Materialshunоslik

Ushbu kitob "Materialshunoslik" fanidan ma'ruzalar matni bo'lib, O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan Namangan Muhandislik-Texnologiya Institutida "Texnologik mashina va jixozlar" kafedrasi talabalari uchun mo'ljallangan. Kitob mashinasozlik sohasi uchun oliy ma'lumotli mutaxassislarni tayyorlashda asosiy fanlardan biri hisoblanadi. Unda metallar, qotishmalar, plastmassalar va boshqa materiallarning tuzilishi, xossalari, ishlatilishi va ularni termik ishlash jarayonlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.

Asosiy mavzular

Metallarning tuzilishi: Metallarning atom kristal tuzilishi, panjaralarining turlari, real moddalarning kristal panjaralaridagi nuqsonlar va mashinasozlik materiallarining asosiy xossalari haqida ma'lumot berilgan.
Metall moddalarning tuzilishi: Metallarni mikro tuzilishi, ularni tekshirish usullari, kristallanish jarayonlari va qotishmalar nazariyasi ko'rib chiqilgan.
Metallarning plastik deformatsiyalanishi va rekristallanishi: Metallarning deformatsiyalanish turlari (elastik, plastik), metallarning yemirilishi va rekristallanish jarayonlari haqida ma'lumotlar berilgan.
Metall va metall qotishmalarning mexanik hossalari: Metallarning fizikaviy va kimyoviy xossalari, mexanik xususiyatlari, cho'zilishdagi mustahkamligi va metallarning emirilishi kabi jihatlar yoritilgan.
Temir va uning qotishmalari: Fe-Fe3C holat diagrammasi asosida qotishmalarda bo'ladigan strukturaviy o'zgarishlar, po'lat va cho'yanlar haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Qotishmalarni termik ishlash: Termik ishlash rejimi, turlari, austenitning o'sishi, perlitga va martensitga aylanishi kabi jarayonlar haqida tushunchalar berilgan.
Metall va metall qotishmalarning yuza qavatini puhtalash: Plastik deformatsiya yo'li bilan va kimyoviy-termik ishlash orqali yuza qavatini puxtalash usullari bayon etilgan.
Konstruktsion va legirlangan po'latlar: Po'latlarning turlari, ularning markalanishi, kimyoviy tarkibi va ishlatilish sohalari ko'rib chiqilgan.
Rangli metallar va qotishmalar: Alyuminiy, mis, titan, magniy va ruxning xossalari, ularning qotishmalari va qo'llanilishi haqida ma'lumotlar berilgan.
Metall bo'lmagan materiallar: Plastmassalar, rezina, lak-bo'yoq materiallari va yog'ochning xossalari, tarkibi va ishlatilishi haqida ma'lumotlar keltirilgan.
Kompozitsion materiallar: Keramika va metallokeramik qotishmalar haqida umumiy ma'lumotlar berilgan