Эконометрика асослари

Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Oliy Matematika kafedrasi tomonidan tayyorlangan "Ekonometrika asoslari" fanidan ma'ruza matnidir. Unda iqtisodiy jarayonlarni ekonometrik usullar yordamida tahlil qilish, modellashtirish, prognozlash va boshqarishning nazariy va amaliy jihatlari yoritilgan. Kitobda ekonometrik model tushunchasi, turlari, ularning tuzilishi va qo'llanilishi, shuningdek, vaqt qatorlari va talab-taklif modellari kabi mavzular chuqur o'rganilgan. Kitob talabalar va iqtisodiyot sohasi mutaxassislari uchun mo'ljallangan bo'lib, ekonometrika fanini chuqurroq o'rganishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Ekonometrika asoslari: Ekonometrika fani, uning maqsadi va vazifalari, iqtisodiyotni ekonometrik modellashtirishning zaruriyati, ekonometrik model tushunchasi, turlari va bosqichlari, shuningdek, ekonometrikaning boshqa fanlar bilan o'zaro aloqasi haqida ma'lumot beriladi.
Ekonometrik modellarning axborot ta'minoti: Iqtisodiy ma'lumotlarning statistik tabiati, bog'liq va bog'liq bo'lmagan o'zgaruvchilarni tanlash, ekonometrik modellarni tuzishda axborotga qo'yiladigan talablar, shuningdek, korrelyatsion va regression tahlilning asosiy usullari yoritilgan.
Ekonometrikada ehtimollar nazariyasi va matematik statistikaning asosiy tushunchalari: Statistik tahlilning asosiy maqsadi, empirik ma'lumotlarga ishlov berish, ularni tartiblash va tahlil qilish, ehtimollar nazariyasi va matematik statistikaning asosiy tushunchalari, jumladan, tasodifiy miqdorlar, to'plamlar va ularning xossalari, o'rtacha qiymat, dispersiya, moda, medianalar va boshqa ko'rsatkichlar hisoblash usullari tushuntirilgan.
Juft korrelyatsion-regressiya tahlili: Iqtisodiy-ijtimoiy jarayonlardagi bog'liqliklarni o'rganish, korrelyatsiya va regressiya tahlilining turli ko'rinishlari, ularning hisoblash usullari hamda eng kichik kvadratlar usulining qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
Ko'p omilli ekonometrik tahlil: Ko'p omilli ekonometrik modellar tuzish uslubiyoti, chiziqli va chiziqsiz ko'p omilli regressiya bog'lanishlari, umumlashtirilgan "eng kichik kvadratlar" usuli, shuningdek, ekonometrik model parametrlarini iqtisodiy tahlil qilish va elastiklik koeffitsiyentlarini hisoblash yoritilgan.
Ekonometrik modellar baholash: Ekonometrik modellar baholash bosqichi, modellar sifatini va ahamiyatini mezonlar bo'yicha baholash, Fisher va Styyudent mezonlari, Darbin-Youtson mezoni, go'moskedastlik va geteroskedastlikni aniqlash testlari tushuntirilgan.
Vaqtli qatorlar: Vaqtli qatorlar tushunchasi, ularning turlari va statistik tahlili, multiplikativ va additiv modellar, vaqtli qatorlarni tekislash usullari, shuningdek, vaqtli qatorlar dinamikasini aniqlash usullari haqida ma'lumot beriladi.
Tenglamalar tizimi ko'rinishidagi ekonometrik model: Bir-biriga bog'liq tenglamalar tizimi tushunchalari va turlari, ekonometrik tenglamalar tizimi parametrlari hisoblash uslubi, identifikatsiyalash muammolari va ular yechimi bo'yicha usullar tushuntirilgan.
Amaliy ekonometrik modellar: Iqtisodiy o'sishni tahlil qilish, ishlab chiqarish funksiyalari, talab va taklifning ekonometrik modellarini tuzish va ularni qo'llash bo'yicha amaliy misollar keltirilgan.
Iqtisodiy ko'rsatkichlarni bashoratlashda ekonometrik modellar: Ijtimoiy-iqtisodiy bashoratlashning umumiy tushunchalari va ob'ektlari, bashoratlash usullari va ularning turlari, ekonometrik tenglamalar tizimi yordamida bashoratlash uslublari, shuningdek, bashoratlashning turli usullari bo'yicha ma'lumotlar berilgan.