ГАТ технологияларини қўллаган ҳолда тупроқларни агрокимёвий текшириш ва ахборот–таҳлилий тизимини ишлаб чиқиш (Қорақалпоғистон Республикаси Тахтакўпир тумани суғориладиган тупроқлари мисолида)
Ushbu tadqiqotda GIS texnologiyalari asosida Tuproqning agrokimyoviy xususiyatlarini aniqlash, bu ma'lumotlar asosida rayonlashtirilgan agrokimyoviy xaritalarni yaratish va bu xaritalar asosida qishloq xo'jaligi ekinlari uchun optimal o'g'it me'yorlari va muddatlarini aniqlash, hamda Tuproq agrokimyoviy tekshiruv axborot-tahliliy tizimini ishlab chiqish masalalari ko'rib chiqilgan. Tadqiqot Qoraqalpog'iston Respublikasi Taxtako'pir tumani sug'oriladigan Tuproqlari misolida bajarilgan. Tadqiqotning asosiy maqsadi zamonaviy GIS texnologiyalaridan foydalangan holda Tuproqlarni agrokimyoviy tekshirish va axborot-tahliliy tizimini yaratishdan iborat.
Asosiy mavzular
- Obyekt va predmet tadqiqoti: Tadqiqot obyekti sifatida Qoraqalpog'iston Respublikasi Taxtako'pir tumani «Ma'qpakko'l» massivida tarqalgan sug'oriladigan o'tloqi-alyuvial tuproqlar tanlangan. Tadqiqot predmeti tuproq unumdorlik ko'rsatkichlari, agrokimyoviy xossalari, ArsGIS 10.6.1 dasturiy ta'minoti, raqamli agrokimyoviy xaritalar, asosiy qishloq xo'jaligi ekin turlari, o'g'it me'yorlari va muddatlari hamda C# dasturlash tili NET Framework hisoblanadi.
- Tadqiqot usullari va natijalari: Tuproqning agrokimyoviy tahlillari tuproqshunoslikda umumqabul qilingan usullar asosida bajarilgan. Ma'lumotlar Geostatistical Analyst va Empirical Bayesian kriging usullaridan foydalangan holda qayta ishlangan. Tadqiqot natijasida GIS texnologiyalari yordamida raqamli agrokimyoviy xaritalar yaratilgan va bu xaritalar asosida qishloq xo'jaligi ekinlari uchun optimal o'g'it me'yorlari va muddatlari aniqlangan.
- Ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Tadqiqotda «Tuproq agrokimyoviy tekshiruv axborot-tahliliy tizimi» dasturiy ta'minoti yaratilgan. Bu tizim tuproqning agrokimyoviy holatini monitoring qilish va prognozlash imkonini beradi. Tadqiqot natijalari respublika qishloq xo'jaligini raqamlashtirishda muhim ahamiyat kasb etadi.