Materialshunoslik

Ushbu kitob Materialshunoslik fani bo'yicha O'zbekiston Respublikasi Oliy va O'rta Maxsus Ta'lim Vazirligi tomonidan tasdiqlangan dastur asosida tayyorlangan o'quv-uslubiy majmuadir. Unda materiallarning fizik-mexanik xususiyatlari, ularni olish usullari, turlari, tuzilishi, termik va kimyoviy-termik ishlov berish, payvandlash, metallarni bosim bilan ishlash, quyish texnologiyalari, metallmas materiallar, ularning mikrostrukturalari va xossalari, shuningdek, zamonaviy materiallar hamda ularning qo'llanilishi keng yoritilgan. Kitobda har bir mavzu bo'yicha nazariy ma'lumotlar, laboratoriya mashg'ulotlari, mustaqil ta'lim mavzulari va nazorat savollari keltirilgan bo'lib, talabalarning fan bo'yicha bilimlarni mustahkamlashga va amaliy ko'nikmalarini rivojlantirishga qaratilgan.

Asosiy mavzular

  • Kirish: Ushbu qismda materialshunoslik fanining mohiyati, uni o'rganish uslubiyati, fanining boshqa fanlar bilan bog'liqligi va mamlakatimiz iqtisodiyoti rivojlanishidagi o'rni haqida ma'lumot beriladi.
  • «Konstruksion materiallar texnologiyasi» fanining ob’ekti, predmeti va uni o’rganish uslubiyati: Ushbu mavzu konstruksion materiallarning qanday qilib o'rganilishi, ularning predmeti, ob'ekti va uslubiyati haqida ma'lumot beradi.
  • Metallurgiya sanoatining asoslari, mohiyati va rivojlanish to’g’risida tushunchalar: Metallurgiya sanoatining asosiy tushunchalari, uning mohiyati va rivojlanish tarixi haqida batafsil ma'lumot berilgan.
  • Cho’yan va po’lat ishlab chiqarish: Cho'yan va po'lat ishlab chiqarish jarayonlari, ularning turlari, tarkibi va xossalari haqida ma'lumot berilgan.
  • Rangli metallurgiya: Rangli metallar va ularning qotishmalari, ularni olish usullari, mikrostrukturalari va xossalari haqida ma'lumot berilgan.
  • Zamonaviy quymakorlik texnologiyasi asoslari: Zamonaviy quyish texnologiyalari, ularning turlari, usullari, jihozlari va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
  • Metallarni bosim bilan ishlash: Metallarni bosim bilan ishlash usullari, ularning metall tuzilishi va xossalariga ta'siri, prokatlash, presslash, bolg'alash, shtamplash kabi jarayonlar haqida ma'lumot berilgan.
  • Payvandlash usullarining klassifikatsiyasi: Payvandlash usullari, ularning turlari (elektr-yoy, gaz, nurli, mexanik, elektromexanik), payvandlash choklari va ularning turlari haqida ma'lumot berilgan.
  • Zamonaviy nometall materiallar: Plastmassalar, rezina, shisha, yog'och, lak va bo'yoqlar kabi nometall materiallarning turlari, fizik-mexanik xususiyatlari, markalanishi va qo'llanilishi haqida ma'lumot berilgan.
  • Mashina detallari tayyorlamalarini olishni innovatsion texnologiyalari: Zamonaviy mashinasozlikda qo'llaniladigan mashina detallari tayyorlashning innovatsion texnologiyalari, materiallar va usullar haqida ma'lumot berilgan.
  • Adabiyotlar: Fan bo'yicha tavsiya etilgan asosiy va qo'shimcha adabiyotlar hamda internet saytlari ro'yxati keltirilgan.