Повышение сорбционной продуктивности за счёт рационализации диаметра сорбционной колонны
Ushbu ishda Navoiy kon-metallurgiya kombinatining “Uran-9” konidagi sanoat-texnikaviy ma'lumotlaridan foydalanilib, yer osti ishqorlash (YOSh) usuli yordamida uranni qazib olish jarayonini takomillashtirishga qaratilgan tadqiqot olib borilgan. Tadqiqotda asosiy urg'u quyidagi masalalarga qaratilgan: uran qazib olish texnologiyasining asosiy bosqichlari, yo'naltirilgan suv bilan ishqorlash usulining samaradorligi, shuningdek, iqtisodiy va ekologik jihatlari tahlil qilingan. Asosiy maqsad – ishqorlash jarayonida yuzaga keladigan muammolarni bartaraf etish va ushbu jarayonning samaradorligini oshirish uchun yangi usullarni joriy etish. Chunonchi, tadqiqotda ishqorlash ustunlarining diametrini ratsionallashtirish orqali so'rilish samaradorligini oshirish yo'llari ko'rib chiqilgan. Mavzuning dolzarbligi hozirgi kunda dunyoda uranga bo'lgan talabning ortib borayotganligi hamda mamlakatimizda ushbu yo'nalishdagi konlarni samarali va ekologik xavfsiz usullarda o'zlashtirish zarurati bilan belgilanadi.
Asosiy mavzular
- Uran qazib olish texnologiyasining umumiy ma'lumotlari: Bu mavzu uran qazib olishning umumiy texnologiyasi, qazib olishning turli usullari (yer osti ishqorlash, yer usti qazish) va ularning afzalliklari hamda kamchiliklari haqida ma'lumot beradi. Xususan, yer osti ishqorlash usulining afzalliklari va uni qo'llash sharoitlari tushuntirilgan.
- Yer osti ishqorlash jarayonining fiziko-kimyoviy asoslari: Mavzu yer osti ishqorlash jarayonining kimyoviy reaksiyalari, ishqorlash vositalarining (kislota, ishqor) ta'siri, vaqt o'tishi bilan yuzaga keladigan o'zgarishlar hamda bu jarayonlarning mineral tarkibga ta'siri haqida batafsil ma'lumot beradi.
- So'rilish samaradorligini oshirish yo'llari: Ushbu mavzu ishqorlash ustunlarining diametrini ratsionallashtirish, ishqorlash muhitining pH darajasini nazorat qilish va drenaj kassetalar sonini ko'paytirish orqali so'rilish samaradorligini oshirish usullarini ochib beradi. Tadqiqotda bu usullarning amaliy ahamiyati va kutilayotgan natijalari ko'rsatilgan.
- Tabiiy va texnogen omillarning ta'siri: Uran konlarini o'zlashtirish jarayonida geologik sharoitlar, grunt turlari, suv bilan aloqasi, iqlim sharoiti va ishlatiladigan kimyoviy moddalarning atrof-muhitga ta'siri, shuningdek, ish jarayonida xavfsizlikni ta'minlash choralari haqida ma'lumot beradi.