Архитектуравий ёдгорликларни реставрация қилиш учун модификацияланган гипсли қоришмалар (Бухоро мисолида)
Ushbu dissertatsiya tadqiqoti O'zbekistonning Buxoro shahrida joylashgan IX-XVII asrlardagi me'moriy yodgorliklarni restavratsiya qilish uchun mo'ljallangan modifikatsiyalangan gipsli qorishmalar asosida ish olib borilgan ilmiy-amaliy tadqiqotdir. Tadqiqotda tarixiy yodgorliklarning o'ziga xos xususiyatlari va ularning qurilishida ishlatilgan materiallar asosida yangi, ammo asl materiallarga o'xshash qorishmalar ishlab chiqilgan. Tadqiqot davomida ushbu qorishmalarning fizik-mexanik xossalari, mustahkamligi, suvga va tashqi muhitga chidamliligi o'rganilgan. Shuningdek, modifikatsiyalangan qorishmalarni tayyorlash texnologiyasi ishlab chiqilgan va ularning qo'llanilishi bo'yicha tavsiyalar berilgan.
Asosiy mavzular
- Tarixiy yodgorliklarni restavratsiya qilishda modifikatsiyalangan gipsli qorishmalardan foydalanish: Ushbu mavzu doirasida O'zbekistondagi me'moriy yodgorliklarni, xususan, Buxoro shahridagi Ismoil Somoniy maqbarasi, Minora Kalon va Abdulazizxon madrasasi kabi tarixiy ob'ektlarni restavratsiya qilish uchun moslashtirilgan gipsli qorishmalar ishlab chiqilgan. Tadqiqotda bu qorishmalarning qo'llanilish texnologiyasi va ularning tarixiy qorishmalar bilan o'xshashligi hamda xossalari o'rganilgan.
- Modifikatsiyalangan gipsli qorishmalarning fizik-mexanik xossalari va mustahkamligi: Tadqiqotda ishlab chiqilgan modifikatsiyalangan gipsli qorishmalarning mustahkamligi, suvga chidamliligi, adgeziyasi va boshqa fizik-mexanik xossalari chuqur o'rganilgan. Buning uchun zamonaviy ilmiy usullardan foydalanilgan va olingan natijalarga asoslanib nazariy va amaliy xulosalar chiqarilgan.
- Modifikatsiyalangan gipsli qorishmalarni tayyorlash texnologiyasi va amaliyotga tatbiqi: Ushbu qismda modifikatsiyalangan gipsli qorishmalarni tayyorlashning texnologik jarayoni batafsil bayon etilgan. Tadqiqot natijalariga ko'ra ishlab chiqilgan qorishmalar Buxorodagi restavratsiya va tiklash ishlarida muvaffaqiyatli qo'llanilgan va iqtisodiy samaradorlikni oshirgan.