The role of scientificethics and bioethics in modern society
Ushbu maqola zamonaviy jamiyatda ilmiy etika va bioetika rolini, ularning ijtimoiy muammolarni hal etishdagi ahamiyatini tahlil qiladi. Muallif, ilm-fanning insoniyat kelajagi, dunyoda tinchlik va farovonlikni saqlashdagi o'rni haqida so'z yuritib, zamonaviy ilm-fan va texnologik taraqqiyotning hali to'liq ishlatilmagan imkoniyatlari mavjudligini ta'kidlaydi. Shu bilan birga, kasallik, qashshoqlik va nochor ahvolda yashaydigan odamlar kabi ijtimoiy muammolar mavjudligini ham qayd etadi. Maqolada ilm-fan imkoniyatlari ushbu muammolarni hal etishga qaratilishi kerakligi, chunki har bir insonning farovon hayot kechirish huquqi borligi ta'kidlanadi. Maqolada ijtimoiy muammolarning ilmiy etika doirasidagi masalalari hamda ularni hal etishda bioetikaning o'rni ko'rib chiqiladi. O'tmishdagi falsafiy qarashlar tahlil qilinib, ijtimoiy masalalarga e'tibor qaratiladi va ilmiy etika hamda bioetikaning ijtimoiy muammolarni aniqlashdagi o'zaro bog'liqligi ko'rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Ilmiy etika va bioetikaning ijtimoiy muammolarni hal etishdagi roli: Maqolada zamonaviy jamiyatda ilmiy etika va bioetikaning o'rni, ularning ijtimoiy muammolarni tahlil qilish va hal etishdagi ahamiyati tahlil qilinadi. Ilmiy taraqqiyotning insoniyat va tabiatga ta'siri, olimlarning ijtimoiy mas'uliyati, ayniqsa, bioetikaning tibbiyot va biologiya rivoji bilan bog'liq etnik, huquqiy va ijtimoiy muammolarni o'rganishdagi roli ochib berilgan.
- Ilmiy etika va bioetika asoslari: Ilmiy etika ilmiy tadqiqotlarning axloqiy me'yorlarini va jamiyatda ilmiy rivojlanish jarayonida yuzaga keladigan etnik muammolarni o'rganadi. Bioetika esa, tibbiyot va biologiya rivoji bilan bog'liq etnik, huquqiy va ijtimoiy muammolarni o'rganadigan fan sohasi bo'lib, insonning hayoti va salomatligiga salbiy ta'sir ko'rsatishdan himoya qilishni maqsad qiladi.
- Olimlarning ijtimoiy mas'uliyati: Maqolada olimlarning jamiyat oldidagi mas'uliyati, ularning ilmiy tadqiqotlari natijalari va oqibatlariga javobgarligi haqida so'z boradi. Olimlar o'z faoliyatlarida axloqiy me'yorlarga amal qilishlari va ilmiy tadqiqotlarni insoniyat manfaati yo'lida olib borishlari lozimligi ta'kidlanadi.