Molekulyar-kinetik nazariyaning asoslari
Ushbu darslik makromolekulyar va molekulyar-kinetik nazariyaning asosiy tushunchalarini, ideal gazlarning qonunlarini, molekulyar kinetik nazariyaning asosiy tenglamasini, gaz molekulalarining tezliklari va energiyalarining taqsimlanishini, Boltsman taqsimoti, o'rtacha to'qnashish soni va o'rtacha erkin yugurish yo'lini tushuntiradi. Shuningdek, ideal gaz holat tenglamasini, Boltsman va Avogadro qonunlarini, shuningdek, gaz molekulalarining issiqlik harakat tezligini va energiyasini ham yoritib beradi. Darslikda ko'plab masalalar va test savollari ham mavjud bo'lib, ular o'quvchilarning nazariy bilimlarni mustahkamlashlari uchun qo'shimcha imkoniyat yaratadi.
Asosiy mavzular
- Molekulyar-kinetik nazariyaning asoslari: Makroskopik tizimlarni statistik va termodinamik izlanish usullari. Ideal gaz qonunlari. Ideal gazning holat tenglamasi. Molekulyar-kinetik nazariyaning asosiy tenglamasi. Ideal gaz molekulalarining issiqlik harakati tezligi va energiyasi bo'yicha taqsimoti. Gaz molekulalarining potensiyal energiyasi bo'yicha Boltsman taqsimoti. Gaz molekulalarining o'rtacha to'qnashish soni va o'rtacha erkin yugurish yo'li.
- Ideal gaz qonunlari: Molekulyar - kinetik nazariyada ideal gaz quyidagi xususiyatlarga ega bo'ladi: Gaz molekulalarining xususiy hajmi gaz egallagan idish hajmiga nisbatan juda kichikdir; Gaz molekulalari orasida oʻzaro taʼsir kuchlari mavjud emas; Gaz molekulalarining oʻzaro va idish devorlari bilan toʻqnashishi mutlaq elastikdir. Boyl - Mariott, Gey - Lyussak va Sharl qonunlari.
- Mendeleev-Klapeyron tenglamasi: Ideal gaz holati uchun umumiy tenglama. Gazning holatini aniqlash uchun uchta termodinamik parametr (bosim, hajm, temperatura) va ularning o'zaro bog'liqligi.
- Boltsman doimiysi: Gaz molekulalarining kinetik energiyasi va temperaturasi bilan bog'liqligi. Boltsman doimiysi qiymati va birligi.
- Avogadro soni: Bir mol gazdagi molekulalar soni va uning qiymati.
- Maksvell taqsimoti: Gaz molekulalarining tezliklari bo'yicha taqsimlanishi. Maksvell taqsimoti funksiyasi. O'rtacha va o'rtacha kvadratik tezliklar.