Теория автоматческого управления
Ushbu kitob avtomatik boshqaruv tizimlari nazariyasiga bag'ishlangan bo'lib, tizimlarning tuzilishi, ularning ishlash prinsiplari, xarakteristikalari, barqarorlik mezonlari hamda boshqaruv jarayonining sifatini baholash usullarini o'z ichiga oladi. Kitobda tizimlarni boshqarishning turli usullari, xususan, dasturiy boshqaruv, avtomatik boshqaruv tamoyillari, tashqi va ichki omillarning tizimga ta'siri, shuningdek, ularni tahlil qilish va optimallashtirish usullari batafsil yoritilgan. Nazariy ma'lumotlar bilan bir qatorda, amaliy misollar va nazorat savollari orqali bilimlarni mustahkamlashga alohida urg'u berilgan. Kitobda, shuningdek, tizimlarning dinamik xususiyatlarini (o'tish funksiyalari, chastotali xarakteristikalar) va ularning sifatini baholash, barqarorlikni ta'minlash usullari batafsil tushuntirilgan.
Asosiy mavzular
- Avtomatik boshqaruv tizimlari nazariyasiga kirish: Boshqaruv nazariyasining asosiy tushunchalari, maqsad va vazifalari, tizimlarning tuzilishi, boshqaruv tamoyillari, avtomatlashtirishning ahamiyati.
- Boshqaruv tizimlarining tuzilishi va elementlari: Funktsional va algoritmik tuzilmalar, ularning farqlari, asosiy elementlar (sensor, regulyator, aktuator) va ularning funksiyalari, axborot uzatish va qayta ishlash jarayonlari.
- Boshqaruv tizimlarining klassifikatsiyasi: Tizimlarni turli mezonlar bo'yicha tasniflash (dasturiy, kuzatuvchi, avtomatik boshqaruv, kompensatsiya tamoyillari asosida), ularning afzalliklari va kamchiliklari.
- Boshqaruv tizimlarining xarakteristikalari: Statik va dinamik xarakteristikalar, o'tish va chastotali funksiyalar, ularning turlari va hisoblanishi, mexanik, elektr, gidravlik tizimlarning o'ziga xos xususiyatlari.
- Tizimlarning barqarorligi: Barqarorlikning turlari (statik, dinamik, absolyut), barqarorlikni baholash mezonlari (algebraik va chastotali), Raus, Gurvis, Mayklson va Naykvist kriteriyalari.
- Boshqaruv sifatini baholash: O'tish jarayonining sifatini baholash usullari (koeffitsientlar xatoligi, tebranish koeffitsienti, integrallashgan baholar), chastotali va kornevoy usullar yordamida tizim sifatini baholash.
- Qarshilikka chidamli boshqaruv va Haritonov polinomlari: Parametrlarning o'zgarishiga chidamlilik, robust (chidamli) barqarorlik tushunchasi, Haritonov polinomlari va ularning ro'li.
- Boshqaruv va kuzatuvchanlik: Sistemani boshqarish va kuzatish (nadlyudayemost') tushunchalari, Kalmanning boshqaruvchanlik va kuzatuvchanlik mezonlari.