Гилромелиоратив тизимлардан фойдаланиш
Ushbu kitob gidromeliorativ tizimlardan foydalanishning nazariy va amaliy asoslarini o'rganishga bag'ishlangan. Unda gidrotexnik inshootlarni loyihalash, qurilish, ekspluatatsiya qilish, suv resurslarini boshqarish, melioratsiya va irrigatsiya tizimlaridan samarali foydalanish kabi masalalar ko'rib chiqiladi. Kitob gidromelioratsiya sohasidagi mutaxassislarga, talabalarga va qiziqish bildirgan barcha shaxslarga mo'ljallangan.
Asosiy mavzular
- Gidromeliorativ tizimlarni toifalash, tasniflash, inventarizatsiya qilish va kelajak taraqqiyot rejasi: Tizimlarni sinflash, texnik holatini baholash, texnik pasportlarini tuzish va kelajakda rivojlantirish rejalari haqida ma'lumotlar beriladi.
- Gidromeliorativ tizimlarni tashkil etuvchi elementlar: Suvdan foydalanishning nazariy asoslari, sug'orma dehqonchilikda suvdan foydalanishning maqsadi va vazifalari, suvdan foydalanish rejalarini tuzish va ularning turlari ko'rsatilgan.
- Ma'muriy hujjatlar va qonunlar: O'zbekiston Respublikasida suv va yerdan foydalanishni tartibga soluvchi me'yoriy-huquqiy hujjatlar va qonunlar mohiyati ochib berilgan.
- Suvdan foydalanishni tashkil etish: Suvdan foydalanishni tashkil etish tamoyillari, xo'jaliklararo va xo'jalik ichki gidromeliorativ tizimlardan foydalanishni tashkil qilish masalalari ko'rib chiqilgan.
- Suv tanqisligi sharoitida suvdan foydalanish: Suv tanqisligi sharoitida ekin turlarini optimallashtirish, suvdan samarali foydalanish va qishloq xo'jaligi mahsulotlari yetishtirishni ko'paytirish usullari bayon etilgan.
- Suvni hisobga olish: Sug'orish tizimlarida suvni hisobga olishning ahamiyati, usullari, vositalari va jihozlari, hamda suv hisobini tashkil etish masalalari yoritilgan.
- Suv isrofini kamaytirish: Sug'orish tarmoqlarida suv isrofgarchiligi, uning sabablari va turlari, isrofni aniqlash usullari va ularni kamaytirish choralari haqida ma'lumotlar berilgan.
- Navbat bilan sug'orish: Sug'orishda navbat usulini qo'llashning afzalliklari va kamchiliklari, navbatni rejalashtirish, tashkil etish va suv taqsimotini nazorat qilish usullari keltirilgan.
- Yerlarni tekislash: Tuproqni tekislashning ahamiyati, usullari va uni to'g'ri tashkil etish bo'yicha tavsiyalar berilgan. Tuproqni yuqori hosildorlikni ta'minlaydigan darajada tayyorlash usullari ko'rsatilgan.