Maxsus fanlarni o'qitish metodikasi
Ushbu kitob "Maxsus fanlarni o'qitish metodikasi" fanini o'rganishga bag'ishlangan bo'lib, unda O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan namunaviy dastur asosida tayyorlangan ma'ruzalar matni, mashg'ulotlar, laboratoriya va amaliy mashg'ulotlar, kurs ishlari (loyihalar) va diplom loyihalarini tayyorlash metodikasi, shuningdek, talabalar bilimini baholashning reyting tizimi kabi muhim masalalar yoritilgan. Kitobda O'zbekiston Respublikasining ta'lim tizimi, O'zbekiston Respublikasining "Ta'lim to'g'risida"gi Qonuni va "Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi" kabi normativ-huquqiy hujjatlar, o'quv jarayonini tashkil etish, rivojlantirish, ta'limning zamonaviy shakllari va metodlari, axborot texnologiyalaridan foydalanish, multimedia vositalari, jumladan, elektron kitoblar va ularning turlari, shuningdek, talabalar bilimini baholashning zamonaviy usullari, masalan, "Reyting tizimi" kabi muhim masalalar atroflicha tahlil qilingan.
Asosiy mavzular
- KIRISH: Mazkur ma'ruzalar kursi 5A320308-Payvandlash ishlab chiqarish texnologiyasi va jihozlari magistratura mutaxassisliklarida tao'lim olayotgan talabalarga «Maxsus fanlarni o'qitish metodikasi» fanidan zamon talablari darajasida nazariy va amaliy bilim berish, bo'lajak mutaxassislarga maxsus fanlardan zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida dars mashgo'ulotlarini bajarish uchun zarur bo'lgan maoʼlumotlar, mavzular berilgan. Bu mavzularda fanning asosiy, amaliy va mustaqil ish qismlari o'z ifodasini topgan.
- 1-MAVZU. MAXSUS FANLARNI O`QITISH METODIKASI FANINING PREDMETI, MAQSADI, VAZIFALARI. MAXSUS FANLAR VA ULARNING O`ZIGA XOSLIKLARI, MAXSUS FANLARNI O`QITISH JARAYONI YAXLIT TIZIM SIFATIDA.: Bu mavzuda "Maxsus fanlarni o'qitish metodikasi (MFO'M)" o'quv predmeti sifatida, fanning maqsadi va vazifalari, maxsus fanlar va ularning o'ziga xosliklari, maxsus fanlarni o'qitish jarayoni yaxlit tizim sifatida ko'rib chiqiladi. Oliy o'quv yurtlari, universitetlar, akademik litseylar, kollejlar tashkil etilmoqda. Rivojlangan mamlakatlar bilan qo'shma korxonalar tuzilmoqda. Mazkur olib borilayotgan ko'pqirrali ishlar asosan, tayyorlanayotgan xodimlarning sifatini oshirishga qaratilgan.
- 2-MAVZU. MAXSUS FANLARNI O`QITISH QONUNIYATLARI VA TAMOYILLARI. MAXSUS FAN O`QITUVCHISINING O`QUV ME'YORIY HUJJATLARI VA METODIK ISHLARI, ULARNI REJALASHTIRISH, TASHKIL ETISH VA TAYYORLASH METODIKASI.: Bu mavzu maxsus fanlarni o'qitish qonuniyatlari va tamoyillari, maxsus fan o'qituvchisining o'quv me'yoriy hujjatlari va metodik ishlari, ularni rejalashtirish, tashkil etish va tayyorlash metodikasi hamda o'qitish tamoyillari, didaktik tamoyillar va metodik tamoyillar haqida ma'lumot beradi.
- 3- MAVZU. MAXSUS FANLARNI O'QITISH MAZMUNI. MAXSUS FANLARNI O'QITISH MAZMUNINI BELGILAB BERUVCHI ME'YORIY HUJJATLAR, MAXSUS FANLARNI O'QITISH METOD VA VOSITALARI.: Oliy o'quv yurtining maqsadi va vazifasidan kelib chiqqan holda tao'lim mazmuni saralanadi, u o'quv kurslari bo'yicha namunaviy o'quv dasturida o'z ifodasini topadi. O'quv dasturidagi mazmunning talabalar tomonidan o'zlashtirish darajasini aniqlash maqsadida o'quv fanlari bo'yicha DTS belgilanadi. SHu tariqa tayyorlanadigan kadrning o'zlashtirishi lozim bo'lgan tao'lim mazmuni belgilanadi. Maxsus fanlarni o'qitishda qo'llaniladigan metod va vositalar ham ushbu mavzuda o'rganiladi.
- 4- MAVZU. MAXSUS FANLARNI O'QITISH SHAKLLARI NING UMUMIY TAVSIFI. MA'RUZA TURLARI VA ULARGA QO`YILADIGAN TALABLAR: Ushbu mavzu maxsus fanlarni o'qitish shakllarining umumiy tavsifini, jumladan, mashg'ulot turlarini va ma'ruza turlari hamda ularga qo'yiladigan talablarni o'z ichiga oladi. Jumladan, ma'ruza, amaliy, laboratoriya, seminar mashg'ulotlari, mustaqil ta'lim, kurs ishlari (loyihalar) va boshqa mashg'ulot turlarining o'ziga xosliklari va o'tkazish metodikasi atroflicha tahlil qilingan.
- 5-MAVZU. SEMINAR VA AMALIY MASHG'ULOT LARNI O'TKAZISH TEXNOLOGIYASI.: Maxsus texnika fanlaridan seminar va amaliy mashg'ulotlarni o'tkazish texnologiyasi, ularning turlari va shakllari hamda ularni tashkil etish va o'tkazish metodikasi ko'rib chiqiladi. Jumladan, ochiq suhbat, nazariy konferensiya, press-konferensiya-seminar, ishga doir o'yin, hamkorlikdagi va mustaqil ishlar shaklidagi mashg'ulotlar, shuningdek, talabalarning bilish faoliyatini oshirish usullari atroflicha tahlil qilingan.
- 6- MAVZU. LABORATORIYA MASHGo’ULOTLARINI TASHKIL ETISH VA O'TKAZISH METODIKASI.: Maxsus texnika fanlaridan laboratoriya mashg'ulotlarni tashkil etish va o'tkazish metodikasi, jumladan, ularning shakllari va o'tkazish metodlari, xususan frontal va nofrontal usullar, mustaqil ta'lim va uning samaradorligini oshirish usullari, shuningdek, laboratoriya ishlarini tashkil etish va o'tkazish tartibi, xavfsizlik qoidalari va laboratoriya ishlarini o'tkazishning asosiy usullari, bosqichlari, yo'riqnomalari hamda laboratoriya ishini rasmiylashtirish tartiblari batafsil yoritilgan.
- 7-MAVZU. MAXSUS FANLARDAN KURS ISHI (LOYIHASI)NI TAYYORLASH METODIKASI.: Ushbu mavzu maxsus fanlardan kurs ishini (loyiha) va diplom loyihasini tayyorlash metodikasini, jumladan, ularning turlari, tuzilishi, mazmuni, mavzularni tanlash va ularga qo'yiladigan talablar, ularni bajarishda foydalaniladigan usullar va vositalar hamda ularni baholash tizimi atroflicha tahlil qilinadi.
- 8-MAVZU. MAXSUS FANLARDAN O'QUV AMALIYOTINI TASHKIL ETISH VA O'TKAZISH. MAXSUS FANLARNI O'QITISH JARAYONIDA TALABALARNING BILIM, KO'NIKMA VA MALAKALARINI BAHOLASH TIZIMI.: Maxsus fanlardan o'quv amaliyotini tashkil etish va o'tkazish hamda maxsus fanlarni o'qitish jarayonida talabalarning bilim, ko'nikma va malakalarini baholashning reyting tizimi ko'rib chiqiladi. Jumladan, o'quv-tanishuv, ishlab chiqarish va bitiruv ishi oldi amaliyotlari, ularni tashkil etish va o'tkazishning o'ziga xos xususiyatlari, shuningdek, talabalarning bilimini baholashning reyting tizimi va uning qoidalari, nazorat turlari, baholash mezonlari batafsil yoritilgan.
- 9-MAVZU. MAXSUS FANLARNI O'QITISH JARAYONIDA AXBOROT TEXNOLOGIYALARIDAN FOYDALANISH: Maxsus fanlarni o'qitishda axborot texnologiyalaridan foydalanish, jumladan, texnik va dasturiy vositalar, multimedia vositalari va ularning amaliy dasturlari mavzusi ko'rib chiqiladi. Zamonaviy axborot texnologiyalarini o'quv jarayoniga tatbiq etilishi, iqtisodiy samara berish bilan birga tao'limda yangicha o'quv metodlarini keng qo'llashga imkoniyat yaratib beradi. Multimedia - gurkirab rivojlanayotgan zamonaviy axborotlar texnologiyasidir. Uning ajralib turuvchi belgilariga quyidagilar kiradi: Axborotning xilma-xil turlari, original, "inson-kompyuter" interaktiv muloqoti, multimedia vositalari va ularning afzalliklari hamda elektron kitoblar va ularning turlari, shuningdek, CD-ROM va multimedia dasturlari ko'rib chiqilgan.