Лингвистический и ингвокультурологический аспекты сопоставительного изучения фразеологизмов с компонентом числительным в русском и узбекском языках
Ushbu dissertatsiya mavzusi rus va o‘zbek tillaridagi sonli komponentli frazeologizmlarning lingvistik va lingvomadaniy jihatlarini qiyosiy o‘rganishga bag‘ishlangan. Tadqiqotda sonli frazeologizmlarning til va madaniyat bilan bog‘liq jihatlari, ularning semantikasi, shakllanishi va qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Frazeologizmlarning o‘ziga xos xususiyatlari, ularning xalq madaniyatini aks ettirishi va sonlarning timsoliy ma’nolari ochib berilgan. Shuningdek, ushbu mavzuni o‘qitishning lingvomadaniy va didaktik jihatlari ko‘rib chiqiladi.
Asosiy mavzular
- Rus va oʻzbek tillaridagi sonli komponentli frazeologizmlarning lingvistik va lingvomadaniy jihatlari: Tadqiqotning asosiy qismi rus va o‘zbek tillaridagi sonli komponentli frazeologizmlarning qiyosiy tahliliga bag‘ishlangan. Unda sonli frazeologizmlarning semantikasi, stilistikasi, ekspressivligi, shuningdek, ularning shakllanishi va qo‘llanilishi tahlil qilinadi. Xususan, "bir", "ikki", "uch", "etti", "to‘qqiz", "qirq" kabi sonlarning frazeologizmlarda qanday qo‘llanilishi, ularning ma’nolari va madaniy konnotatsiyalari yoritilgan.
- Sonlarning frazeologizmlarda semantik va timsoliy ma’nolari: Ushbu mavzu sonlarning frazeologik birliklar tarkibida qo‘llanilganda yuzaga keladigan o‘zgarishlar, ularning ma’no kengayishi va timsoliy ma’nolarini ochib beradi. Sonlarning nafaqat miqdorni, balki turli sifat, holat, daraja va madaniy tushunchalarni ham ifodalashi tahlil qilinadi.
- Frazeologizmlarning madaniyatni aks ettirishi: Frazeologizmlarning har bir xalqning milliy-madaniy o‘ziga xosligini, dunyoqarashini, urf-odatlarini aks ettirishi haqida so‘z yuritiladi. Xususan, sonli frazeologizmlar orqali rus va o‘zbek xalqlarining madaniy qatlamlari, timsoliy tushunchalari, dunyoqarashi haqida ma’lumot beriladi.
- Sonli frazeologizmlarni o‘qitishning lingvomadaniy va didaktik jihatlari: Dissertatsiyada sonli frazeologizmlarni rus tilini o‘rganuvchilarga, ayniqsa, o‘zbek auditoriyasiga o‘rgatishning metodikasi, usullari va printsiplari ko‘rib chiqiladi. Frazeologizmlarni o‘qitishda lingvomadaniy yondashuvning ahamiyati, mashqlar va nazariy jihatlar bayon etiladi.