Бетон тўлдирувчилари технологияси
Ushbu kitob O‘zbekistonda keng rivojlanayotgan qurilish sanoatining muhim tarkibiy qismi hisoblanuvchi beton to‘ldiruvchilari texnologiyasi faniga bag‘ishlangan. Unda to‘ldiruvchilarning turlari, xossalari, ularni ishlab chiqarish texnologiyalari, hamda ularning beton xususiyatlariga ta’siri keng yoritilgan. Kitobda tabiiy va sun’iy g‘ovak to‘ldiruvchilar, shuningdek sanoat chiqindilaridan olinadigan to‘ldiruvchilar, jumladan, shag‘al, chaqiq tosh, qum, keramsit, agloporit, perlit, dolomit, shlakli pemza kabi materiallarning o‘ziga xos xususiyatlari va ulardan foydalanish usullari batafsil tushuntirilgan. Shuningdek, kitobda O‘zbekistondagi tog‘ jinslari, ulardan olinadigan to‘ldiruvchilarning texnologik sxemalari, hamda ularga qo‘yiladigan talablar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- To‘ldiruvchilarning umumiy ma’lumotlari: To‘ldiruvchilarning tavsifi, klassifikatsiyasi, asosiy xossalari (uyilma zichligi, dona va modda zichligi, bo‘shliqligi, g‘ovakligi, namligi, suvshimuvchanligi, dona shakli, donadorlik tarkibi, struktura, mustahkamlik, suvga va sovuqqa chidamliligi, tozaligi), ularning sinov usullari va ahamiyati bayon etilgan.
- Beton xususiyatiga to‘ldiruvchilarning ta’siri: Betonda ishlatiladigan to‘ldiruvchilarning donadorlik tarkibi, mustahkamligi va tozaligining betonning fizikaviy-mexanik xususiyatlariga ta’siri batafsil tahlil qilingan.
- Mayda va yirik tabiiy zich to‘ldiruvchilar: Tabiiy tog‘ jinslaridan olinadigan shag‘al, chaqiq tosh, qumning ishlab chiqarish texnologiyalari, ularning xossalari, sifatiga qo‘yiladigan talablar hamda ulardan foydalanish usullari batafsil yoritilgan.
- Tabiiy g‘ovak tog‘ jinslari asosidagi to‘ldiruvchilar: Vulqon chiqindilari (pemza, tuflar, lava tuflari), cho‘kindi tog‘ jinslari (ohaktosh, kremnezyom) asosidagi tabiiy g‘ovak to‘ldiruvchilarning tavsifi, ularning xossalari, boyitish usullari va texnologiyalari tushuntirilgan.
- Sanoat chiqindilari asosidagi to‘ldiruvchilar: Ikkilamchi tog‘ jinslari (temir rudasi chiqindilari, ko‘mir boyitish chiqindilari), metallurgiya shlaklari (domna shlaklari, shlakli pemza), yoqilg‘i shlaklari (kul va kul-shlakli aralashmalar), yog‘och chiqindilari va boshqa sanoat chiqindilari asosidagi to‘ldiruvchilarning ishlab chiqarish texnologiyalari, xossalari va qo‘llash sohasi keltirilgan.
- Sun’iy g‘ovakli to‘ldiruvchilar: Keramzit, agloporit, keramporit, kamporit, perlit, dolomit va boshqa sun’iy g‘ovak to‘ldiruvchilarning ishlab chiqarish texnologiyalari, xossalari va ularning qo‘llanilishi batafsil tushuntirilgan.