Табиатда азотнинг айланишида микроорганизмларни роли

Ushbu bitiruv malakaviy ishi tabiatda azotning aylanish jarayonlari va ushbu jarayonlarda ishtirok etuvchi mikroorganizmlarning roli, jumladan, azotning o'zgarishi, amonifikatsiya, nitrifikatsiya va denitrifikatsiya jarayonlari, shuningdek ularda ishtirok etuvchi bakteriyalar haqida batafsil ma'lumot beradi. Ishda ushbu jarayonlarning ahamiyati, ularning mohiyati hamda turli sharoitlarda mikroorganizmlarning faoliyati tahlil qilingan.

Asosiy mavzular

Kirish: Mavzuning dolzarbligi, ishning maqsadi va vazifalari bayon etilgan. Azotning o'simlik hayoti uchun muhimligi, atmosferadagi azotning o'zlashtirilishi va uni qayta ishlashda mikroorganizmlarning roli haqida umumiy ma'lumot berilgan.
1-Bob. Mikroorganizmlar ishtirokida azotli birikmalarning o'zgarishi: Azotning o'simliklar hayoti uchun zarurligi, atmosferadagi molekulyar azotni o'zlashtirishning kimyoviy va biologik usullari, azotni o'zlashtiruvchi organizmlar (azotofiksatorlar) va ularning turlari haqida batafsil ma'lumot berilgan. Xususan, erkin va simbioz azotofiksatorlar, ular orasidagi anaerob va aerob turlar sanab o'tilgan va misollar keltirilgan.
2-Bob. Ammonifikatsiya jarayoni va bunda ishtirok qiluvchi bakteriyalar: Oqsil va boshqa organik birikmalardagi azotning ammiak hosil qilish jarayoni (amonifikatsiya) va ushbu jarayonda ishtirok etuvchi bakteriyalar haqida ma'lumot berilgan. Jarayonning tabiatda va qishloq xo'jaligida ahamiyati, unda qatnashuvchi aerob va anaerob bakteriyalar haqida so'z boradi.
3-Bob. Nitrifikatsiya jarayoni va bunda ishtirok qiluvchi bakteriyalar: Ammiak va ammoniy tuzlarining nitrit va nitrat kislotalarga oksidlanishi jarayoni (nitrifikatsiya) hamda ushbu jarayonda ishtirok etuvchi bakteriyalar (Nitrosomonas, Nitrosocystis, Nitrobakter) haqida batafsil tushuncha berilgan. Nitrifikatsiyaning ikki bosqichda borishi, har bir bosqichda qatnashuvchi bakteriyalar va ularning fiziologik xususiyatlari, oziqa muhitlari haqida ma'lumotlar keltirilgan.
4-Bob. Denitrifikatsiya jarayoni va bunda ishtirok qiluvchi bakteriyalar: Nitratlarning turli birikmalarga qaytarilishi jarayoni (denitrifikatsiya) va unda qatnashuvchi bakteriyalar haqida ma'lumot berilgan. Denitrifikatsiyaning bevosita va bilvosita turlari, ularda ishtirok etuvchi bakteriyalar (Achromobacter Stutzeri, Pseudomonas flouorescens va boshqalar) va ularning xususiyatlari hamda jarayonning sharoitlarga bog'liqligi tahlil qilingan.
Xulosa: Azotning o'simlik hayoti uchun muhim elementligi, molekulyar azotning o'zlashtirilishi va uning aylanish jarayonlarida mikroorganizmlarning roli, jumladan, amonifikatsiya, nitrifikatsiya va denitrifikatsiya jarayonlarining ahamiyati yakuniy xulosalar tarzida bayon etilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar: Ishda foydalanilgan ilmiy adabiyotlar va manbalar ro'yxati keltirilgan.