Инглиз ва ўзбек тилларида кўриш сезгисини ифодаловчи феълларнинг когнитив-прагматик хусусиятлари
Ushbu avtoreferat Barno Karabayeva tomonidan yozilgan dissertatsiya ishining qisqacha mazmunini o'z ichiga oladi. Dissertatsiya ingliz va o'zbek tillarida ko'rish sezgisini ifodalovchi fe'llarning kognitiv-pragmatik xususiyatlarini qiyosiy tahlil qiladi. Tadqiqotda ushbu fe'llarning semantik, pragmatik va kognitiv jihatlari o'rganilgan, shuningdek, ularning lingvistik mexanizmlari va diskursdagi qo'llanilishi tahlil qilingan. Muallif ushbu fe'llar uchun taksonomik modelni ishlab chiqqan va ularning turli kommunikativ vaziyatlarda qo'llanilishini ko'rsatib bergan. Tadqiqot natijalari tilshunoslik, leksikografiya, va lingvodidaktika sohalari uchun ahamiyatli hisoblanadi.
Asosiy mavzular
- Ko'rish sezgisini ifodalovchi fe'llarning kognitiv-pragmatik xususiyatlari: Dissertatsiya ingliz va o'zbek tillaridagi ko'rish sezgisini ifodalovchi fe'llarning kognitiv (aql-idrok bilan bog'liq) va pragmatik (qo'llanilish jarayoni bilan bog'liq) xususiyatlarini o'rganadi. Tadqiqotda ushbu fe'llarning semantik tuzilishi, ma'nolari, funksiyalari va ularning nutqda qanday qo'llanilishi tahlil qilingan.
- Taksonomik model va lingvistik mexanizmlar: Muallif ko'rish sezgisini ifodalovchi fe'llarning lingvistik mexanizmlarini ochib berish maqsadida taksonomik modelni yaratgan. Ushbu model fe'llarning aktuallashuvi, qayta kategoriyalashuvi, polikategoriyalashuvi va neytrallashuvi kabi jarayonlarni o'z ichiga oladi. Model orqali fe'llarning turli darajalardagi qo'llanilishi va ularning ma'noviy rivojlanishi ko'rsatilgan.
- Qiyosiy tahlil va amaliy ahamiyati: Tadqiqot ingliz va o'zbek tillarini qiyosiy tahlil qilish orqali ko'rish fe'llarining o'xshash va farqli jihatlarini aniqlaydi. Tadqiqot natijalari tilshunoslik, leksikografiya, tarjima nazariyasi, shuningdek, chet tillarni o'qitish jarayonlari uchun amaliy ahamiyatga ega.