Yog‘lar va moyli xom-ashyolar kimyosi

Ushbu oʻquv qoʻllanma yogʻlar va moylar kimyosi laboratoriya mashgʻulotlariga moʻljallangan boʻlib, unda oʻsimlik moylarining fizik-kimyoviy koʻrsatkichlarini aniqlash usullari, jumladan, yogʻ kislotalari, sovunlanish soni, yod soni, kislota soni, periks soni, rodan soni, shuningdek, yogʻlar va moylarning triglitserid tarkibini aniqlash usullari batafsil yoritilgan.

Asosiy mavzular

• YOG' VA MOYLARNING ZICHLIGINI VA SOLISHTIRMA OG'IRLIGINI ANIQLASH: Ushbu laboratoriya ishi yogʻlarning solishtirma ogʻirliklariga taʼsir qiluvchi omillarni oʻrganish va solishtirma ogʻirlikni aniqlash usullarini oʻzlashtirishga qaratilgan. Unda piknometr, pipetka, analitik tarozi, filtr qogʻozi, distillangan suv, areometr va termometr kabi jihozlardan foydalaniladi. Nazariy qismda zichlik va uning ahamiyati, hamda uni aniqlash usullari bayon etiladi.
• YOG' VA MOYLARNING ERISH VA QOTISH HARORATINI ANIQLASH: Laboratoriya ishi yogʻlar va moylarning erish va qotish haroratini aniqlashga bagʻishlangan. Unda termometr, termostat, shisha idishlardan foydalaniladi. Nazariy qismda erish va qotish jarayonlari, ularning molekulyar asoslari, qotish haroratiga taʼsir etuvchi omillar, shuningdek, Jukov asbobida qotish haroratini aniqlash usullari batafsil yoritilgan.
• YOG' VA MOYLARNING SOVUNLANISH SONINI ANIQLASH: Ushbu laboratoriya ishi yogʻ va moylarning sovunlanish sonini aniqlash usullarini oʻrganishga qaratilgan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: konussimon kolba, xavo sovutgichi, KOH va HCl eritmalari, byuretka, analitik tarozi va boshqalar. Nazariy qismda sovunlanish soni, uning ahamiyati, uni aniqlash usullari, sovunlanmaydigan moddalarning taʼsiri va monogliseridlarning taʼsiri haqida maʼlumot berilgan.
• YOG' VA MOYLARNING YOD SONINI ANIQLASH: Ushbu ish yogʻ va moylarning yod sonini aniqlash usullarini oʻzlashtirishga qaratilgan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: xloroform, brom va yod eritmalari, byuretka, analitik tarozi va boshqalar. Nazariy qismda yod soni, uning ahamiyati, uni aniqlash usullari (Gyubl, Ganus, Kaufman, Viysa) va ularning prinsipi batafsil tushuntirilgan.
• YOG' VA MOYLARNING KISLOTA SONINI ANIQLASH: Ushbu laboratoriya ishi och rangli va toʻq rangli moylarning kislota sonini aniqlashga bagʻishlangan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: neytral eritma, fenolftalein, KOH eritmasi, byuretka, analitik tarozi va boshqalar. Nazariy qismda kislota soni, uning ahamiyati, uni aniqlash usullari, neytrallash soni, oʻrtacha molekulyar ogʻirlikni hisoblash usullari va qizdirish jarayonida sovunning gidrolizlanishi haqida maʼlumot berilgan.
• YOG' VA MOYLARNING PERIKS SONINI ANIQLASH: Ushbu ish yogʻ va moylardagi oksidlanganni moddalar miqdorini aniqlashga qaratilgan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: 4 xlorli uglerod, KOH eritmasi, sulfat natriy va boshqalar. Nazariy qismda periks soni, uning ahamiyati, uni aniqlash usullari va qanday qilib hisoblanishi bayon etilgan.
• RODAN SONINI ANIQLASH: Bu laboratoriya ishi rodan sonini aniqlash usulini oʻrganishga qaratilgan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: sirka kislotasi, rodan eritmasi, brom, kaliy yodidi, natriy tiosulfat va boshqalar. Nazariy qismda rodan soni, uning ahamiyati, uni aniqlash usullari va trigliseridlarga rodanning taʼsiri haqida maʼlumot berilgan.
• REYXTER-MESSEL VA POLENSK SONLARI. YOG' VA MOYLARNING YOGʻ KISLOTA TARKIBINI ANIQLASH: Ushbu ish Reyxert-Messel va Polensk sonlarini aniqlash usulini oʻrganishga bagʻishlangan. Kerakli reaktivlar va jihozlar: moy, NaOH eritmasi, gliserin, distillangan suv, sulfat kislotasi, fenolftalein, KOH eritmasi va boshqalar. Nazariy qismda Reyxert-Messel va Polensk sonlari, ularning ahamiyati va aniqlash usullari batafsil bayon etilgan.
• YOG' VA MOYLARNING TRIGLITSERID TARKIBINI ANIQLASH: Ushbu laboratoriya ishi paxta moyi tarkibidan ajratib olingan uchgliseridlarni polyarnik darajasiga koʻra yupqa qatlamli xromotografiya usuli bilan guruhlarga ajratishga qaratilgan. Nazariy qismda uchgliseridlarning tuzilishi, ularning kombinasiyalari va polyarnik darajasini aniqlash usullari haqida maʼlumot berilgan.