Umurtqasizlar zoologiyasidan amaliy mashg‘ulotlar

Ushbu qo'llanma Umurtqasizlar zoologiyasi fani bo'yicha O'zbekiston Respublikasi oliy o'quv yurtlarining bakalavriat bosqichi 5140100 – Biologiya ta'lim yo'nalishi talabalari uchun mo'ljallangan. Unda har bir amaliy mashg'ulotning sistematik holati, mazmuni, o'tkazish tartibi, maqsadlari va kerakli jihozlar batafsil bayon etilgan. Qo'llanmada zamonaviy ilmiy ma'lumotlar va uslubiy ko'rsatmalar kiritilgan bo'lib, talabalarga umurtqasiz hayvonlarning tashqi va ichki tuzilishini, ko'payishini, rivojlanishini va hayot kechirishini o'rganishda amaliy ko'nikmalar hosil qilishga yordam beradi.

Asosiy mavzular

Kirish: Zoologiya sohasidagi ma'lumotlar, umurtqasizlar zoologiyasining ahamiyati va ushbu o'quv qo'llanmaning maqsadi haqida qisqacha ma'lumot berilgan.
1-amaliy mashg'ulot. Mikroskopning tuzilishi va u bilan ishlash qoidalari: Biologik mikroskopning tuzilishi, optik va mexanik qismlari hamda ularning ishlash qoidalari batafsil bayon etilgan.
2-amaliy mashg'ulot. Yashil evglеnаning tuzilishi va ko‘payishi: Yashil evglеnаning tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
3-amaliy mashg‘ulot. Koloniya holda yashovchi volvoksning tuzilishi va ko‘payishi: Volvoksning sistematik o‘rni, tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
4-amaliy mashg‘ulot. Pаrаzit хivchinlilаrining tuzilishi va ko‘payishi: Trypanosoma gambiense, Leishmania tropica, Lamblia intestinalis, Trichomonadalar turlarining tuzilishi, ko‘payishi va keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
5-amaliy mashg‘ulot. Gregarinalarning tuzilishi va rivojlanishi: Gregarinalarning sistematik o‘rni, tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi va rivojlanish sikli haqida ma'lumot berilgan.
6-amaliy mashg‘ulot. Eymeriyalarning tuzilisyi va rivojlanish sikli: Eimeria magna turining rivojlanish sikli va tuzilishi haqida ma'lumot berilgan.
7-amaliy mashg‘ulot. Bezgak parazitining tuzilishi va rivojlanishi: Plasmodium vivax parazitining tuzilishi, rivojlanish sikli va keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
8-amaliy mashg‘ulot. Infuzоriyalarning asosiy tuzilish xususiyatlari: Paramecium caudatum turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
9-amaliy mashg‘ulot. Amyobasimon sodda hayvonlarning asosiy tuzilish xususiyatlari: Amoeba proteus, Arsella va Difflyugiya turlarining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
10-amaliy mashg‘ulot. G‘ovaktanlilarining asosiy tuzilish xususiyatlari: Spongilla lacustris turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
11-amaliy mashg‘ulot. Gidroidlаrning asosiy tuzilish xususiyatlari: Hydra oligactis va Obelia geniculata turlarining tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
12-amaliy mashg‘ulot. Ssifоid mеduzаlаr va kоrаll pоliplаrning asosiy tuzilish xususiyatlari: Aurelia aurita va Actinia equina turlarining tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
13-amaliy mashg‘ulot. Oq planariyaning tashqi va ichki tuzilishi hamda ko‘payishi: Dendrocoelum lacteum turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
14-amaliy mashg‘ulot. Jigar qurti va Lansetsimon ikki so‘rg‘ichlisining tuzilishi hamda rivojlanish sikli: Fasciola hepatica va Dicrocoelium lanceatum turlarining tuzilishi, rivojlanish sikli hamda keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
15-amaliy mashg‘ulot. Mushuk ikki so‘rg‘ichlisi va Qon ikki so‘rg‘ichlisining tuzilishi hamda rivojlanish sikli: Opisthorchis felineus va Schistosoma haematobium turlarining tuzilishi, rivojlanish sikli hamda keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
16-amaliy mashg‘ulot. Monogeneyalarning asosiy tuzilish xususiyatlari va kopayishi: Polystoma integerrimum turining tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
17-amaliy mashg‘ulot. Qоrаmоl tasmasimon chuvalchangi va cho‘chqa tasmasimon chuvalchangining tuzilishi hamda rivojlanish sikli: Taeniarhynchus saginatus va Taenia solium turlarining tuzilishi, rivojlanish sikli hamda keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
18-amaliy mashg‘ulot. Tasmasimon chuvalchanglarni ayrim vakillarini tuzilishi va rivojlanishi: Exinococcus granulosus va Diphyllobothrium latum turlarining tuzilishi, rivojlanish sikli hamda keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
19-amaliy mashg‘ulot. Qоrinоyoqli mоllyuskаlаrning asosiy tuzilish xususiyatlari va ko‘payishi: Brachionus rubens turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
20-amaliy mashg‘ulot. Baqachanoqning tashqi va ichki uzilishining asosiy xususiyatlari: Anadonta sygnea turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
21-amaliy mashg‘ulot. Boshoyoqli mollyuskalar sinfi vakillarining tashqi va ichki tuzilishi: Ommastephes sloanei va Sepia officinales turlarining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
22-amaliy mashg‘ulot. Ko‘ptukli halqali chuvalchanglarni asosiy tuzilish xususiyatlari va rivojlanishi: Nereis pelagica va Arenicola marina turlarining tuzilishi, ko‘payishi hamda rivojlanish sikli haqida ma'lumot berilgan.
23-amaliy mashg‘ulot. Yomg‘ir chuvalchangining tashqi va ichki tuzilishi: Lumbricus terrestris turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda rivojlanish sikli haqida ma'lumot berilgan.
24-amaliy mashg‘ulot. Tibbiyot zulugining asosiy tuzilish xususiyatlari va ko‘payishi: Hirudo medicinalis turining tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
25-amaliy mashg‘ulot. Butli o‘rgimchak va qoraqurtning tuzilishi hamda ko‘payishi: Araneus diadematus va Latrodectus tredecimguttatus turlarining tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
26-amaliy mashg‘ulot. O‘rgimchaksimonlar sinfining xilma-xilligi. Sariq chayon, falanga va mol kanasining tashqi tuzilishi: Buthus eupeus turining tuzilishi, ko‘payishi haqida ma'lumot berilgan.
27-amaliy mashg‘ulot. Dаryo qisqichbаqаsining tuzilishi va ko‘payishi: Suvarakning tashqi va ichki tuzilishi, ko‘payishi hamda rivojlanish sikli haqida ma'lumot berilgan.
28-amaliy mashg‘ulot. Qisqichbaqasimonlarning xilma-xilligi. Dafniya va siklopning tuzilishi hamda harakatlanishi: Daphnia pulex va Cyclops strenus turlarining tuzilishi, ko‘payishi hamda harakatlanishi haqida ma'lumot berilgan.
29-amaliy mashg‘ulot. Oddiy qalqondorning tuzilishi va ko‘payishi: Lithobius forficatus turining tuzilishi, ko‘payishi hamda rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.
30-amaliy mashg‘ulot. Qоrа suvаrаk misolida hasharotlarning tashqi tuzilishi va tana bo‘limlari: Blatta orientalis turining tashqi tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
31-amaliy mashg‘ulot. Turli xil guruhlarga kiruvchi hasharotlarning ba'zi bir morfologik belgilari: Hasharotlarning tashqi tuzilishi, mo‘ylovlari va oyoqlarining tuzilishi hamda rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.
32-amaliy mashg‘ulot. Hasharotlarning ichki tuzilishi (qоrа suvаrаk misоlidа): Suvarakning ichki tuzilishi, ovqat hazm qilish, qon aylanish, nafas olish va ayirish sistemalari hamda rivojlanishi haqida ma'lumot berilgan.
33-amaliy mashg‘ulot. Hasharotlar postembrional rivojlanishining asosiy tuzilish xususiyatlari: Hasharotlarning postembrional rivojlanishining turlari, rivojlanish bosqichlari hamda tuzilishi haqida ma'lumot berilgan.
34-amaliy mashg‘ulot. Nеmаtоdаlаrning asosiy tuzilish xususiyatlari va rivojlanish sikllari: Trichinella spiralis va Ascaris lumbricoides turlarining tuzilishi, rivojlanish sikli hamda keltiradigan kasalliklari haqida ma'lumot berilgan.
35-amaliy mashg‘ulot. Og‘izaylangichlilarning asosiy tuzilish xususiyatlari va ko‘payishi: Brachionus rubens turining tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.
36-amaliy mashg‘ulot. Dengiz yulduzi misolida ignaterililarning asosiy tuzilish xususiyatlari: Asterias amurensis turining tuzilishi, ko‘payishi hamda hayot kechirishi haqida ma'lumot berilgan.