Каравайка (plegadis falcinellus l. 1766) нинг тарқалиш экологиясига доир янги маълумотлар.
Ushbu maqola Qizilqum cho'lining janubiy qismida shakllangan suv havzalarida karavayka (Plegadis falcinellus) qushining tarqalish ekologiyasiga bag'ishlangan. Maqolada ushbu qushning uya qurish xususiyatlari, tuxum qo'yish davri, jo'jalarining o'sishi va oziqlanishi, shuningdek, ularga ta'sir etuvchi omillar haqida ma'lumotlar keltirilgan. Tadqiqotlar 2001-2005 yillar davomida olib borilgan kuzatuvlar natijasida yozilgan.
Asosiy mavzular
- Karavaykaning tarqalishi: Karavayka O'zbekiston ornitofaunasining kelib ketuvchi, uya quruvchi turi hisoblanadi. Uning tarqalish hududi cheklanganligi sababli Qizil kitobga kiritilgan.
- Uya qurish xususiyatlari: Karavaykalar koloniyalar bo'lib uya quradi. Uyalari suv havzalarining o'simlik qoplamiga bog'liq holda qamish, qo'g'a yoki yulg'un butalarida joylashtiriladi. Uyaning qurilish materiali va o'lchamlari ham farq qiladi.
- Tuxum qo'yish va jo'jalarning o'sishi: Karavaykalar aprel oyining oxiridan may oyining birinchi yarmigacha tuxum qo'yadi. Uyalarda o'rtacha 4,2 ta tuxum bo'ladi. Tuxumlar har ikki jins tomonidan 21 kun davomida bosiladi. Jo'jalar may oyining ikkinchi yarmida paydo bo'ladi.
- Ta'sir etuvchi omillar: Suv havzalarida suv sathining o'zgarishi, brakonerlik va uyalarning noqulay joylashuvi karavaykalarning ko'payishiga salbiy ta'sir ko'rsatadi.