Fizika laboratoriya ishlari o’quv qo’llanmasi

Ushbu kitob Namangan muhandislik-texnologiya instituti professor-o'qituvchilari tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda fizika laboratoriya ishlari bo'yicha 28 ta laboratoriya ishi keltirilgan. Har bir ishda avval kerakli asbob-uskunalar, nazariy muqaddima, ishni bajarish tartibi, nazorat savollari hamda kompyuter yordamida hisoblash dasturlari berilgan. Kitobda o'lchash usullari, xatoliklarni aniqlash, mexanik hodisalar, issiqlik, elektr, optika, atom fizikasi va kvant fizikasi kabi mavzularni chuqur o'rganish uchun zarur bo'lgan laboratoriya ishlari tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

  • Fizik kattaliklar qiymatlarini o'lchash va ularning xatoliklarini aniqlash usullari: Ushbu bo'limda o'lchashdagi xatoliklar, ularning turlari (sistematik va tasodifiy), nisbiy va absolut xatoliklar, ularni hisoblash usullari haqida ma'lumot beriladi.
  • Qattiq jism zichligini aniqlash: Bu mavzu qattiq jismlarning zichligini aniqlashning turli usullari (shtangentsirkul, mikrometr, menzurkali suv, Arximed qonuni)ni o'rganishga bag'ishlangan.
  • Daraxtlarning turini zichligiga qarab aniqlash: Mavzu daraxtlar zichligini aniqlash orqali ularning turini aniqlash usullarini o'rganishga qaratilgan.
  • Urug'larning zichligini piknometr yordamida aniqlash: Piknometr yordamida urug'larning zichligini aniqlash usullari va uning nazariy asoslari bilan tanishiladi.
  • Suyuqlikning zichligini piknometr yordamida aniqlash: Piknometr yordamida suyuqliklarning zichligini aniqlash va uning nazariy asoslari bilan tanishiladi.
  • Kartoshkaning zichligini gidrostatik tortish usulida aniqlash va kraxmalini belgilash: Kartoshka zichligini gidrostatik tortish usulida aniqlash va uning tarkibidagi kraxmal miqdorini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Erkin tushish tezlanishini matematik mayatnik yordamida aniqlash: Matematik mayatnik yordamida erkin tushish tezlanishini aniqlash usullari va nazariyasi o'rganiladi.
  • G’altakning o’zinduksiya koeffitsientini aniqlash: G'altakning o'zinduksiya koeffitsientini aniqlash, magnit maydoni va uni o'lchash usullari o'rganiladi.
  • Linzaning fokus masofasini aniqlash: Linzalarning turlari, ularning tuzilishi, tasvir hosil qilish qoidalari va fokus masofasini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Fotometr yordamida yoritilganlik qonunlarini o’rganish: Yoritilganlikning asosiy qonunlari, fotometrning ishlash prinsipi va yoritilganlikni o'lchash usullari o'rganiladi.
  • Difraksion panjara yordamida yorug’lik to’lqin uzunligini aniqlash: Difraksion panjara yordamida yorug'likning to'lqin uzunligini aniqlash usullari va nazariyasi o'rganiladi.
  • Shishaning sindirish ko’rsatkichini mikroskop yordamida aniqlash: Mikroskop yordamida shisha plastinkaning sindirish ko'rsatkichini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Eritmaning sindirish ko’rsatkichi va konsentratsiyasini refraktometr yordamida aniqlash: Refraktometr yordamida eritmalarning sindirish ko'rsatkichi va konsentratsiyasini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Qattiq jismning issiqlik o’tkazuvchanlik koeffitsientini aniqlash: Qattiq jismlarning issiqlik o'tkazuvchanlik koeffitsientini aniqlash usullari va nazariyasi o'rganiladi.
  • Avometrni o’rganish: Avometrning tuzilishi, ishlash prinsipi va undan foydalanish usullari o'rganiladi.
  • O’tkazgichlarni parallel va ketma-ket ulash: O'tkazgichlarni parallel va ketma-ket ulash sxemalari, ularning qarshiliklarini hisoblash usullari o'rganiladi.
  • O’tkazgichning solishtirma qarshiligini ampermetr va voltmetr yordamida aniqlash: Ampermetr va voltmetr yordamida o'tkazgichning solishtirma qarshiligini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Uiston ko’prigi yordamida o’tkazgichlarning solishtirma qarshiligini aniqlash: Uiston ko'prigi yordamida o'tkazgichlarning solishtirma qarshiligini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • O’tkazgichning qarshiligini temperatura koeffitsientini aniqlash: O'tkazgichning qarshiligini temperatura koeffitsientini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Kondensatorning elektr sig’imini aniqlash: Kondensatorlarning elektr sig'imini aniqlash usullari va nazariyasi o'rganiladi.
  • Elektroliz hodisasini o’rganish: Elektroliz hodisasi, uning qonunlari va misning elektrokimyoviy ekvivalentini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Elektrolitlarning solishtirma qarshiligini aniqlash: Elektrolitlarning solishtirma qarshiligini aniqlash usullari va Om qonuni o'rganiladi.
  • Elektrostatik maydonni o’rganish: Elektrostatik vannada maydonning tuzilishi, kuchlanish va potensialini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Fotoeffekt qonunlarini o’rganish: Fotoeffekt hodisasi, uning qonunlari va Eynshteyn formulasi o'rganiladi.
  • Elektronning solishtirma zaryadini aniqlash: Elektronning solishtirma zaryadini magnetron usulida aniqlash o'rganiladi.
  • Yer magnit maydon kuchlanganligining gorizontal tashkil etuvchisini tangensbussol yordamida aniqlash: Tangensbussol yordamida yer magnit maydonining gorizontal tashkil etuvchisini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • G’altakning o’zinduksiya koeffitsientini aniqlash: G'altakning o'zinduksiya koeffitsientini aniqlash usullari va Lents qonuni o'rganiladi.
  • Elektronning chiqish ishi: Fotoeffekt hodisasi natijasida elektronning chiqish ishini aniqlash usullari o'rganiladi.
  • Solishtirma zaryad: Elektronning solishtirma zaryadini aniqlash usullari va nazariyasi o'rganiladi.