Qurilish materiallari gruntlar mexanikasi zamin va poydevor
Ushbu kitob qurilish materiallari va ularning turlari, xossalari hamda ulardan foydalanish haqida umumiy ma'lumot beradi. Unda qurilish materiallarining fizik, mexanik va kimyoviy xossalari, ularning turlari, tasnifi va ishlatilishi batafsil yoritilgan. Xususan, tabiiy tosh materiallar, keramika buyumlari, sement, beton va temir-beton konstruksiyalar, shuningdek, turli xil qurilish qorishmalari haqida ma'lumotlar keltirilgan. Kitobda har bir mavzu bo'yicha nazorat savollari va bilimlarni chuqurlashtirish uchun adabiyotlar ro'yxati ham berilgan.
Asosiy mavzular
- Qurilish materiallariga umumiy ma'lumot: Qurilish materiallarining ahamiyati, turlari va asosiy xossalari, jumladan, mustahkamlik, suvga va sovuqqa chidamlilik, issiqlik o'tkazuvchanlik kabi tushunchalar bilan tanishtiriladi. Materiallarning fizik, mexanik va kimyoviy xossalarining ahamiyati, ularning turlari (tabiiy va sun'iy), tasnifi (plastik, elastik, mo'rt) va xossalari (zichlik, g'ovaklik, suv shimuvchanlik va boshqalar) haqida ma'lumot beriladi.
- Tabiiy tosh materiallar: Tog' jinslari, minerallar, ularning turlari va xossalari, shuningdek, ularning tog' jinslari tarkibi va sinflarga bo'linishi haqida ma'lumot beradi. Xususan, otqindi, cho'kindi va metamorfik tog' jinslari, ularning tarkibiy qismlari va xossalari haqida so'z yuritiladi.
- Sopol buyumlar va jixozlar: Keramik materiallar, ularning turlari, ishlab chiqarish jarayonlari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beradi. Keramik materiallarning asosiy xomashyosi gil ekanligi, uning xossalari va uni qayta ishlash jarayonlari, jumladan, shakllantirish, quritish va pishirish texnologiyalari yoritilgan. Sopol buyumlarning turli turlari, ularning qo'llanilish sohalari, jumladan, devorbop, tom, pol va boshqa maqsadlarda ishlatilishi tushuntirilgan.
- Mineral bog'lovchi moddalar: Mineral bog'lovchi moddalar, ularning turlari va xossalari haqida umumiy tushuncha beradi. Xususan, ohak, gips, gil tuproq, klinker, sement va ularning turlari, mustahkamlik, suvga va sovukda chidamlilik, sement korroziyasi kabi tushunchalar yoritilgan. Bog'lovchi moddalarning havoviy, gidravlik va avtoklavda qotuvchi turlari hamda ularning xossalari va qo'llanilishi haqida ma'lumot beriladi.
- Gidravlik bog'lovchi moddalar: Gidravlik bog'lovchi moddalar, jumladan, portlandsement, uning xomashyosi, ishlab chiqarish texnologiyasi, xossalari va turlari haqida ma'lumot beradi. Portlandsementning tarixi, ishlab chiqarish jarayoni, tarkibi, klassifikatsiyasi va qo'llanilishi batafsil yoritilgan. Shuningdek, portlandsementning kotishi jarayoni va unga ta'sir etuvchi omillar haqida ham so'z yuritilgan.
- Betonlar haqida umumiy ma'lumot: Beton, uning tarkibini tashkil etuvchi materiallar va ularga qo'yiladigan talablar, betonlarning tasnifi va xossalari, shuningdek, betonlar uchun maxsus qo'shilmalar haqida ma'lumot beradi. Betonning asosiy xossalari, jumladan, mustahkamlik, zichlik, suv o'tkazmasligi, sovukka chidamliligi, korroziyaga chidamliligi va olovbardoshligi kabi jihatlar yoritilgan. Betonning turlari (og'ir, oddiy, engil, juda engil) va ularning qo'llanilish sohasi ham ko'rsatib o'tilgan.
- Betonning turlari: Betonning turli turlari, jumladan, yo'l qurilishbop beton, gidrotexnik beton, maxsus betonlar, engil betonlar va ularning xossalari, ishlatilishi haqida ma'lumot beradi. Shuningdek, beton qorishmasining xossalari, tayyorlanishi, tashilishi, yotqizilishi va parvarishlanishi bosqichlari tushuntirilgan.
- Temir-beton: Temir-betonning mohiyati, afzalliklari va kamchiliklari, ishlab chiqarish usullari, suv xoʻjaligi qurilishida temir-betonning tutgan oʻrni haqida ma'lumot beradi. Temir-betonning kashf etilishi tarixi, uning afzalliklari (mustahkamlik, olovbardoshlik, zilzilabardoshlik) va kamchiliklari (vaznining og'irligi, issiqlik va tovushni oson oʻtkazishi) keltirilgan. Temir-beton buyumlarni ishlab chiqarish usullari (stend, konveyer, kasseta) va ularning qo'llanilishi haqida batafsil ma'lumot berilgan.
- Qurilish qorishmalari, ularning tasnifi: Qurilish qorishmalari, ularning tasnifi va xossalari haqida ma'lumot beradi. Qurilish qorishmasining tarkibi, bog'lovchi materiallar, to'ldiruvchilar va qo'shimchalardan iboratligi, ularning turlari (oddiy, murakkab) va xossalari (mustahkamlik, sovuqqa chidamlilik, marka) haqida ma'lumot beriladi. Bog'lovchi materiallar (sement, ohak, gips) va ularning turlari, shuningdek, qorishmalarni tayyorlash va qo'llash usullari ham yoritilgan.