Майданак обсерваториясидаги кузатиш натижалари асосида гравитацион-линзаланувчи тизимларнинг комплекс тадқиқоти

Ushbu dissertatsiya avtoreferati Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Astronomiya instituti tomonidan tayyorlangan va Ildar Maratovich Asfandiyarovning «Gravitatsion-linzalanuvchi tizimlarning kompleks tadqiqoti» mavzusidagi doktorlik (PhD) dissertatsiyasi natijalarini oʻz ichiga oladi. Asosiy tadqiqot maqsadi — Masahida toʻplangan maʼlumotlar asosida gravitasion linzalangan tizimlarning optik qismlarini oʻrganishdir. Tadqiqotda yuqori aniqlikdagi gravitasion linzalangan tizimlarning tasvirlarini olish, ularni MCS dekonvolyusiyasi usuli bilan qayta ishlash va komponentlarni ajratish, shuningdek, kechikish vaqtini aniqlash kabi masalalar qamrab olingan.

Asosiy mavzular

Gravitatsion linzalanish effekti va asosiy muammolari: Ushbu mavzu gravitasion linzalanish effektining tavsifi, nazariyaning rivojlanish bosqichlari, asosiy formulalar, GLK turlari, kechikish vaqti, mikrolinzalanish taʼsiri, astro fizikada qoʻllanish imkoniyatlari va COSMOGRAIL loyihasi haqida maʼlumot beradi.
GLK kuzatuvlari va maʼlumotlarni qayta ishlash usullari: Bu bobda GLKlarning optik kuzatuvlari, maʼlumotlarni kompleks qayta ishlash va tahlil qilish usullari, xususan, MCS dekonvolyusiyasi usuli va kechikish vaqtini hisoblash usullari yoritilgan.
Ikkita komponentli GLKlar tadqiqoti: Ushbu bobda SDSSJ1650+4251, SDSSJ1206+4332, HS 2209+1914, SDSSJ1001+5027 kabi ikki komponentli GLKlar boʻyicha kuzatuv va tadqiqot natijalari, ularning optik oʻzgaruvchanligi va kechikish vaqti hisoblangan.
Toʻrt komponentli GLKlar tadqiqoti: Bu bobda NE0435-1223, SDSS J1721+8842, SDSS J1433+6007 va SDSS J2145+6345 kabi toʻrt komponentli GLKlar boʻyicha kuzatuv natijalari, kompleks tahlil va mikrolinzalanish taʼsirini hisobga olgan holda kechikish vaqtini aniqlash natijalari keltirilgan.