Тўқимачилик маҳсулотлари технологияси ва жиҳозлари
Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va O‘rta Maxsus Ta’lim Vazirligi tomonidan tayyorlangan bo‘lib, «To‘qimachilik mahsulotlari texnologiyasi va jihozlari» fani bo‘yicha tayyorlangan ma’ruza matnidir. Unda to‘qimachilik sanoatining ahamiyati, yigirish tizimlari, paxta tolasining xossalari, nuqsonlari, saralash usullari, tarash jarayoni, pilik tayyorlash jarayoni, cho‘zish jarayoni, qo‘shish jarayoni, notekislik hamda mahsulot sifatini boshqarish kabi mavzular chuqur yoritilgan.
Asosiy mavzular
- To‘qimachilik sanoatining ahamiyati va yigirish sistemalari: Ushbu mavzuda to‘qimachilik sanoatining umumiy tavsifi, uning rivojlanish bosqichlari, yigirish usullari va ularning turlari, paxta tolasining asosiy xossalari va nuqsonlari hamda tasnifi batafsil yoritilgan.
- Paxta tolasini titish, tozalash, aralashtirish jarayonlari va mashinalari: Bu mavzuda paxta tolasini dastlabki, asosiy va mayin tozalash usullari, titish va aralashtirish jarayonlarining maqsadi va mohiyati, shuningdek, bu jarayonlarda ishlatiladigan mashinalar hamda ularning ishchi organlari haqida ma’lumot berilgan.
- Tarash jarayoni, tarash mashinalarining turlari va tuzilishi: Ushbu mavzu doirasida tarash jarayonining maqsadi va mohiyati, tarash mashinalarining turlari va ularning tuzilishi, shlyapkali tarash mashinalarining ishlashi va ularning asosiy ishchi qismlari, bosh baraban va shlyapkalarning o‘zaro ishlashi hamda tarashga ta’sir etuvchi omillar haqida batafsil ma’lumot berilgan.
- Pilik tayyorlash jarayoni: Bu mavzuda pilik tayyorlashning maqsadi va mohiyati, piliklash mashinalarining turlari va ularning ishlashi, ta’minlash qurilmasi, cho‘zish asboblari va zichlagichlar, pishitish jarayoni, o‘rash jarayoni hamda piliklash mashinalarining unumdorligi batafsil yoritilgan.
- Cho‘zish jarayoni, cho‘zish turlari va nazariyasi: Ushbu mavzuda cho‘zish jarayonining maqsadi va mohiyati, nazariyasi, cho‘zish turlari, cho‘zish maydonida tolalar harakatini nazorat qilish va umumiy cho‘zishni xususiy cho‘zishlarga ajratish kabi mavzular chuqur o‘rganilgan.
- Qo‘shish jarayoni va notekislik: Qo‘shish jarayonining zaruriyligi va kamchiliklari, mahsulotni qo‘shish jarayonida yuzaga keladigan notekislik, uning turlari, kelib chiqish sabablari va uni kamaytirish choralari hamda notekislikni aniqlash usullari haqida ma’lumot berilgan.
- Yigirish jarayoni va halqali yigirish mashinasining texnologik jarayonlari: Bu mavzuda yigirishning maqsadi va mohiyati, yigirish mashinalarining turlari, halqali yigirish mashinasining ishlashi, uning ta’minlash qurilmalari, cho‘zish asboblari, etaklovchi mexanizm va zichlagichlar hamda mashina unumdorligi haqida batafsil ma’lumot berilgan.
- Pnevmo mexanik yigirish jarayonlari: Ushbu mavzu pnevmo mexanik yigirish mashinalari, ularning texnologik jarayoni, ta’minlash va yigirish qurilmasi, o‘rash mexanizmi hamda mashina unumdorligini qamrab oladi.
- Mahsulotlar notekisligi va sifatini boshqarish: Mavzu doirasida notekislik tushunchasi, uning turlari, kelib chiqish sabablari, zararliligi va uni kamaytirish choralari hamda notekislikni aniqlash usullari o‘rganilgan.