Ўзбекистонни ривожлантириш стратегияси. Фуқаролик жамияти

Mazkur «O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasi. Fuqarolik jamiyati» fani bo‘yicha ma’ruzalar matni O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2017 yil 1 martdagi № 107 son buyrug‘iga muvofiq ishlab chiqilgan. Ushbu ma’ruzalar matni O’zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan 2018-yil «18» 08 dagi № 4 raqami bilan tasdiqlangan “O‘zbekistonni rivojlantirish strategiyasi.Fuqarolik jamiyati” fan dasturi asosida ishlab chiqilgan. Kitobda fuqarolik jamiyatining mohiyati, shakllanishi va rivojlanishi, uning asosiy tamoyillari, ijtimoiy-siyosiy fikr tarixida fuqarolik jamiyatining o‘rni, Markaziy Osiyo mutafakkirlari ijodida fuqarolik jamiyati g‘oyalari, huquqiy davlat va fuqarolik jamiyati, O‘zbekiston milliy taraqqiyotining yangi bosqichida fuqarolik jamiyatining shakllanishi va rivojlanish strategiyasi, fuqarolik jamiyatining asosiy belgilari va omillari, fuqarolik jamiyatini rivojlantirishda fuqarolik madaniyati va mas’uliyatining o‘rni, o‘zini-o‘zi boshqarishning ahamiyati, korrupsiyaga qarshi kurashish, fuqarolik jamiyatini rivojlantirishning muhim sharti sifatida, saylov huquqi erkinligi, fuqarolik jamiyati institutlari va mahalliy o‘zini-o‘zi boshqarish kabi muhim masalalar keng yoritib berilgan.

Asosiy mavzular

  • KIRISH: “O’zbekistonni rivojlantirish strategiyasi. Fuqarolik jamiyati” fanining asosiy maqsadi - jamiyatning siyosiy tizimi, ijtimoiy, siyosiy jarayonlar va siyosiy hokimiyat hamda uning tarkibiy qismlari, siyosiy partiyalar, va boshqa ijtimoiy, siyosiy tashkilotlar ularning o’zaro munosabatlarini chuqur tahliliy o’rganish. Shuningdek, istiqlol yillarida mamlakatimizda amalga oshirilgan demokratik islohotlar ularning mazmun-mohiyati hamda ahamiyati ochib beriladi.
  • 1-MAVZU: O‘ZBEKISTON MILLIY TARAQQIYOTINING YANGI BOSQICHIDA FUQAROLIK JAMIYATINING SHAKLLANISHI VA RIVOJLANISHI: Fuqarolik jamiyati qurish mamlakatimizning asosiy strategik pirovard maqsadi. Fuqarolik jamiyati insoniyat taraqqiyotining - yuqori bosqichi. Fuqarolik jamiyati g‘oyalar evolyusiyasi. O‘zbekiston milliy taraqqiyotining yangi bosqichida fuqarolik jamiyatining shakllanishi va rivojlantirish strategiyasi.
  • 2-MAVZU: . HARAKATLAR STRATEGIYASI – O‘ZBEKISTON MILLIY TARAQQIYOTI YANGI BOSQICHINING ASOSI: Strategiya tushunchasi va uning mohiyati. “O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha harakatlar strategiyasi to‘g‘risida”gi Farmonning qabul qilinishi va uning tarixiy ahamiyati. Harakatlar strategiyasining jamiyat va davlat taraqqiyotidagi o‘rni.
  • 3-MAVZU: DAVLAT VA JAMIYAT QURILISHI TIZIMINI TAKOMILLASHTIRISH: Demokratik isloxotlarni chukurlashtirish va mamlakatni modernizatsiya kilishda Oliy Majlis palatalari, siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish. Davlat bonщaruvi tizimini islox kilish. Jamoatchilik bonщaruvi tizimini takomillashtirish
  • 4-MAVZU: XAVFSIZLIK, MILLATLARARO TOTUVLIK VA DINIY BAG‘RIKENGLIKNI TA’MINLASH: Xavfsizlik, diniy bag‘rikenglik va millatlararo totuvlikni ta’minlash sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar. Chuqur o’ylangan, o’zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosat sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar.
  • 5-MAVZU: IQTISODIYOTNI RIVOJLANTIRISH VA LIBERALLASHTIRISHNING O‘ZIGA XOS XUSUSIYATLARI VA USTUVOR YO‘NALISHLARI: Makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustaxkamlash va yuqori iqtisodiy o’sish sur’atlarini saqlab qolish. Tarkibiy o’zgartirishlarni chuqurlashtirish, milliy iqtisodiyotning etakchi tarmoklarini modernizatsiya va diversifikatsiya kilish xisobidan uning raqobatdoshligini oshirish. Qishloq xo’jaligini modernizatsiya kilish va jadal rivojlantirish. Idtisodiyotda davlat ishtirokini kamaytirish, xususiy mulk huquqini himoya qilish va uning ustuvor mavqeini yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik rivojlanishini rag’batlantirishga qaratilgan institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish. Viloyat, tuman va shaxarlarni kompleks va mutanosib ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, ularning mavjud salohiyatidan samarali va optimal foydalanish.
  • 6-MAVZU. IJTIMOIY SOHADAGI ISLOHOTLARNI CHUQURLASHTIRISH: Aholi bandligi va real daromadlarini izchil oshirish. Aholini ijtimoiy himoya qilish va sogliqni saqlash tizimini takomillashtirish, xotin qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish. Arzon uy-joylar barpo etish bo’yicha maksimal dasturlarni amalga oshirish, aholinnng hayot sharoitlari yaxshilanishini ta’minlovchi yo’l-transport, muxandislik kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish hamda modernizatsiya qilish. Ta’lim va fan sohasini rivojlantirish. Yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish.
  • 7-MAVZU: XAVFSIZLIK, MILLATLARARO TOTUVLIK VA DINIY BAG‘RIKENGLIKNI TA’MINLASH: Xavfsizlik, diniy bag‘rikenglik va millatlararo totuvlikni ta’minlash sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar. Chuqur o’ylangan, o’zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosat sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar.
  • 8-MAVZU: KORRUPSIYAGA QARSHI KURASH – FUQAROLIK JAMIYATINI RIVOJLANTIRISHNING USTUVOR SHARTI.: Korrupsiya va unga qarshi kurash tushunchasi. O‘zbekiston Respublikasi “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi Qonuni. Korrupsiyaga qarshi kurash ishlarida fuqarolar hamda fuqarolik jamiyati institutlarining faolligini oshirish mexanizmlari.
  • 9-MAVZU: FUQARO, FUQAROVILIK VA FAOL FUQAROLIK POZITSIYASI: Jamiyat sotsial strukturasiga doir dastlabki talqinlar. Fuqarolik jamiyati - insoniy taraqqiyot uchun zaruriyat sifatida. Fuqarolik jamiyatining sotsial strukturalari va ularning o’ziga xos jihatlari. Rivojlangan mamlakatlarda jamiyat sotsial strukturalarining rivojlanishida yangi tamoyillar. Fuqaroviylik,mazmun-mohiyati va asosiy xususiyatlari.
  • 10-MAVZU: SAYLOV HUQUQI ERKINLIGI – FUQAROLIK JAMIYATINING SHARTI. O‘ZBEKISTONDA FUQAROLIK JAMIYATI INSTITUTLARI VA MAHALLIY O‘Z-O‘ZINI BOSHQARISH: Yoshlarda fuqarolik pozitsiyasini shakllantirishning ijtimoiy-ma’naviy va axloqiy jihatlari. Fuqarolik jamiyatini rivojlantirishda fuqarolik madaniyati va mas’uliyatining o‘rni. O‘zbekistonda yoshlarga oida davlat siyosatining strategik yo‘nalashilari. Barkamol avlodni tarbiyalash g‘oyasi va uni amalga oshirish mexanizmlari.
  • 11-MAVZU. O‘ZBEKISTONDA FUQAROLIK JAMIYATI INSTITUTLARI VA MAHALLIY O‘Z-O‘ZINI BOSHQARISH: O‘zini-o‘zi boshqarish fuqarolik jamiyatining muhim sharti sifatida. Ko’ppartiyaviylik-fuqarolik jamiyat barpo etishning muhim sharti. Mahalla o‘zini-o‘zi boshqarishning ko‘rinishi sifatida
  • 12-MAVZU. JAMOATCHILIK NAZORATI VA DAVLAT ORGANLARI FAOLIYATINING OCHIQLIGI.: Jamoatchilik nazoratining mohiyati. Jamoatchilik nazorati tizimi. Jamoatchilik nazoratining sub’ektlari. Jamoatchilik nazoratining shakllari. Rivojlangan G’arb davlatlarida fuqarolik jamiyati institutlarining shakllanishi.
  • 13-MAVZU. IJTIMOIY SHERIKLIK.: Ijtimoiy sheriklik tushunchasi va uning talqinlari. Ijtimoiy sheriklikning sub’ektlari. Hamkorlik va Ijtimoiy sheriklik.
  • 14-MAVZU. FAOL FUQAROLIK POZITSIYASIGA EGA BO‘LGAN YOSH AVLODNI TARBIYALASHNING ASOSIY YO‘NALISHLARI.: Yoshlarda fuqarolik pozitsiyasini shakllantirishning ijtimoiy-ma’naviy va axloqiy jihatlari. Fuqarolik jamiyatini rivojlantirishda fuqarolik madaniyati va mas’uliyatining o‘rni. O‘zbekistonda yoshlarga oida davlat siyosatining strategik yo‘nalashilari. Barkamol avlodni tarbiyalash g‘oyasi va uni amalga oshirish mexanizmlari.
  • 15-MAVZU. HUQUQ VA ERKINLIKLARNING KAFOLATLARI: Huquqiy davlat va fuqarolik jamiyatining asosiy tamoyillari. Fuqarolik jamiyatining ijtimoiy-siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishini ta’minlashning asosiy tamoyillari. Fuqarolik jamiyatini rivojlantirishda o‘zini-o‘zi boshqarishning va fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining rolini oshirish.
  • 16-MAVZU. FUQAROLAR BILAN O‘Z-O‘ZI BOSHQARISH VA AXLOQIY-MA’NAVIY TARBIYA: Fuqarolik jamiyatini rivojlantirishda fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlarining roli va ahamiyati. Jamiyatda yoshlarning huquqiy madaniyatini yuksaltirish va ularning ma’naviy kamolotini shakllantirish.
  • 17-MAVZU. BOLALAR SOG‘LIG‘INI MUHOFAZA QILISH VA ULARNI RIVOJLANTIRISH: Onalar va bolalar sog‘lig‘ini muhofaza qilish va ularni rivojlantirish bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi qonuni, Vazirlar Mahkamasining tegishli qarorlari. “Ona va bola sog‘lom bo‘lsa, oila baxtli, oila baxtli bo‘lsa, jamiyat mustahkam bo‘ladi” degan g‘oya.
  • 18-MAVZU. FUQAROLIK BO‘YICHA HUQUQIY MADANIYATNI YUKSALTIRISH: Fuqarolik madaniyatini yuksaltirishning milliy va ijtimoiy jihatlari. Fuqarolik madaniyatini shakllantirishda ta’limning o‘rni. Fuqarolik madaniyatini rivojlantirishda ijtimoiy institutlar va jarayonlarning o‘rni. Fuqarolik madaniyatini yuksaltirishda ommaviy axborot vositalarining o‘rni.
  • 19-MAVZU. KORRUPSIYAGA QARSHI KURASH – FUQAROLIK JAMIYATINI RIVOJLANTIRISHNING USTUVOR SHARTI.: Korrupsiya va unga qarshi kurash tushunchasi. O‘zbekiston Respublikasi “Korrupsiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida”gi Qonuni. Korrupsiya va unga qarshi kurash ishlarida fuqarolar hamda fuqarolik jamiyati institutlarining faolligini oshirish mexanizmlari.
  • 20-MAVZU. FUQARO, FUQAROVILIK VA FAOL FUQAROLIK POZITSIYASI: Jamiyat sotsial strukturasiga doir dastlabki talqinlar. Fuqarolik jamiyati - insoniy taraqqiyot uchun zaruriyat sifatida. Fuqarolik jamiyatining sotsial strukturalari va ularning o’ziga xos jihatlari. Rivojlangan mamlakatlarda jamiyat sotsial strukturalarining rivojlanishida yangi tamoyillar. Fuqaroviylik, mazmun-mohiyati va asosiy xususiyatlari.
  • 21-MAVZU. FUQAROLIK VA SAYLOV HUQUQI AMALIYOTI VA UNING TAMOYILLARI: Erkin saylovlar fuqarolik jamiyatining asosiy belgisi. Xalqaro saylov standartlari va O‘zbekiston qonunchiligi. Erkin saylovlarni o‘tkazishda ommaviy axborot vositalarining roli. O‘zini-o‘zi boshqarish fuqarolik jamiyatining muhim sharti sifatida. Mahalla o‘zini-o‘zi boshqarishning ko‘rinishi sifatida.