“Iqtisоdiyot” ta'lim yo'nalishi
Ushbu kitob "Mehnatni tashkil etish va boshqarish" fanidan o‗quv qo‗llanma bo‗lib, unda mehnatni tashkil etish va boshqarishning turli nazariy va amaliy jihatlari, shu jumladan ishlab chiqarish jarayonlarini tashkil etish, ish joylarini tashkil etish, mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi, mehnatni normalash, mehnatni rag‗batlantirish, mehnat intizomi, ish vaqti sarfini o‗rganish, mehnatni boshqarish turlari va usullari, kadrlar tayyorlash va malakasini oshirish, shuningdek O‗zbekiston Respublikasi bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining mehnatni boshqarishdagi o‗rni kabi mavzular yoritilgan. Kitob har bir mavzu bo‗yicha nazariy ma'lumotlar, tayanch iboralar, mehnat jarayonlarini tashkil etish usullari va vositalari, ish joylarini tashkil etishga qo‗yiladigan talablar, mehnatni boshqarish tizimi va uning rivojlanishi, mehnatni rag‗batlantirish tizimi, mehnat intizomini mustahkamlash choratadbirlari, shuningdek ish vaqtini hisobga olish uslublari kabi masalalarni qamrab oladi. Shuningdek, ish joylarini tashkil etish, mehnatni normalash, mehnatni rag‗batlantirish, mehnat intizomini mustahkamlash kabi masalalar chuqur tahlil qilingan. Kitobda mehnatni boshqarishning zamonaviy turlari va usullari, shuningdek O‗zbekiston Respublikasi bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining faoliyati va vazifalari ham yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Mеhnatni tashkil etish va boshqarish " fanining predmeti va vazifalari: Mavzu ishlab chiqarish jarayoni, mehnat predmeti, mehnat vositalari, ishchi kuchi, jonli mehnat, buyumlashgan mehnat, texnika, texnologiya, ishlab chiqarish va xizmat ko‗rsatish tashkil etish jarayonlari xodimlarning madaniy-texnika darajasi, mehnat taqsimoti, mehnat kooperatsiyasi, ish joylarini tashkil etish, xizmat ko‗rsatish, antropometrik ko‗rsatkichlar, mehnat jarayonlarini takomillashtirish, mehnatning usul va uslublarini joriy qilish, xodimlarni tanlash, tayyorlash va ularning malakasini oshirishni tashkil etish, mehnatni boshqarishni takomillashtirish kabi masalalarni o‗z ichiga oladi.
- Mеhnatni tashkil etishning xususiyatlari: Mavzu mehnatni tashkil qilishning vujudga kelishiga oid nazariyalar, ilmiy tashkil etish funksiyalari, mehnat elementlari va jarayonining xususiyatlari bilan bog‗liq nazariyalar bilan tanishtiradi. Jumladan, mehnatni tashkil qilishning vujudga kelishiga oid nazariyalar, mehnatni ilmiy tashkil etish funksiyalari, mehnat elementlari va jarayonining xususiyatlari yoritiladi.
- Ishlab chiqarish jarayoni va uning tarkibi: Mavzu ishlab chiqarish jarayoni, ishlab chiqarish jarayonining tarkibi, mehnatning xarakteri va ishlab chiqarish jarayoni turlari, ishlab chiqarish operatsiyasi to‗g‗risida tushuncha va uning tarkibiy qismlari bilan tanishtiradi.
- Mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi: Mavzu korxonalarda mehnat taqsimotining ahamiyati, mehnat taqsimoti va uning shakllari, darajalari, samaradorligini oshirish shartlari, mehnat kooperatsiyasi va uning shakllari, kasblar o‗rindoshligi va ko‗p jihozda ishlash kabi masalalar bilan tanishtiradi.
- Ish joylarini tashkil etish, ixctisolashtirish va rejallashtirish: Mavzu ish joylari va ularning turkumlanishi, ish joylarini tashkil etish, ish joylariga qo‗yiladigan talablar, ish joylarini ixctisolashtirish, ish joylarini rejallashtirish va uskunalash va jihozlash kabi masalalarni o‗z ichiga oladi.
- Ish joylariga xizmat ko‗rsatishni tashkil qilish: Mavzu ish joylariga xizmat ko‗rsatishning mohiyati, turlari, tizimlari va shakllari bilan tanishtiradi.
- Ish joylarini attestatsiyalash: Mavzu ish o‗rinlarini attestatsiyalashda foydalaniladigan atamalar, attestatsiyadan o‗tkazishning maqsadi va vazifalari, tartibi, attestatsiya ijrosi natijalari bilan tanishtiradi.
- Mehnatning usul va uslublarini joriy qilish: Mavzu mehnat usullari va uslublarini joriy qilishning mohiyati, mehnatni ilg‗or tajribasini turlarini turkumlanishi, mehnatni ilg‗or usul va uslublarini joriy qilish kabi masalalarni yoritadi.
- Mehnatni normalash – mehnatni tashkil etishning asosi sifatida: Mavzu mehnatni normalash, mehnatni tashkil etishning asosi sifatida, ish vaqti sarfi va uning turkumlanishi, ish vaqti sarflarini o‗rganishning vazifalari, ish vaqtini ilmiy klassifikatsiyalash, xodimlarning ish vaqti sarfi klassifikatsiyasi, ish vaqti sarfini kuzatish uslublari va ularning qo‗llanilishi kabi masalalarni o‗z ichiga oladi.
- Mehnatni rag'batlantirish va uning turlari: Mavzu xodimlarni mehnatga qiziqishini oshirish, mehnatni rag'batlantirish va uning turlari, mehnatga haq to'lashni tashkil etish, mehnatga haq to'lashning ishbay tizimlari, vaqtbay tizimlari kabi masalalarni o‗z ichiga oladi.
- KADRLARNI QAYTA TAYYORLASH VA MALAKASINI OSHIRISHNI TASHKIL ETISH: Mavzu kadrlar tayyorlash va malakasini oshirishning mohiyati, ehtiyojni aniqlash, mehnatni tashkil etish kabi masalalarni o'z ichiga oladi.
- O‗ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI BANDLIK VA MЕHNAT MUNОSABATLARI VAZIRLIGINING MЕHNATNI BОSHQARISHDAGI O‗RNI: Mavzu O‗zbеkiston Rеspublikasi bandlik va mehnat munosabatlari vazirligining tashkiliy tuzilmasi, vazirligining mehnatni boshqarishdagi roli va aholi bandligiga ko‗maklashish markazlari va ularning asosiy vazifalari bilan tanishtiradi.
- BOSHQARUV XORIJ VA DAVLAT DARALASIDA MEHNATNI BOSHQARISH: Mavzu Boshqaruvni zamonaviy korxona faoliyatida ob'ektiv zaruriyat sifatida, korxonalarda mehnatni boshqarishning maqsadi va mohiyati, boshqaruv tizimi, funksiyalari, korxonalarni boshqarish hususiyatlari, korxona boshqaruvini takomillashtirishning asosiy yo'nalishlari kabi masalalar bilan tanishtiradi.