Iqtisоdiy o’sish
Ushbu oʻquv-uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 14-avgustda tasdiqlangan fanning o‘quv dasturi asosida tayorlangan. "Iqtisodiy o‘sish» fanidan talabalar bilimini baholash mezoni va nazariy materiallarni o‘z ichiga oladi. Unda iqtisodiy o‘sish, uniing tarkibi, ommaviy, mexnat va kapital nazariyalari, hamda boshqa iqtisodiy o‘sish modellari, jumladan R.Solou, E.Domar, R.Xarrod, Dj.Mid, A.Lyuis va J. Nash modellari, shuningdek, o‘sishning makro va mikroiqtisodiy omillari hamda ularning o‘zaro bog‘liqligi, iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlari, investasiya va uning iqtisodiy o‘sishga ta’siri kabilar atroflicha yoritilgan. Bundan tashqari, o‘quv-uslubiy majmuada nazariy materiallar bilan birgalikda mavzu bo‘yicha mashqlar va nazariy savollar ham keltirilgan.
Asosiy mavzular
- Iqtisodiy o‘sishni asosiy omillari, turlari va ko‘rsatkichlari: Ushbu mavzu iqtisodiy o‘sishga ta’sir etuvchi omillarni ikki guruhga ajratadi: tabiiy resurslar, ishchi kuchi, asosiy kapital, texnologiya va fan hamda talab va taqsimlash omillari. Iqtisodiy o‘sishning ekstensiv va intensiv turlari tahlil qilinadi. Iqtisodiy o‘sish ko‘rsatkichlari, jumladan YAIM, aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan YAIM va boshqa ko‘rsatkichlar tahlil qilinadi.
- Iqtisodiy o‘sishning neoklassik modellari: Mavzuda R.Solou, E.Domar, R.Xarrod va Dj.Mid kabi olimlarning iqtisodiy o‘sish modellari tahlil qilingan. Jumladan, R.Solou modelida kapital, mehnat va texnologiya omillari, ularning o‘zaro bog‘liqligi va iqtisodiy o‘sishga ta’siri ko‘rib chiqiladi. E.Domar va R.Xarrod modellarida esa investitsiya va iqtisodiy o‘sishning o‘zaro bog‘liqligi va dinamikasi ko‘rsatilgan.
- Iqtisodiy o‘sishning evolyutsiyasining nazariyasi: Ushbu mavzu iqtisodiy o‘sishning rivojlanish bosqichlari bo‘yicha U.Rostouning konsepsiyasini, shuningdek, neokeynschilik, neoklassik va tarixiy-sotsiologik yondashuvlarni tahlil qiladi. Unda iqtisodiy o‘sishning har bir bosqichiga xos bo‘lgan o‘zgarishlar, ularning asosiy omillari hamda iqtisodiy o‘sishni ta’minlovchi faktorlar ko‘rib chiqiladi.