Олди-сотди шартномаси ва унинг турлари. Ҳадя шартномаси. Рента
Mazkur kitob O'zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksiga asoslangan holda, jumladan, sotish, hadya, ayirboshlash, shuningdek energetika ta'minoti va korxona sotish kabi turli shartnomalarning mazmunini, huquqiy belgilarini, tuzilish tartibini va ularning ijrosidan kelib chiqadigan javobgarlik holatlarini batafsil yoritib beradi. Unda shuningdek, qiymat, baho, muddat kabi muhim shartlar, shuningdek mazkur shartnomalarni buzganlik uchun tomonlarning javobgarligi ham atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- Oldi-sotdi shartnomasi: Fuqarolik huquq munosabatlarida eng ko'p qo'llaniladigan shartnomalardan biri bo'lib, uning mohiyati bir taraf (sotuvchi) mol-mulkni (tovarni) boshqa tarafga (xarid qiluvchi) mulk qilib topshirish va xarid qiluvchi esa bu tovar uchun belgilangan pul summasini to'lash majburiyatini oladi. Ushbu mavzu oldi-sotdi shartnomasining mohiyati, belgilari, turlari, shakli,predmeti, bahosi, muddatlari va javobgarlik masalalarini qamrab oladi.
- Hadiya shartnomasi: Hadiya shartnomasi deb, bir taraf (hadiya qiluvchi) boshqa tarafga (hadiya oluvchi) mol-mulkni yoki mulkiy huquqni tekiniga topshirish majburiyatini oladigan shartnoma hisoblanadi. Ushbu mavzu hadiya shartnomasining mohiyati, huquqiy belgilari, predmeti, shakli, uni tuzish tartibi va javobgarlik masalalarini tahlil qiladi.
- Ayirboshlash shartnomasi: Ayirboshlash shartnomasi deb, bir taraf boshqa tarafga bir tovarni boshqa tovar evaziga mulk qilib topshirish majburiyatini oladigan shartnoma hisoblanadi. Unda mulkiy huquqlarning o'tishi, taraflarning huquq va majburiyatlari hamda javobgarlik masalalari yoritilgan.
- Energiya ta'minoti shartnomasi: Energiya ta'minoti shartnomasi oldi-sotdi shartnomasining alohida turi bo'lib, unda energiya bilan ta'minlovchi tashkilot va iste'molchi (abonent) o'rtasidagi energiya yetkazib berish va uni qabul qilish, haqqini to'lashga oid huquq va majburiyatlar belgilab qo'yilgan.
- Ko'chmas mulkni sotish shartnomasi: Ko'chmas mulkni sotish shartnomasi, jumladan uy-joy binolari, yer uchastkalari, korxonalar kabi ko'chmas mulklarning oldi-sotdisi bilan bog'liq bo'lgan huquqiy munosabatlarni tartibga soladi. Unda mulkning o'tishi, shakli, predmeti va javobgarlik masalalari yoritilgan.
- Korxonani sotish shartnomasi: Korxonani sotish shartnomasi ko'chmas mulkni sotish shartnomasining bir turi bo'lib, unda butun korxonani mulkiy kompleks sifatida sotuvchi tomonidan xaridorga topshirilishi, korxonaning huquqlari va majburiyatlari hamda javobgarlik masalalari ko'rib chiqiladi.