Тикув буюмлар технологияси
Ushbu uslubiy qo'llanma O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi huzuridagi Jizzax Politexnika Instituti tomonidan tayyorlangan bo'lib, unda tikuv buyumlari texnologiyasi fani doirasida laboratoriya ishlarini bajarish uchun zaruriy uslubiy ko'rsatmalar berilgan. Qo'llanma 5320900-Yengil sanoat buyumlari konstruktsiyasini ishlash va texnologiyasi yo'nalishi bo'yicha tahsil olayotgan talabalar uchun mo'ljallangan. Unda tikuv buyumlarining assortimenti, turlari, kodlanishi, bichimlari, shuningdek, har bir detallarni tayyorlash texnologiyalari, shim, yubka, kiyim detallariga ishlov berish usullari, shuningdek, tikuv mashinalaridan foydalanish kabi mavzular yoritilgan. Qo'llanma nazariy bilimlar va amaliy ko'nikmalar hosil qilishga yordam beradi.
Asosiy mavzular
- Tikuv buyumlarining assortimenti va ularni kodlanishi. Tikuv buyumlarini konstruksiyasini o'rganish.: Ushbu bo'limda tikuv buyumlarining assortimenti, turlari, kodlanishi, bichimlari va konstruksiyasini o'rganish yoritilgan. Batafsil qilib kiyim detallarining oraliqlar bo'yicha nomlanishi, kiyim sinflari, maxsulotlarni umumittifoq sinflarga bo'lishda OKP (O'zbekiston Kompyuter Programmalari) kodlash tizimi, kiyim bichimlarining turlari va ularga qarab fasonlar chizish haqida ma'lumot berilgan.
- Ishlab chiqarish korxonasidagi tsexlarning texnik xujjatlari bilan tanishish.: Bu bo'limda tikuv tsexlarida ishlatiladigan texnik hujjatlar bilan tanishish mavzusi yoritilgan. Jumladan, ishlab chiqarishga modalar uyidan keltiriladigan model hujjatlari, ishlab chiqarishdagi va sinov-tajriba sexidagi hujjatlar, tikuv sexidagi hujjatlar va tayyor buyum uchun tayyorlanadigan hujjatlar haqida ma'lumot berilgan.
- Andazalar yuzasini hisoblash.: Qo'llanmaning bu qismida andazalar yuzasini hisoblash usullari o'rganiladi. Model tanlash, detallarga ajratish va andazalarni yuzasini hisoblash uchun geometrik, tarozida tortish, aralash va mexanizatsiyalashgan usullar keltirilgan.
- Gazlama sarfini normallashtirish.: Ushbu mavzu kiyimga gazlama sarflash normasini aniqlash usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Kiyim andazalarini gazlamaga joylashtirish, sidirg'a gazlamada bo'rlama tayyorlash va har uch usulda gazlama sarfini aniqlash kabi mavzular yoritilgan.
- Mashina choklari. Mashina choklarini ish rejimini urganish.: Qo'llanmaning bu qismida mashina va qo'l (qaviq) choklari turlari, ularni qo'llash jarayoni, bajarish texnologiyasi va namunalari tayyorlash haqida ma'lumot berilgan. Har bir chokning o'ziga xos texnik sharti va sxemasi keltirilgan.
- Tikuv buyumlarini namlab ishitib ishlov berish va elimli biriktirish.: Bu bo'limda tikuv buyumlariga namlab-isitib ishlov berish va elimli biriktirish usullari o'rganiladi. Yelimli materiallar haqida tushuncha, ularni qo'llashda ishlatiladigan asbob-uskunalar, kiyimning turli qismlariga (belbog', yoqa, yeng) elimli material bilan ishlov berish texnologiyalari yoritilgan.
- Ustki kiyimlarda cho`ntak tayyorlash.: Ushbu mavzu ustki kiyimlarda cho'ntak tayyorlash texnologiyalarini o'rganishga bag'ishlangan. Cho'ntaklar haqida umumiy tushuncha, listochkali, qopqoqli, mag'izli va kantli cho'ntaklarni tayyorlash usullari batafsil yoritilgan.
- Ustki kiyimlarda bort tayyorlash.: Qo'llanmaning ushbu qismi ustki kiyimlarda bort va bort to'shamalariga ishlov berish usullarini o'rganishga bag'ishlangan. Bort to'shamalarining vazifasi, ipli birikma va yelimli yopishtirish usullari, shuningdek, bort qotirmasini bajarish texnologiyasi keltirilgan.
- Ustki kiyimlarda yeng va yoqa astar tayyorlash.: Bu bo'lim ustki kiyimlarda yeng va yoqa tayyorlash texnologiyalarini o'rganishga qaratilgan. Kiyimning yoqa turlari, siniq bahiyaqator bilan ishlov berilgan yoqa, yeng bichimlari va ularni tikish texnologik sxemalari, shuningdek, oddiy va isitgichli astar tayyorlash yoritilgan.
- Yengil kiyimlar detallariga ishlov berish.: Ushbu mavzu yengil kiyimlar detallariga ishlov berish metodlarini o'rganishga bag'ishlangan. Kiyim modellarini tanlash, ishlov berish bosqichlari, erkaklar va ayollar kiyimlariga xos bo'lgan detallarga (bort, yoqa, yeng, etak) ishlov berishning texnologik sxemalari keltirilgan.
- Shim detallariga ishlov berish metodlarini o`rganish.: Qo'llanmaning ushbu qismida shim detallariga ishlov berish usullari o'rganiladi. Shimning turli qismlariga (taqilmalar, poycha, old detal, belbog') ishlov berishning texnologik sxemalari, shuningdek, shimning biror uzelini tikish jarayoni batafsil ko'rsatilgan.
- YUbka uzellariga ishlov berish.: Ushbu mavzu yubka uzellariga ishlov berish usullarini o'rganishga bag'ishlangan. To'g'ri bichimli yubkani detallarga ajratish, ochiq tahlama va belbog'ga ishlov berish, yubkaning texnologik sxemasini tuzish va murakkab uzellarini tayyorlash kabi mavzular yoritilgan.
- Trikotaj matodan tikiladigan kiyim detallarni tikish.: Qo'llanmaning ushbu qismida trikotaj matodan tikiladigan kiyim detallariga ishlov berish o'rganiladi. Trikotaj materiallarning turlari, tikish mashinalari, kiyim modelini tanlash va tikish texnologiyasi hamda texnik shartlarni bajarish haqida ma'lumot berilgan.