Tuprоqshunоslik va agrokimyo fanidan tajriba ishlari

Ushbu o‘quv qo‘llanma tuproqshunoslik va agrokimyo fanidan tajriba ishlarini bajarish uchun tayyorlangan. Unda tuproqni tahlil qilish uslublari, tuproqning mexanik tarkibi, gumus miqdori, agregatlik holati, pH darajasi, shuningdek, o‘simlik namunasini olish va uni tahlilga tayyorlash kabi mavzular chuqur yoritilgan. Kitobda foydalanilgan uslublar va reaktivlar aniq bayon etilgan bo‘lib, talabalar mustaqil ishni bajarishlari uchun qulaylik yaratadi. Qo‘llanma qishloq xo‘jaligi oliy o‘quv yurtlari talabalari, tadqiqotchi o‘qituvchilar, ilmiy xodimlar hamda keng kitobxonlar ommasi uchun mo‘ljallangan.

Asosiy mavzular

Tuproqni analizga tayyorlash va gigroskopik namlikni aniqlash: Tuproq namunasini olish, tayyorlash va uning tarkibidagi gigroskopik namlik miqdorini aniqlash usullari. Tuproq namunalarini olish qoidalari, namuna olishda xavfsizlik choralari va laboratoriya jihozlari haqida ma'lumot berilgan.
Tuproqning hajmi va solishtirma og'irligini aniqlash va g'ovaklikni hisoblash: Tuproqning qattiq qismi zichligi, hajmi va solishtirma og'irligini aniqlash usullari. Tuproqning g'ovakligini hisoblash usullari va ularning ahamiyati tushuntirilgan.
Tuproqning agregatlik holatini quruq elash usuli bilan aniqlash: Tuproqning agregatlik holatini dala va laboratoriya sharoitida aniqlash usullari. Quruq elash usulidan foydalanib tuproqning agregat tarkibini aniqlash jarayoni bayon etilgan.
Tuproq tarkibidagi gumus miqdorini I.V.Tyurin usulida aniqlash: Tuproqning organik moddasi (gumus) miqdorini aniqlash usullari. I.V.Tyurin usulining mohiyati va uni qo'llash tartibi tavsiflangan.
Tuproqning mexanik tarkibini aniqlash usullari: Tuproqning mexanik tarkibini dala va laboratoriya sharoitida aniqlash usullari. Quruq va loyli xalqacha yasash hamda pipetka usuli yordamida tuproq zarralarining o'lchamlarini aniqlash jarayonlari batafsil yoritilgan.
Suvli so'rim analizi: Tuproq suvli so'rimi tayyorlash va undan olingan namunalarni tahlil qilish usullari. Suvda eriydigan moddalarning umumiy miqdori (quruq qoldiq) va sho'rlanish darajasini aniqlash usullari bayon etilgan.
Tuproq muhiti – pH ni aniqlash usullari: Tuproq eritmasining pH ni aniqlash usullari. Universal indikator, N.I.Alyamovskiy asbobi, xlorimetrik usullar va boshqa usullardan foydalanish tavsiya etilgan.
Tuproqdagi CO2 karbonatlar miqdorini (atsidimetrik usulida) aniqlash: Tuproq tarkibidagi karbonatlar miqdorini aniqlash usullari. Atsidimetrik usulning mohiyati va uni qo'llash tartibi tavsiflangan.
Tuproqning morfologik belgilarini o'rganish: Tuproqning tashqi ko'rinishi (morfologik belgilari)ni o'rganish usullari. Tuproq profili, rangi, namligi, strukturasi va boshqa belgilarning ahamiyati tushuntirilgan.
Tuproq xaritalarini o'qishni va undan foydalanishni o'rganish: Tuproq kartalari va agrokimyoviy kartogrammalarni o'qish va ulardan foydalanish usullari. Xo'jaliklarda tuproqni to'g'ri boshqarish uchun kartalardan foydalanish ahamiyati bayon etilgan.
O'simlik namunasi olish va uni tahlilga tayyorlash: Agrokimyoviy tahlillar uchun o'simlik namunasini olish va uni tayyorlash usullari. Namuna olishda turli omillar va usullarning ahamiyati tushuntirilgan.
O'simlik tarkibidagi yalpi azot, fosfor, kaliyni bitta namunada aniqlash: O'simlik namunasi tarkibidagi azot, fosfor va kaliy miqdorini aniqlash usullari. Ginzburg, Sheglova va Vulfius usullaridan foydalanish tavsiya etilgan.
Sabzavot va poliz mahsulotlari tarkibidagi nitrat miqdorini aniqlash: Sabzavot va poliz mahsulotlari tarkibidagi nitrat miqdorini aniqlash usullari. Disulfofenol kislotasi yordamida nitratni aniqlash jarayoni tavsiflangan.
Tuproq tarkibidagi nitrat shaklidagi azot miqdorini Grandval-Lyaju usulida aniqlash: Tuproq tarkibidagi nitrat azotini Grandval-Lyaju usuli va kalorimetr yordamida aniqlash usullari.
Tuproq tarkibidagi ammiakli azotni Nessler reaktivi yordamida aniqlash: Tuproq tarkibidagi ammiakli azotni Nessler reaktivi yordamida aniqlash usullari. Ammiakni ajratish va uni aniqlash jarayoni bayon etilgan.
Tuproqlar tarkibidagi harakatchan fosfor va almashinuvchan kaliy miqdorini Machigin-Protasov usulida aniqlash: Tuproqdagi harakatchan fosfor va almashinuvchan kaliy miqdorini Machigin-Protasov usulida aniqlash. Reaktivlarni tayyorlash va analiz jarayonlari tavsiflangan.
Mineral o’g’it turlarini sifat reaktsiyalari orqali aniqlash: Turli mineral o’g’itlarni sifat reaksiyalari yordamida aniqlash usullari. Har bir o’g’it turini aniqlash uchun qo’llaniladigan reaktivlar va ularning ta’siri bayon etilgan.
Ammiakli va ammiakli-nitratli o’g’itlar tarkibidagi azotni formalin usulida aniqlash: Ammiakli va ammiakli-nitratli o’g’itlar tarkibidagi azotni formalin usuli bilan aniqlash. Geksametilentetramin hosil bo’lishi va azot miqdorini titrlash orqali aniqlash jarayoni tavsiflangan.
Go’ng tarkibidagi ammiakli azotni miqdorini Mamchenko-Romashkevich usulida aniqlash: Go’ng tarkibidagi ammiakli azot miqdorini Mamchenko-Romashkevich usuli bilan aniqlash. Ammiakni ajratish va uni aniqlash jarayoni tavsiflangan.