СЕРВИС СОҲАСИ ИҚТИСОДИЁТИ

Ushbu o'quv-uslubiy qo'llanma «Servis sohasi iqtisodiyoti» fanidan tayyorlangan bo'lib, unda servis sohasining nazariy asoslari, uning iqtisodiyotdagi o'rni, rivojlanish omillari, samaradorlik ko'rsatkichlari, korxona moliyaviy faoliyatining iqtisodiy asoslari, servis sohasidagi kichik biznes va tadbirkorlikning rivojlanishi, investitsiyalarning roli, shuningdek, servis korxonalari va tashkilotlarining xarajatlari hamda daromadlari va rentabellik masalalari chuqur o'rganilgan. Qo'llanmada zamonaviy iqtisodiy nazariyaning asosiy qoidalari va O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga asoslanib, servis sohasini rivojlantirishning nazariy-amaliy jihatlari yoritilgan.

Asosiy mavzular

Servis sohasining iqtisodiy mohiyati va uning iqtisodiyotdagi o'rni: Ushbu mavzu servis sohasining iqtisodiy mohiyatini, uning umumiy va xususiy tavsiflarini, iqtisodiyotdagi o'rnini, rivojlanish bosqichlarini, raqamli iqtisodiyot sharoitidagi ahamiyatini va ushbu sohaga oid nazariy tushunchalarni o'rganadi. Servis sohasining mamlakat iqtisodiyotida tutgan o'rni, uning rivojlanish istiqbollari ham tahlil qilinadi.
Servis sohasining rivojlanish bosqichlari va rivojlangan mamlakatlar tajribasi: Bu mavzu servis sohasi sivilizatsiyasining uch bosqichini, ya'ni industral oldingi, industral va postindustriyal jamiyatlarda servisning rivojlanishini qiyosiy tahlil qiladi. Shuningdek, rivojlangan mamlakatlar tajribasi asosida servis sohasining rivojlanish tendensiyalari va uning zamonaviy bosqichlari o'rganiladi.
Servis korxonalari va tashkilotlarida asosiy fondlar va ishlab chiqarish quvvatlari: Ushbu mavzu servis korxonalari va tashkilotlarining asosiy fondlari, ularning turlari, klassifikatsiyasi, amortizatsiyasi, ulardan foydalanish ko'rsatkichlari hamda ishlab chiqarish quvvatlarini aniqlash va hisoblash usullarini o'rganadi. Shuningdek, asosiy fondlardan samarali foydalanish yo'nalishlari tahlil qilinadi.
Servis sohasida tadbirkorlik va kichik biznes faoliyatini tashkil etish: Mavzu servis sohasida tadbirkorlik va kichik biznesni tashkil etishning mohiyati, ushbu sohaga oid qonunchilik asoslari, tadbirkorlikning shaxsiy va oilaviy shakllari, ularning afzalliklari hamda kamchiliklari, biznes-rejani tayyorlash va uni amalga oshirish texnologiyalari, shuningdek, servis sohasidagi tadbirkorlik faoliyatining iqtisodiy va ijtimoiy samaradorligini oshirish yo'nalishlarini o'rganadi.
Servis sohasida korxona va tashkilotlarining daromadlari va rentabellik darajasi: Ushbu mavzu servis korxonalari va tashkilotlarining daromadlari, ularning turlari va shakllanish manbalari, xarajatlar, tan narx va foyda tushunchalari, ularning korxona faoliyatidagi o'rni va ahamiyati, shuningdek, servis sohasida rentabellikni hisoblash usullari va uni oshirish yo'nalishlarini o'rganadi.
Servis korxonalari va tashkilotlarida xizmat ko'rsatish va ishlab chiqarish faoliyatining maqsadlari va vazifalari: Mavzu servis sohasida xizmat ko'rsatish va ishlab chiqarish faoliyatini rejalashtirishning mohiyati, maqsad va vazifalari, hamda servis korxonalari uchun biznes-reja tuzish tartibini o'rganadi. Ushbu mavzu xizmat ko'rsatish sohasida prognozlash va rejalashtirishning asosiy tamoyillarini ochib beradi.
Servis sohasidagi ish haqi va uni tashkil etish mexanizmlari: Ushbu mavzu servis sohasi ishchilari mehnati haqi bilan bog'liq ijtimoiy-iqtisodiy mohiyatini, ish haqini to'lash shakllari, rag'batlantirish tizimlari hamda servis korxonalarida mehnatga haq to'lashni hisoblash va rejalashtirish tartibini o'rganadi.
Servis korxonalari uchun investitsiyalar va ularning o'rni: Mavzu investitsiya tushunchasi va uning iqtisodiy mohiyatini, uning turlari va klassifikatsiyasini, hamda servis sohasida investitsiyalarning o'rni va ahamiyatini, O'zbekiston iqtisodiyoti uchun investitsiyalarni jalb qilishning ustuvor yo'nalishlarini o'rganadi.
Servis sohasining raqamli iqtisodiyotdagi o'rni va uni rivojlantirish: Ushbu mavzu raqamli iqtisodiyotning mohiyati, uning servis sohasidagi o'rni va ahamiyati, hamda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yo'llarini o'rganadi. Shuningdek, raqamli iqtisodiyotning afzalliklari va uning rivojlanishidagi to'siqlar tahlil qilinadi.
Servis sohasida samaradorlik va uni baholash: Mavzu servis sohasida samaradorlikning mohiyati, uning ko'rsatkichlari, ularni hisoblash usullari, hamda servis korxonalarida samaradorlikni oshirishning yo'llari va usullarini o'rganadi. Har bir korxona faoliyatining samaradorligini baholash uchun qo'llaniladigan ko'rsatkichlar tahlil qilinadi.
Servis korxonalari va tashkilotlarining xarajatlari: Ushbu mavzu servis korxonalari va tashkilotlarining xarajatlari, ularning turlari, klassifikatsiyasi, ma'naviy va moddiy xarajatlar hamda tan narxni hisoblash usullarini o'rganadi. Xarajatlarni kamaytirish yo'llari ham tahlil qilinadi.