Пиёз уруғларини қаторлаб экадиган сеялка эккичи ва кўмгичининг параметрларини асослаш
Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Qishloq xoʻjaligi va melioratsiya mashinasozligi ilmiy-tadqiqot instituti huzuridagi ilmiy daraja beruvchi kengash tomonidan tayyorlangan. Unda Akmal Eshdavlatov tomonidan "Piyoz urugʻlarini qatorlab ekadigan seyalka ekkichi va koʻmgichining parametrlarini asoslash" mavzusida olib borilgan ilmiy tadqiqotlar natijalari keltirilgan. Tadqiqotda piyoz urugʻlarini ekish texnologiyasi va uning uchun zarur boʻlgan seyalka ekkichi va koʻmgichining parametrlari ilmiy asosda ishlab chiqilgan hamda eksperimental tekshirishlar oʻtkazilgan. Tadqiqot natijalari boʻyicha ishlab chiqilgan seyalka samaradorligi, uning resurs tejamkorligi va iqtisodiy samaradorligi asoslab berilgan.
Asosiy mavzular
- Tadqiqotning dolzarbligi va zarurati: Jahonda piyoz yetishtirish uchun energiya-resurs tejovkor texnologiyalar va zamonaviy texnika vositalarini ishlab chiqish muhim ahamiyat kasb etmoqda. Oʻzbekistonda esa piyoz urugʻlarini ekish uchun moslashmagan xorijiy seyalkalar yoki ilmiy asoslanmagan yalama moslamalar qoʻllanilmoqda. Shu sababli, energiya va resurs tejovchi, ish sifati yuqori boʻlgan seyalkalarni ishlab chiqish dolzarb vazifa hisoblanadi.
- Tadqiqotning ilmiy yangiligi va amaliy ahamiyati: Tadqiqotda piyoz urugʻlarini koʻp qatorlab ekadigan seyalka ekkichi va koʻmgichining konstruksiyasi ishlab chiqilgan. Olingan nazariy va amaliy natijalar boshqa shunga oʻxshash ish organlarining parametrlarini asoslashda ham qoʻllanilishi mumkin. Ishlab chiqilgan ekkichi va koʻmgich bilan jihozlangan seyalka texnologik jarayonning sifatli bajarilishini va xarajatlarning kamayishini taʼminlaydi.
- Tadqiqot natijalarining iqtisodiy samaradorligi: Tadqiqot natijalariga koʻra, ishlab chiqilgan seyalkaning qoʻllanilishi urugʻlik sarfini 1,1-1,4 marta, boshqa xarajatlarni 1,1-1,3 marta kamaytiradi va ish unumdorligini 1,2 marta oshiradi. Bu esa bir seyalkadan yillik 65,58 mln. soʻm iqtisodiy samaradorlikni taʼminlaydi.