Ecological-legal and socio-economic issues of water resurces use and management of aral basin in central asia
Ushbu maqola O'rta Osiyo mintaqasidagi suv resurslaridan foydalanish va boshqarishning ekologik, huquqiy va ijtimoiy-iqtisodiy jihatlarini tahlil qiladi. Ayniqsa, Orol dengizining qurishi va uning oqibatlari, suv resurslaridan xalqaro hamkorlik va huquqiy tartibga solish masalalari batafsil yoritilgan. Markaziy Osiyo davlatlarining transchegaraviy suv resurslarini boshqarish borasidagi tajribalari va ushbu sohadagi xalqaro hamkorlikning ahamiyati ko'rsatib o'tilgan. Maqolada, shuningdek, Yaponiyaning suv resurslarini boshqarish borasidagi tajribasi ham misol qilib keltirilgan.
Asosiy mavzular
- O'rta Osiyoda suv resurslaridan foydalanish va boshqarishning ekologik-huquqiy va ijtimoiy-iqtisodiy jihatlari: Maqolada O'rta Osiyo mintaqasidagi Orol dengizining qurishi, iqlim o'zgarishlari va inson omillari ta'sirida yuzaga kelgan ekologik falokatlar, ularning iqtisodiy, ijtimoiy va ekologik oqibatlari tahlil qilinadi. Shuningdek, mintaqada transchegaraviy suv resurslaridan foydalanish va boshqarishning huquqiy-me'yoriy asoslari, xalqaro hamkorlik va davlatlararo kelishuvlar muhokama qilinadi.
- Orol dengizining ekologik muammolari va uning global ahamiyati: Orol dengizining qurishi mintaqadagi eng katta ekologik falokatlardan biri sifatida ko'rsatilgan. Undan chiqayotgan tuzli chang va zaharli moddalar minglab kilometr uzoqlikdagi hududlarga tarqalib, global ekologik muammolarga sabab bo'layotgani ta'kidlanadi. Ushbu muammo Xitoyda bo'lib o'tgan Jahon suv forumi kabi xalqaro miqyosda muhokama qilingan.
- Suv resurslarini boshqarishda xalqaro tajribalar va hamkorlik: Maqolada O'rta Osiyo davlatlarining transchegaraviy suv resurslarini boshqarish bo'yicha xalqaro konvensiyalar va kelishuvlardan foydalanishi, shuningdek, o'zaro hamkorlikni mustahkamlash yo'nalishidagi sa'y-harakatlari bayon etiladi. Yaponiyaning suv resurslarini boshqarish sohasidagi tajribasi va bu boradagi qonunchilikning takomillashtirilishi ham misol qilib keltiriladi.
- Suv xo'jaligida rivojlanishning nazariy va amaliy masalalari: Maqolada suv resurslaridan oqilona foydalanish, ularni muhofaza qilish va boshqarish borasidagi nazariy va amaliy masalalar, xususan, suv taqchilligi, sug'orish tizimlari, suv tejovchi texnologiyalar va suv xo'jaligi infratuzilmasini rivojlantirish kabi jihatlar ko'rib chiqiladi. Shu bilan birga, suv xo'jaligi sohasidagi qonunchilikni takomillashtirish va xalqaro hamkorlikni kuchaytirish zarurati ta'kidlanadi.