Yo’l harakati qoidalari va havfsiz harakatlanish asoslari
Ushbu uslubiy ko'rsatma O'zbekiston Respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi Namangan muhandislik-qurilish instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, "Yo'l harakati qoidalari va havfsiz harakatlanish asoslari" fanidan amaliy mashg'ulotlarni o'tkazish uchun mo'ljallangan. Unda yo'l harakati qoidalari, yo'l belgilari, svetofor ishoralari, yo'lovchi va haydovchilarning majburiyatlari, yo'l transport hodisalari hamda ularning oldini olish choralari keng yoritilgan. Kitobda shuningdek, transport vositalaridan foydalanish, ularning ekspluatatsiyasi, texnik holati, xavfsiz harakatlanish usullari hamda axloqiy, moddiy, ma'muriy va jinoiy javobgarlik choralari batafsil bayon etilgan.
Asosiy mavzular
- Yo'l harakati qoidalari va havfsiz harakatlanish asoslari: Bu mavzu yo'l harakatining umumiy qoidalari, haydovchilarning umumiy majburiyatlari, yo'l harakatini tashkil etish, haydovchi va piyodalar harakatini tashkil etishning asosiy yo'nalishlari, yo'ltransport hodisalari va ularning oldini olish choralari, shuningdek, harakat qatnashchilarining huquq va majburiyatlari haqida ma'lumot beradi.
- Yo'l belgilari va svetofor ishoralari: Bu mavzu ogohlantiruvchi, imtiyoz, taqiqlovchi, buyuruvchi, axborot-ko'rsatgich, servis va qo'shimcha axborot belgilarini, shuningdek, svetofor va tartibga soluvchining ishoralarini tushuntiradi. Har bir belgi va ishoraning ma'nosi, ulardan foydalanish tartibi batafsil bayon etilgan.
- Transport vositalarining ekspluatatsiyasi: Bu mavzu avtomobil transportining texnik holati, tortish dinamikasi, tormozlash xususiyatlari, turg'unlik, boshqariluvchanlik, o'tuvchanlik va haydovchining ish o'rni kabi jihatlarni o'z ichiga oladi. Shuningdek, transport vositalaridan foydalanishda yoqilg'i sarfi, chiqindi gazlarning tarkibi va ularning atrof-muhitga ta'siri ham yoritilgan.
- Yo'ltransport hodisalari va javobgarlik: Bu mavzu yo'ltransport hodisalarining turlari, sabablari, jabrlanganlarga birinchi tibbiy yordam ko'rsatish tartiblari, shuningdek, haydovchi va mansabdor shaxslarning yo'l harakati qoidalarini buzganliklari uchun ma'muriy va jinoiy javobgarlik choralari haqida batafsil ma'lumot beradi.