Суғорма деҳқончиликда биомелиоратив тадбирларнинг илмий-амалий асослари
Ushbu dissertatsiya avtoreferati O'zbekiston Respublikasida suv tanqisligi va tuproqning sho'rlanishi muammolarini hal etishga bag'ishlangan bo'lib, ayniqsa, sug'oriladigan dehqonchilikda biomeliorativ tadbirlarning ilmiy-amaliy asoslarini tadqiq etadi. Tadqiqotda suv resurslaridan samarali foydalanish, tuproq sho'rini yuvish me'yorlarini kamaytirish, kollektor-zovur suvlari minerallashganligini biologik usullar bilan pasaytirish hamda bu usullarning g'o'za va boshqa qishloq xo'jalik ekinlariga ta'sirini o'rganishga qaratilgan. Tadqiqot natijalari buxorolik fermerlar uchun amaliy tavsiyalar beradi.
Asosiy mavzular
- Suv tanqisligi va tuproqning sho'rlanishi muammolari: Hozirgi kunda dunyoda suv tanqisligi va qishloq xo'jaligida ishlatiladigan sug'oriladigan yerlarning sho'rlanishi global muammo hisoblanadi. Bu esa tuproq unumdorligining pasayishiga va qishloq xo'jalik ekinlaridan olinadigan hosildorlikning kamayishiga olib keladi. Tadqiqotda ushbu muammolarni hal etish bo'yicha ilmiy-amaliy yechimlar ko'rsatilgan.
- Biomeliorativ tadbirlarning ilmiy-amaliy asoslari: Ushbu mavzu doirasida sho'rga chidamli o'simliklarni ekish, kollektor-zovur suvlari va ularning mineralizatsiyasini biologik usullar bilan pasaytirish kabi biomeliorativ tadbirlarning samaradorligi ilmiy asosda o'rganilgan. Bu tadbirlarning tuproq sho'rini yuvish va sug'orishda suvni tejashga ta'siri tahlil qilingan.
- Kollektsiya-zovur suvlaridan foydalanish: Tadqiqotda kollektor-zovur suvlaridan sug'orishda foydalanishning turli usullari, xususan, suv o'simliklari yordamida ularning mineralizatsiyasini pasaytirish texnologiyalari ko'rib chiqilgan. Bu esa suv resurslaridan samarali foydalanishga va sug'orish jarayonida suvni tejashga yordam beradi.
- G'o'za va boshqa ekinlarning hosildorligiga ta'siri: Biomeliorativ tadbirlarning g'o'za va boshqa qishloq xo'jalik ekinlarining o'sishi, rivojlanishi va hosildorligiga ta'siri o'rganilgan. Natijalarga ko'ra, ushbu tadbirlar hosildorlikni oshirishga va mahsulot sifatini yaxshilashga ijobiy ta'sir ko'rsatishi aniqlangan.