Poyabzal konstruksiyasi

Ushbu kitob O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Namangan muhandislik - texnologiya instituti tomonidan nashr etilgan bo‘lib, "Еngil sanoat mahsulotlarini konstruksiyalash va texnologiyasi" kafedrasi talabalariga mo'ljallangan. Kitobda "Tikuv buyumlarini texnologiyasi" fanidan kurs loyihasi materiallari keltirilgan.

Asosiy mavzular

• Poyabzal konstruktsiyasini ta'rifi: Poyabzalning turi, jinsi, qolip fasoli, biriktirish usuli, ustki va taglik materiallari, poshna balandligi, artikuli, GOST, hamda tanobor konstruktsiyasi detallari haqida ma'lumot beriladi. Poyabzal detallarining nomi, juftdagi soni, material nomi va qalinligi ko'rsatilgan jadval berilgan.
• Poyabzallarni razmer va to'lalik assortimenti hisoblash: Poyabzal razmerlarini hisoblash usullari, aholi o'rtasidagi notekis taqsimlanish muammolari, razmer assortimentini aniqlash, oyoq panjasining o'rtacha uzunligini hisoblash, savdo razmer assortimenti va ishlab chiqarish razmer assortimentini aniqlash usullari yoritilgan.
• O’g’il bolalar etigi: O’g’il bolalar etigining o’lchamlari, metrik sistemadagi o’lchamlari, 100 juftga o’lchamlarni taqsimlanishi, to’lalik assortimenti haqida ma’lumot berilgan
• Poyabzal ustki va tag detallari materiallarini tanlash va asoslash: Poyabzal detallari uchun material tanlash mezonlari, materiallarning fizik-mexanik xususiyatlarini taqqoslash, har bir materialning afzalliklari va kamchiliklari, hamda material sarfini hisoblash usullari keltirilgan.
• Ustki qismga tag qismini biriktirish usulini asoslash: Ustki qismga tag qismini biriktirishning mavjud usullari (mexanik, kimyoviy, murakkab), ularning afzalliklari va kamchiliklari, hamda turli usullarning qo'llanilish sohalari haqida ma'lumot beriladi. Keltirilgan tasvirda tag detallarini kimyoviy usullar bilan biriktirish ko’rsatilgan.
• Qolipni o'rta nusxasini olishga tayyorlash: Qolip andazani tayyorlash, qolipni ён sirtlarining nusxasini olish, kolipning o'rtacha nusxasini olishning bosqichlari va usullari tasvirlangan
• O'g'il bolalar etigini ustki detallarini loyihalash: Ustki detallarni loyihalash, astarlik detallarini loyihalash va tag detallarini loyihalash bosqichlari, andozalar va ularning qo’llanilishi haqida ma’lumotlar berilgan.
• Poyabzalni va tanavorning konstruktiv yoki yoyilgan yig'ish sxemasini tuzish: Mahsulotni yig'ish tasviri (sxemasi) – bu tugun (uzel)larni guruhlarni va detallarni biriktirish ketma-ketligini yaqqol tasvirlashdan iboratdir. Tanavor konstruktiv va yoyilgan yig'ish sxemasini tuzish qoidalari keltirilgan.
• Modelni material sarf miqdorini aniqlash: Loyihalanayotgan modelni tejamkorligini baholash uchun, poyabzalning ustki detallarini har birini sof maydoni joylashtirish foizi, detallar majmui(komplekt)ning foydalanish foizi va material sarf me’yori topiladi. Natijalar jadvalga yoziladi. Detallar majmui va parallelogramning maydonini o’lchash natijalari haqida ma’lumot berilgan.
• Seriyaga ko'paytirish usullari: Detallarni seriyaga ko'paytirishning grafo-analitik va mexanik usullari, andozalar seriyasini asosiy hisoblari va ularning turlari haqida ma’lumotlar berilgan.