Сурхондарё вилояти Узун туманидаги «Қўчқор бобо» фермер хўжалигида суғориш сувидан самарали фойдаланиш тадбирлари
Ushbu kitob O'zbekiston Respublikasi qishloq va suv xo'jaligi, Toshkent irrigatsiya va melioratsiya institutida (TIMI) gidromelioratsiya fakulteti talabalari uchun bitiruv malakaviy ishi sifatida tayyorlangan. Unda Surxondaryo viloyati Uzun tumanidagi "Qo'chqor bobo" fermer xo'jaligida sug'orish suvlaridan samarali foydalanish tadbirlari ko'rib chiqilgan. Kitobda xo'jalikning umumiy tavsifi, tuproq-meliorativ sharoiti, texnik qismi, gidromodul hisobi, sug'orish tarmoqlarini loyihalash, gidromeliorativ ishlarni tashkil qilish, tabiat muhofazasi, xavfsizlik texnikasi va iqtisodiy qism kabi masalalar yoritilgan.
Asosiy mavzular
- Umumiy qism: Xo'jalikning joylashgan o'rni, iqlimi, tuproq-meliorativ sharoiti, geologik va gidrogeologik sharoitlari, sug'orish tarmoqlarining texnik holati va xulosalar keltirilgan.
- Texnik qism: Xo'jalikning yer fondi, ekinlarni joylashtirish, sug'orish usuli va texnikasi, sug'orish rejimi, gidromodul hisobi, sug'orish tarmoqlarini hisoblash, sug'orish uskunalarini tanlash va hisoblash kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Gidromeliorativ ishlarni tashkil qilish: Gidromeliorativ ishlarni tashkil qilish bosqichlari, ish hajmlarini aniqlash, mashina va mexanizmlarni tanlash va ularning unumdorligini hisoblash, sug'orish tarmoqlarini qurishga texnologik xarita tuzish kabi masalalar yoritilgan.
- Tabiat muhofazasi: Atrof-muhitni muhofaza qilishning me'yoriy talablari va tadbirlari, suv resurslaridan oqilona foydalanish, tuproq eroziyasini oldini olish, chiqindilarni kamaytirish kabi masalalar ko'rib chiqilgan.
- Xavfsizlik texnikasi: Qishloq xo'jaligida mehnat xavfsizligini tashkil etish, yong'in xavfsizligi, jabrlanganga birinchi tibbiy yordam ko'rsatish kabi masalalar yoritilgan.
- Iqtisodiy qism: Sug'orish tarmoqlarini qurish va yerlarning meliorativ holatini yaxshilashga sarflanadigan kapital mablag'ni aniqlash, meliorativ xarajatlar hisobi, sug'orishga berilgan suv hajmi va meliorativ xarajatlarning ekin turlari bo'yicha taqsimlanishi kabi masalalar ko'rib chiqilgan.