Олам лисоний манзарасининг шаклланиш ида когнитив узига хослик
Ushbu dissertatsiya avtoreferatida o'zbek tili misolida olamning lingvistik manzarasi, lingvistik ong, lingvokognitiv jarayonlar hamda ularning milliy-madaniy jihatlari tahlil qilinadi. Tadqiqotda "olam manzarasi" tushunchasi, uning shakllanishidagi kognitiv o'ziga xosliklar, til va tafakkur munosabatlari, shuningdek, lingvistik birliklarning dunyoni modellashtirishdagi roli ko'rib chiqiladi. Tadqiqotning natijalari zamonaviy lingvistika, kognitiv lingvistika va psixolingvistika sohalariga hissa qo'shadi hamda o'zbek tilini o'rganishda amaliy ahamiyat kasb etadi.
Asosiy mavzular
- Olam lingvistik manzarasi va kognitiv o'ziga xoslik: Tadqiqotning asosiy maqsadi olamning lingvistik manzarasi va uning shakllanishidagi kognitiv o'ziga xosliklarni o'rganishdan iborat. Bunda til va tafakkur o'rtasidagi bog'liqlik, lingvistik birliklarning dunyoni modellashtirishdagi roli hamda o'zbek tilida so'zlashuvchilarning dunyoqarashi tahlil qilinadi.
- Lingvistik ong va uning psixolingvistik aspektlari: Ushbu mavzu doirasida lingvistik ong tushunchasi, uning kognitiv-pragmatik va psixolingvistik talqinlari, shuningdek, uning jahon va o'zbek lingvistikasida o'rganilishi yoritiladi. Lingvistik ongning kognitiv kategoriyasi sifatida olamni idrok etish va tushunish jarayonidagi roli ko'rsatiladi.
- Konsept va uning o'rni: Konseptlarning o'zaro aloqadorligi va farqli jihatlari sharhlanadi, ularning milliy matnlar asosida ifodalanishi tahlil qilinadi. Olam manzarasi, asosiy tushunchalar, makon va zamon kategoriyalari kognitiv lingvistika nuqtai nazaridan ko'rib chiqiladi.
- Tadqiqotning ilmiy va amaliy ahamiyati: Tadqiqot natijalari zamonaviy lingvistika, kognitiv lingvistika, lingvokulturologiya, psixolingvistika va pragmaligvistikaning rivojlanishiga hissa qo'shadi. Shuningdek, ushbu materiallar ta'lim jarayonida, o'quv qo'llanmalar va darsliklar yaratishda qo'llanilishi mumkin.