatorlar kabi mavzularni qamrab oladi.
3 - Mavzu. OSI modeli va uning umumiy tavsifi. OSI modelining sathlari va ularning bajaradigan vazifalari.: Bu mavzu ochiq tizimlarning o’zaro birgalikda ishlash modeli (OSI) va uning umumiy tavsifi, OSI modelining sathlari va ularning bajaradigan vazifalari, kompyuter tarmoqlarini qurish tamoillari, «mijoz-server» texnologiyasi, kompyuter tarmoqlarining topologiyalari kabi mavzularni o'rganadi. Tayanch iboralar: ko'psathli yondoshish, ochiq tizimlarning birgalikda ishlash modeli, protokol, interfeys, protokollarni amalga oshirish, standart shakldagi xabar, sarlavha, ma'lumotlar qismi, tugatuvchi qism, kadr, paket, deytagramma, OSI modelining sathlari, OSI modeli sathlarining vazifalari.
4-Mavzu. Fizik sath texnologiyalari.: Ushbu mavzu aloqa chiziqlari va ularning xarakteristikalari, ma'lumotlarni kodlash va multiplekslash, raqamli ma'lumotlarni uzatishda qo'llaniladigan kodlash usullari, analog va diskret signallarni modulyatsiyalash, birlamchi tarmoqlar PDH, SONET/SDH va DWDM, ma'lumotlarni simsiz uzatish. Simsiz tizimlar va ularning xillari kabi mavzularni qamrab oladi. Tayanch iboralar: Plezioxron raqamli iyerarxiya, SONET/SDH tarmoqlari, DWDM tarmoqlari, OTN tarmoqlari, Frame Relay, ATM texnologiyasi.
5. Ma’lumotlarni simsiz uzatish. Simsiz tizimlar va ularning xillari.: Bu mavzu simsiz tarmoqlarning asosiy vazifalari, simsiz shaxsiy, lokal, regional va global tarmoqlar, Bluetooth arxitekturasi, PAN (Personal Area Networks), Bluetooth protokollar steki kabi mavzularni o'rganadi.
6-ma’ruza. Ma’lumotlarni simsiz uzatish. Simsiz tizimlar.: Ushbu mavzu simsiz shaxsiy va lokal tarmoqlarni, simsiz lokal tarmoqlarni va Bluetooth arxitekturasini qamrab oladi.
7 – ma’ruza. Lokal tarmoqlarning protokollari steki. MAC, LLC sath osti sathlari va ularning bajaradigan vazifalari.: Bu mavzu IEEE 802.X standartlarining tuzilishi, kanal sathining sath osti sathlari va ularning asosiy vazifalari, 802 komitet bo’limlarining nomlari kabi mavzularni o'rganadi. Tayanch iboralar: IEEE 802.x standartlari, IEEE 802.x standartlarining tuzilishi, kanal sathi, kanal sathining ikkita sath osti sathlariga bo’linishi, LLC va MAC sath osti sathlari, kanal sathi sath osti sathlarining asosiy vazifalari, 802 komitetning tarkibidagi bo’limlar.
8 – ma’ruza. Kommutatsiyalashning umumlashgan masalasi. Axborot oqimlarini aniqlash: Ushbu mavzu kommutatsiyalashning umumlashgan masalasi, axborot oqimlarini aniqlash va aloqa chiziqlarining uskunalari kabi mavzularni qamrab oladi. Tayanch iboralar: Kanallarni kommutasiyalash, paketlarni kommutasiyalash, xabarlarni kommutasiyalash, dinamik va doimiy kommutasiyali tarmoqlar, alohida ajratilgan kanallar, arendaga berilgan kanallar, aloqa chizig’i, aloqa kanali, ma’lumotlarni uzatish uchun mo’ljallangan fizik muhit, ma’lumotlar hosil qilinadigan eng chekka qurilma, ma’lumotlarni uzatish uskunalari, oraliq uskunalar.
9-ma’ruza: Ma’lumotlarni harakterlantirish. Multiplekslash va demultiplekslash.: Bu mavzu ma'lumotlarni kodlash va uzatish, tarmoq bog'lamalarini manzillashtirish, kompyuterlarning o'zaro ishlashi hamda kanallar kommutasiyasi va paketlar kommutasiyasi kabi mavzularni qamrab oladi. Tayanch iboralar: Multiplekslash, demultiplekslash, kodlash, noyob manzil, guruhli manzil, keng uzatishli manzil.
10. Ma’lumotlarni uzatish. Aloqa chiziqlari.: Ushbu mavzu aloqa chiziqlari va ularning xarakteristikalari, ma'lumotlarni kodlash va multiplekslash, raqamli ma'lumotlarni uzatishda qo'llaniladigan kodlash usullari, analog va diskret signallarni modulyatsiyalash, birlamchi tarmoqlar PDH, SONET/SDH va DWDM, ma'lumotlarni simsiz uzatish. Simsiz tizimlar va ularning xillari kabi mavzularni qamrab oladi.
11. Tarmoqlararo o’zaro birgalikda ishlash protokoli. IP-paketining formati. IP-protokoli.: Bu mavzu TCP/IP protokollari steki, IP manzillarning formatlari va sinflari kabi mavzularni o'rganadi. Tayanch tushunchalar: TCP/IP protokollar steki, IP manzil, deytagramma, FDDI, Token Ring.